Seminarie seksuologie
Paul Enzlin
Hoofdstuk 1: Inleiding ............................................................................................................................. 4
0. Introductie ....................................................................................................................................... 4
0.1 Waar denk je aan bij de volgende woorden: ............................................................................ 4
0.2 Uitdieping .................................................................................................................................. 5
1. Algemene inleiding .......................................................................................................................... 5
1.1 Seksualiteit is een complex fenomeen ...................................................................................... 5
1.2 Methodische pluriformiteit is wenselijk .................................................................................... 6
1.3 Aandacht voor positieve seksualiteit is nodig ........................................................................... 6
1.4 Seksuologie en de samenleving................................................................................................. 6
1.5 Kernvariabelen die in de seksuologie centraal staan ................................................................ 6
Hoofdstuk 2: Historiek ............................................................................................................................. 7
Hoofdstuk 3: Mythen ............................................................................................................................ 18
1. Mythen over mannen .................................................................................................................... 19
2. Mythen over vrouwen ................................................................................................................... 19
3. Mythen over relaties en seks ........................................................................................................ 19
4. Seksuele mythen ........................................................................................................................... 19
5. Levensloopmodellen van seksuele ontwikkeling .......................................................................... 20
5.1 Ontwikkeling is levenslang ...................................................................................................... 20
5.2 Ontwikkeling is contextgebonden ........................................................................................... 20
5.3 Ontwikkeling is plastisch ......................................................................................................... 21
5.4 Ontwikkeling is multi-directioneel .......................................................................................... 21
5.5 Ontwikkeling is multi-dimensioneel ........................................................................................ 21
6. Studie van ontwikkeling is multidisciplinair .................................................................................. 22
7. Theoretische modellen .................................................................................................................. 22
8. Model van seksuele ontwikkeling (Bancroft, 2009) ...................................................................... 22
Hoofdstuk 4: De seksuele levensloop ................................................................................................... 24
1. Levensloop..................................................................................................................................... 24
2. Seksuele ontwikkeling ................................................................................................................... 24
3. Theoretische modellen .................................................................................................................. 25
4. Seksualiteit in de kindertijd ........................................................................................................... 25
4.1 Baby (0 – 1 jaar) ....................................................................................................................... 26
4.2 Peuter (1 - 3 jaar) ..................................................................................................................... 27
4.3 Kleuter (3 - 6 jaar) .................................................................................................................... 27
4.4 Lagere schoolkind (6 – 12 jaar)................................................................................................ 28
, 4.5 Puberteit en jongvolwassenheid (12 – 25 jaar) ....................................................................... 29
4.6 Volwassenheid (25 -50 jaar) .................................................................................................... 31
Hoofdstuk 5: Een positief verhaal over het seksueel functioneren en de seksualiteitsbeleving van
ouderen ................................................................................................................................................. 35
1. De relatie tussen seksualiteit en ouderdom nader bekeken ........................................................ 35
2. Mythes rond seksualiteit bij ouderen ........................................................................................... 36
3. Enkele feiten en cijfers over seksualiteit bij ouderen ................................................................... 36
4. Klinisch perspectief........................................................................................................................ 38
5. Woonzorgcentra ............................................................................................................................ 39
5. Besluit ............................................................................................................................................ 41
,Informatie:
• Belangrijke namen en jaartallen kennen
• Leerboek seksuologie
• Artikels uit tijdschriften en hoofdstukken uit boeken
• Eigen verzonnen examenvraag (uitgeschreven + antwoord)
Kennismaking
• Stel je kort even voor
o naam, vooropleiding, leeftijd, lengte en gewicht
• Mezelf kort voorstellen
o Wat willen jullie van mij ‘persoonlijk’ weten om gerustgesteld te zijn dat ik jullie wat
te vertellen heb over de verschillende inhouden die ik doceer…?
