Samenvatting van het onderdeel gegeven door Christine Ceulemans, bevat examenvragen. Ik behaalde 16/20 door het leren van deze samenvatting
EXAMENVRAGEN 22-23
- Wat is stigmatiseren, wat is de link tussen disclosure en stigma, werk een voorbeeld uit
- Beschrijf een voorbeeld van eenzaamheid, ...
Maatschappelijk-sensitieve zorg
Hfst 1: Stigma
Wat is een stigma?
- Socioloog die voor het eerst stigma omschreef deed dit rond mensen met gelaatsmisvormingen
• Erving Goffman 1960
• Website = stichting eigen gezicht
- Definitie = vooroordeel waardoor iemand in negatieve zin wordt onderscheiden van anderen
- Iemand heeft een kenmerk dat afwijkt van wat “normaler” is in een gemeenschap à kan breder zijn, niet
één kenmerk, kan ook over groepen gaan (bv: arbeiders)
- Voldoet hierdoor niet aan de norm à discriminatie kan een gevolg zijn van stigma
- Is alleen nog datgene wat anders is
- Wordt “afgewezen”, minderwaardig geacht à Bij stigmatisering is er sprake van een
negatief verschil tussen de verwachte en de werkelijke sociale identiteit van een individu
Let op! = Dat kenmerk op zich (attribuut) is niet noodzakelijk altijd en overal een reden voor
afwijzing, in sommige culturen (bv: Ta moko Maori) zijn tattoo’s bijvoorbeeld perfect aanvaardbaar
Oorzaken stigma
- Fysieke afwijkingen
- Psychsiche beperking
à stigma komt voort uit zichtbare en onzichtbare kenmerken
- Gediskwalificeerd vs potentieel gediskwalificeerd
• Gediskwalificeerd = omgeving is bekend met de afwijking of het is zichtbaar (bv: gezichsafwijking)
• Potentieel gediskwalificeerd = omgeving is niet op de hoogte of het is onzichtbaar (bv: litteken)
Types stigma
- In de literatuur word onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten stigma’s
• Publiek stigma= Een persoon heeft 1 eigenschap (attribuut) dat een beetje afwijkt, en omwille
hiervan wordt de persoon negatief beoordeeld of onderscheid
à De persoon word samengevoegd tot enkel dat kenmerk, naar alle andere kenmerken van de
persoon word er niet meer gekeken
à Een gevolg van publiekstigmatisering is zelfstigma!
• Zelfstigma = persoon begint van zichzelf te denken dat hij of zij ook minderwaardig is door dat ene
kenmerk
à Verinnerlijking van de negatieve oordelen van anderen
à Bv: patiënt met HIV die verwonderd is dat een verpleegkundige hem/haar wilt verzorgen
• Structureel stigma = of ongelijkheid in de cultuur en wet- en regelgeving
à Bv: wat er momenteel afspeelt in Quatar (houding van het land tegen homoseksualiteit)
• Associatief stigma = familieleden van iemand met een sociaalstigma zullen zichzelf ook
minderwaardig gaan voelen
à Bv: als partner van iemand met een psychische aandoening kan je het gevoel hebben dat de
omgeving jouw ook uit de weg gaat
Examenvraag = “Wat is ….stigma, leg uit in eigen woorden en geef een voorbeeld
Gevolgen van stigma
- Stigma kan leiden tot zeer veel problemen, en bij de persoon zelf zorgen voor veel schade
• Angst
• Werkloosheid, inkomensverlies
• Een klein sociaal netwerk
pag. 1
, Florence Lamberts 4Vd 28/12/2022
• Een lage zelfachtig
• Een geringe kwaliteit van leven
• Depressieve symptomen
• Demoralisatie
• Vermijden van professionele hulp
• Stress
• Deze negatieve gevolgen van stigma zijn een risicofactoren voor suïcidaliteit!
• Therapie trouwen à iemand die zich zodanig gestigmatiseerd voelt gaat in publieke plaatsen geen
medicatie durven nemen, dit kan lijden tot verminderde therapietrouw (bv: HIV patient)
Wat kan de persoon zelf doen
- Gevoelens en emoties leren herkennen
- Bespreken met hulpverleners, hulpgroep
- Kiezen wat je deelt of niet (disclosure)
- Mogelijke antwoorden
• Plastische chirurgie, oplossingen zoeken voor ‘afwijkend kenmerk’
• Compenseren door andere lichaamsdelen te benadrukken
• Zichzelf isoleren, terugtrekken uit de samenleving (is een vicieuze cirkel, dit kan er toe leiden dat
men nog meer gestigmatiseerd wordt)
• Zich organiseren met ‘verwanten’ en zich kenbaar maken in de samenleving
• Verbergen: bvb. homoseksualiteit niet uiten (disclosure)
Afhankelijk van je persoonlijkheid ga je keuzes maken = bijvoorbeeld iemand die kiest voor plastische chirurgie of
iemand stelt zich zeer strijdvaardig op en besluit een zelfhulpgroep op te starten
Wat kan je doen als mens
- Samen sterk zonder stigma
- Wees je bewust van je eigen referentiekader
- 5 tips = niet vanbuiten kennen, wel stilstaan bij de vooroordelen die je zelf kan
hebben
Wat kan je doen als professional
- Stigma herkennen
- Zelfstigma herkennen
à Zelfstigma kan je herkennen aan uitspreken over zichzelf (bv: HIV pt die vind
dat hij/zij zorg niet waard is, iemand met een psychose die zichzelf als “zot” ziet
en zegt dat mensen geen rekening met hem moeten houden)
Stigmatisering door anderen herkennen
- Gedrag tegenover de gestigmatiseerde
- Vermijden van de gestigmatiseerde = weigeren van een kamer van een pt binnen te gaan met HIV
- Overdreven vriendelijk zijn/medelijden
- Betuttelen
- Niet – bespreken (doen alsof er niets aan de hand is)
- Gedrag tegen collega’s, tijdens briefing
- Roddelen, …
- Spreken over het kenmerk ipv over de persoon
Reageren op stigmatisering
- Naar de gestigmatiseerde toe:
• Bespreekbaar maken
• Doorverwijzen
pag. 2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur florencelamberts. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €12,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
