HC 1 & 2: oriëntatie therapie en algemeen therapie
DEEL 1: Therapie oriëntatie
1. Zorgcontinuüm
2. uitgangspunt = diagnostiek van LP: HGD
3. Aansluiting op het diagnostisch proces
Zorgcontinuüm
Fase 0 is basiszorg en de volgende 3 fases zijn steeds specifieker
deze worden gebruikt op school
Fase 0: brede basiszorg
o leerkracht stimuleert de totale ontwikkeling van alle kinderen
o via een “krachtige leeromgeving”
“wat alle leerlingen nodig hebben om zich te kunnen ontplooien en gebruik te kunnen
maken van hun talenten en mogelijkheden”
voor alle lln dezelfde brede basiszorg, met aandacht voor de noden van elke leerling
o leerkracht tracht problemen te voorkomen
preventieve zorg
o proactieve en preventieve acties
Fase 1: Verhoogde zorg
o Het zorgteam van de school bekijkt samen met leerling, ouders en leerkracht hoe de leerling op
school extra zorg kan krijgen
verzamelen van informatie onderwijs-, opvoedings- en ondersteuningsbehoeften bepalen
aanpak bepalen plannen, handelen en evalueren
o welke zorg?
remediërende, differentiërende,
compenserende of dispenserende
maatregelen (zie deel 2)
o door wie?
bij voorkeur uitgevoerd door de klasleerkracht
in samenspraak met het zorgteam
in open communicatie met ouders en met leerling
, Fase 2: Uitbreiding van zorg
o HIER komen wij en andere externe actoren bij om de hulp te optimaliseren
o beter zicht krijgen op het functioneren van een kind binnen zijn context
o om zo een beter aanbod te kunnen bieden, afgestemd op de zorgvraag van de lln
o samen met leerling, ouders, schoolteam, clb en eventueel andere actoren
o individuele llnbegeleiding door het clb: verschillende vormen:
een handelingsgericht diagnostisch traject
informatie- en adviesverstrekking zonder HGD-traject (bv. onderwijsloopbaanbegeleiding)
kortdurende begeleiding
samenwerking met een netwerk
Fase 3: IAC
o Individueel Aangepast Curriculum
o lln kan het gemeenschappelijk curriculum (GC) onvoldoende volgen: specifieke onderwijsbehoeften
aanpassingen in de school en/of klas
o “verslag” opgemaakt door CLB, lln, ouders, school met keuze:
IAC in huidige school voor gewoon onderwijs, mits akkoord school
GC of IAC in nieuwe school voor gewoon onderwijs, inschrijving onder ontbindende
voorwaarde
stap naar buitengewoon onderwijs
o binnen het IAC: steeds nagaan of een terugkeer naar GC mogelijk is (dus ook dit steeds evolueren)
,Uitgangspunt = diagnostiek van LP: HGD
HGD: handelingsgerichte diagnostiek
o diagnostiek is geen doel op zich, maar een middel om goed te kunnen adviseren over de meest
geschikte begeleiding
o Cyclisch proces:
via een cyclus van diagnostiek, behandeling en evaluatie komt men meer te weten, toetst men
hypothesen, past men de behandeling aan,…
6 Uitgangspunten HGD (Pameijer, 2014):
1) De onderwijs- en opvoedingsbehoeften van ll en de ondersteuningsbehoeften van lkr/ouders staan
centraal
Wat een kind «heeft », vertalen naar wat een kind « nodig heeft »
Classificeren helpt het doel van de ondersteuning te bepalen: wat wil je bereiken
Welke ondersteuning is hiervoor nodig (opvoedings- en onderwijsbehoeften)?