• Vakinhoud voorstellen
Beginvoorwaarden
Het opleidingsonderdeel (opo) ‘Seminarie seksuologie' veronderstelt dat de student de eindtermen
van het schakel- of voorbereidingsprogramma heeft gehaald; meer bepaald wordt een algemene en
inleidende kennis van de psychologie, de sociologie en de biologie/fysiologie verondersteld, alsook
een basiskennis over wetenschappelijke methoden van onderzoek in het algemeen.
Doelstellingen
• de studenten krijgen een overzicht van de historiek van de seksuologie als wetenschap
• de studenten verwerven inzicht in een aantal belangrijke thema's en deeldomeinen van de
wetenschappelijke seksuologie
• de studenten worden uitgedaagd stil te staan bij hun eigen attitude, opvattingen en
taalgebruik rond seksuele thema's en seksualiteit
• de studenten worden op weg gezet om aan de hand van zelfstudie en een groepswerk een
speciefiek domein van de seksuologie (m.n. de culturele bepaaldheid van seksualiteit) verder
uit te diepen
Leermiddelen
• Slides op TOLEDO
• ‘Leerboek Seksuologie’ + eventueel aangevuld met artikels uit tijdschriften & hoofdstukken
uit boeken
o Beide: te kennen en illustratief
• Presentaties van studenten op TOLEDO
• Start van een leerparcours rond ‘attitude’ (portfolio)
Evaluatie
https://onderwijsaanbod.kuleuven.be/syllabi/n/E00M7BN.htm#activetab=doelstellingen_idp712976
• Aanwezigheid en participatie in de colleges (= vwde)
o Aanwezigheidslijst
• Paper over attitude (= vwde)
o Zie einde presentatie
• Mondeling examen (10 punten)
o 2 klassieke examenvragen
o 1 ‘eigen examenvraag’ (1/3 v/d punten)
• Nadat je de cursus bestudeerd hebt, stel je zelf een examenvraag op. Vragen
waarin je aantoont dat je verbanden kan leggen tussen verschillende delen
van de cursus, leveren een hogere score op.
• Presentatie van een groepswerk (10 punten )
, Thema’s
1. Algemene inleiding
2. Historiek van de seksuologie als wetenschap
3. Wat is seksualiteit ?
3.1 matrix van onderwerpen en perspectieven
3.2 mythen over seksualiteit
3.3 seksuele levensloop
4. Taalgebruik + attitude
• in een persoonlijk gesprek
• in een groep
Hoofdstuk 1: Inleiding
0. Introductie
Seminarie
• Doceren
• Interactief college
• Veel discussie met inbreng van de studenten
Seksuologie
• De seksuologie verwijst naar de wetenschappelijke studie van de menselijke seksualiteit in al
zijn variaties en expressievormen
0.1 Waar denk je aan bij de volgende woorden:
• seksuologie
Heel ruim, voor iedereen anders (verschillende perspectieven), van alle tijden maar zeer
geëvolueerd, bezigheid van alle dag, multidisciplinair, interdisciplinair, wetenschap, intiem,
blootgesteld, persoonlijk maar ook sociaal, aangename en onaangename kanten
• wetenschappelijke studie
Onderzoek, experimenten, innovatie, praktijk naar wetenschap en visa versa, richtlijnen,
geschiedenis, ethiek, methoden, kritisch denken, kwalitatief, kwantitatief
• menselijke seksualiteit
Hoofdfocus niet voortplanting, monogamie, polygamie, verschillende vormen, fetisj, lust,
geaardheid, nature versus nurture, verschillend beleefd door verschillende mensen, fysiek en
psychologisch, stereotypen, liefde versus lust, wat is abnormaal, aseksualiteit
• variaties
Culturele verschillen, geaardheid, genderidentiteit, interpersoonlijke verschillen, ACE
(aseksueel, demi-seksueel en grey-seksueel)
• Expressievormen
Seksualiteit uiten naar buitenwereld, openheid versus geslotenheid, woordkeuze, klederdracht,
kunst, sociale media
Verdeel u in groep van 3 à 4 personen en noteer al uw associaties en gedachten bij deze woorden;
Duid één verslaggever per groep aan