1 Hoofdstuk 1: inleiding
“Netto belastbaar inkomen” als rode draad binnen dit OPO
↔️ nettoloon!
1.1.1 Van bruto naar netto op je bankrekening
1.1.2 Van bruto naar netto in de persoonbelasting (art.23, §2WIB + art.6 KB/WIB) ((wetboek
inkomstenbelastingen))
Voorbeeld aanslagbiljet (wat je krijgt na het invullen van de
belastingsaangifte waarin o.a. de beroepsinkomsten belast
worden:
1
,2 Hoofstuk 2: begrip en kenmerken van de belasting
1) het begrip ‘belasting’
• Geen wettelijke definitie
• Wel rechtspraak Hof van Cassatie en Grondwettelijk Hof
o Bestanddelen van een belasting:
▪ een door de overheid;
▪ volgens bepaalde regels van recht;
▪ eenzijdig opgelegde en verplichte bijdrage;
▪ die bestemd is om diensten van algemeen nut te financieren (= geen specifieke
tegenprestatie);
▪ voor zover die bijdrage bij wet of decreet als belasting wordt erkend.
→ “De belasting is een bijdrage die volgens bepaaalde rechtsregels door de overheid wordt opgelegd met het oog op het
verzamelen van financiële middelen die nodig zijn om uitgaven te doen in het algemeen belang en voor zover die bijdrage bij
wet of decreet als belasting wordt erkend.” (= dienen voor het dekken van overheidsuitgaven).
2) Kenmerken van een belasting
2 kenmerken:
a. Financieel doel
a. Belastingen kunnen voor om het even welke overheidsuitgave worden besteed
b. Afwezigheid van een aanwijsbare en individuele tegenprestatie
b. Dwingend karakter (publiekrechtelijk)
a. Eenzijdig opgelegde en verplichte bijdrage (door overheid!!)
b. Belastingadministratie kan
▪ sancties opleggen;
▪ bij niet-betaling dwangmaatregelen nemen vb. art. 298, 351, 444 en 449 WIB.
c. 2 soorten sancties
▪ Administratieve sancties (fiscus)
▪ Strafrechtelijke sancties (parket)
▪ Wet van 20 september 2012: ‘Una via-principe’ voor vervolging van inbreuken op
de fiscale wetgeving = ofwel administratieve ofwel strafrechtelijke sanctie
(ontvangsten van de overheid die niet voldoen aan de beide bovenstaande kenmerken, zijn bijgevolg geen belastingen.)
3) Belasting vs. Andere door de overheid opgelegde heffingen
• Retributie ( belasting!)
o Specifieke tegenprestatie (‘bestemmingscriterium’), geen algemene verplichting
o Voorbeelden: haven- en kaaigelden voor het gebruik van haveninstallaties, tolgelden bij
tunnels, parkeergelden …
o Praktijk: verschil met belasting niet altijd gemakkelijk te maken
• Verhaalbelasting (of repartitiebelasting)
o Specifieke tegenprestatie, algemene verplichting
o Onweerlegbaar vermoeden dat belastinplichtige voordeel haalt uit de overheidsprestatie =
het voordeel wordt als het ware gedwongen genoten
o Eventueel betalen, ook al gebruikt men niet
o Voorbeelden: verhaalbelasting voor rioleringswerken => een particulier is verplicht zijn
woning aan te sluiten op het rioleringsnet
• Urbanisatiebelasting
o Forfaitair aangerekend (<-> verhaalbelasting)
o Opgelegd aan alle inwoners van een bepaald gebied
o Voorbeelden: voor aanleg fietspaden, rioleringswerken …
o Niet gebonden aan de uitvoering van bepaalde werken op een bepaalde plaats en bepaald
tijdstip
2
, • Parafiscale bijdragen: SZ-bijdragen
o WG- en WN-bijdragen worden geïnd door de RSZ, opbrengst komt niet in de
rijksmiddelenbegroting terecht = dus geen belasting
o Algemene verplichting
o Specifieke tegenprestaties (gesteund op het verzekeringsbeginsel): pensioenen,
werkloosheidsuitkeringen, ziektevergoedingen …
o In economische termen wel als belastingen beschouwd!
3 Hoofdstuk 3: situering van het belastingrecht
1. Rechtswetenschap = studie van het belastingrecht
1. Wie of wat is aan de belasting onderworpen?
2. Welk is het toepasselijk tarief?
3. Hoe wordt de belasting gevestigd?
4. Hoe wordt de belasting geïnd?
2. Belastingwetenschap = studie van de belastingen
1. Bestuderen van mogelijke aspecten en effecten van een belastingheffing
4 Hoofdstuk 4: noodzakelijk karakter van belastingen in een moderne
samenleving
Belastingen kunnen worden beschouwd als de prijs die wij betalen voor onze grondwettelijke rechten en
vrijheden, meer bepaald voor het recht op privé-eigendom en de vrijheid van ondernemen. Aangezien in een
moderne samenleving de productiemiddelen en hun opbrengst bij de burgers berusten, is een systeem van
belastingheffing onvermijdelijk om de overheid haar specifieke overheidstaak te laten vervullen.
(In landen met een centraal geleide economie zijn de productiemiddelen in handen van de overheid. In
dergerlijke maatschappijen (cf. voormalig oostblok) zijn belastingen dan ook quasi overbodig of vervullen ze
een compleet andere functie dan in de westerse landen.)
Enkele belangrije begrippen:
1. Vrijemarkteconomie: productiemiddelen in handen van de burgers
2. Centraal geleide economie: productiemiddelen in handen van de overheid => belastingen overbodig
Bijv. China: collectivistische volkscommunes, planeconomie
3. Gemengde economie: overheid speelt een actieve rol => belastingheffing noodzakelijk in de westerse
landen
5 Hoofdstuk 5: de functies van de belasting
Belastingen vroeger: doel -> dekken van overheidsuitgaven
Belastingen nu: middel om de overheid toe te laten haar economische en sociale politiek te
verwezenlijken.
we gaan dieper in op de 3 hoofdfuncties van belastingen:
1. Financiële functie
1. Meest essentiële functie (hoofdfunctie)
→ Met het toenemend aantal taken dat de overheid in een moderne maatschappij op zich neemt, stijgt
ook haar behoefte aan financiële middelen. Belastingen = 94% van de overheidsinkomsten.
Belastingen bestaan bijna uitsluitend uit geldelijke bedragen van de bevolking.
2. Evolutie inning belastingen
▪ 1850: 84 miljoen Belgische frank
▪ 1960: 101 miljard Belg. frank
▪ 1980: 1,3 biljoen Belg. frank
▪ 2001: 2,9 biljoen Belg. frank
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur robbeverhaege1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.