2) Er wordt gewerkt vanuit een transactioneel kader (school/ouders)
ELKE (bijna) zitten de ouders erbij in de therapie
Wisselwerking met de omgeving tijdens ontwikkeling
Afstemming: kindkenmerken – opvoedingssituatie - onderwijsleersituatie
3) Positieve aspecten van ll/lkr/klas/school/ouders zijn van groot belang
« Wat lukt er wel » kan als compensatie ingebed worden in het advies
vb hoofdrekenen lukt niet en cijferen lukt super goed, dan gaan we hiermee
compenseren
Sterktes maken de differentiaaldiagnose en comorbide aspecten duidelijker te herkennen
4) De professional werkt constructief samen met school, ouders, kind
Een transparente communicatie over wat, hoe en waarom in samenspraak vanuit ieders
expertise en ervaring (onderwijs – arts/psycholoog – ouder – kind)
Zorgt voor meer acceptatie van het kind (als ze weten waarom ze het doen, gaan ze meer
gemotiveerd zijn om het te doen)
5) Men werkt doelgericht
Doel is het beantwoorden van de hulpvraag en een plan van aanpak opstellen
Acties gebaseerd op basis van noden en wetenschappelijke inzichten
6) De werkwijze is systematisch en transparent
Aan de hand van checklists die fase per fase doorlopen worden
Ze voorkomen tunnelvisies, cirkelredeneringen of voorkeurshypotheses door systematisch,
neutrale (voor en tegen) feiten te belichten/ observeren.
Aansluiting op het diagnostisch proces
onderkennende: we plakken een label,
want we moeten toch iets op papier
hebben
tempo: nog te traag
accuratesse: nog te veel fouten
strategie: nog te veel spellen?
vingerlezen?
, Adviesgesprek met cliënt/omgeving
o conclusies toelichten: terugkoppeling van de onderzoeksresultaten
o hulpvraag beantwoorden
o toelichting van de adviezen voor de cliënt en zijn omgeving, met de implementatie daarvan binnen
het dagelijks leven van de cliënt
o advies-op-maat: afgestemd op déze cliënt, met déze ouders en déze leerkracht(en) op déze
school
Verslaglegging
o Logopedisten houden rekening met de voorschriften/richtlijnen van het Riziv (Rijksinstituut voor
ziekte- en invaliditeitsverzekering)
DEEL 2: Therapie LSR ingrediënten
1. Algemeen doel
2. Orthodidactische principes
3. Kenmerken
Algemeen doel
Na het diagnostisch proces kan gespecialiseerde behandeling de volgende fase zijn.
DOEL: Leerprobleem aanpakken op basis van analyse van
o de ernst van het leerprobleem
o de aard van het leerprobleem
o de achtergrond van het leerprobleem
Specifieke problemen met lezen, spellen en rekenen aanpakken
Beïnvloedende factoren (externe – interne - basisfuncties) aanpakken op indirecte wijze
Focus op de cliënt en het participeren; samen ontdekken (optimaliseren van de leerweg)
Aan de kant van de cliënt: bewustwording van het probleem en van het eigen functioneren, gekoppeld aan
het gemotiveerd zijn voor gedragsverandering (eerste vraag zal dus zijn ‘wil jij eig leren reken’ ‘nee ik heb dat
niet nodig want ik wordt politie’ ‘maar de politie moet ook kunnen rekenen, vb..’
“is een voldoende niveau van lezen, spellen en rekenen, uitgedrukt in gangbare eisen en criteria, passend bij
de leeftijd, schoolniveau en/of beroepsperspectief van de cliënt en een voor de cliënt acceptabel niveau van
zelfredzaamheid.”
“kan mede beïnvloed worden door de ernst van de geconstateerde stoornis(sen) en eventueel bijkomende
co-morbide verschijnselen.”
Orthodidactiesche principes
“Een orthodidactische behandeling is het totale en zich continu wijzigende (cyclische) proces van directe en indirecte
hulpverlening dat tot doel heeft de beperkingen die voortkomen uit een met voldoende zekerheid te verwachten (ernstig)
leerprobleem zoveel mogelijk te voorkomen of het opgetreden probleem en de daaruit voortvloeiende beperkingen te
reduceren en/of te compenseren, gebruikmakend van controleerbare en te expliciteren wetenschappelijk gefundeerde
kennis.”
Continu wijzigend proces:
o Relatie diagnostiek – therapie: wisselwerking!
“dynamic assessment” (cfr handboek L. Cuyvers)
o Telkens aanpassingen in het therapieplan noodzakelijk, afhankelijk van o.a. de mate waarin een
voorspeld effect optreedt
Het “totale” proces:
o Ook rekening houden met andere cliëntkenmerken
