- Formeel recht = handhavingsrecht of procesrecht
o Rechtshandhaving: regelen van conflicten bij toepassing van het materieel recht
- Elk materieel recht heeft zijn eigen formeel recht (formeel en materieel privaat-, straf-,
publiekrecht)
- Formeel privaatrecht = privaatrechtelijk procesrecht = burgerlijk procesrecht = gerechtelijke
privaatrecht
o Formeel recht mbt privaatrecht
o Burger kan rechten afdwingen
o Verbod van eigenrichting: persoon mag niet op eigen gezag inwerken op de rechtssfeer van
een ander om zijn aanspraken geldend te maken
Maar: materieel recht moet effectief gemaakt worden door tussenkomst rechterlijke
macht
- Formeel strafrecht
o Materieel strafrecht: omschrijft misdrijven, kenmerken en straffen
o Formeel strafrecht: regelt procedure van opsporing, onderzoek en berechting
Maakt regels over hoe overheid kan optreden tegenover burgers wanneer zij regels
overtreden
- Formeel publiekrecht = publiekrechtelijk procesrecht = geschillen van bestuur
o Overheid is partij mbt tot haar optreden als overheid
o Bij problemen: gewone rechter of administratieve rechters
- Formeel tuchtrecht = tuchtrechtelijk procesrecht
o Mbt toepassing tuchtrecht slecht enkele algemene beginselen
HS 2: kenmerken
Uitgangspunten procesrecht betrekking op:
- Toegang tot de rechter
- Persoon / instelling van de rechter
- Rechtspleging
Afdeling 1: Toegang tot de rechter
Wettelijke basis
- Geen enkel verdrag bepaald dat burgers het recht hebben om zich tot de rechter te wenden
- Geput uit artikel 6 EVRM: eenieder heeft overal recht op de erkenning van zijn
rechtspersoonlijkheid
o Grondrecht: elke burger mag zich tot de rechter wenden voor het beslechten van burgerlijke
geschillen, het beoordelen van een strafvervolging tegen hem
Interpretatie
- Bepalen van toelaatbaarheidsvereisten: elke nationale wetgever kan de toegang tot de rechter
regelen
, o Mogen niet te streng zijn mogen toegang tot rechter niet uitsluiten + verbod van
rechtsweigering moet erin staan
Afdeling 2: de rechter
Elk rechtscollege moet door de wetgever opgericht zijn (niet door uitvoerende macht)
Rechter: onafhankelijk en onpartijdig in de uitoefening van hun rechtsprekende bevoegdheden
- Rechterlijke macht afhankelijk van uitvoerende macht
- Rechter afhankelijk van buitenwereld (politiek, pers, druk…)
- Interne structuur: rechter mag nooit instructies krijgen mbt de behandeling van een zaak
o Lekenrechters mogen wel deel uitmaken van een rechtscollege
- Institutionele onafhankelijkheid: rechter kan nooit persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor
zijn fouten bij het rechtspreken
- Schijn van afhankelijkheid = schending artikel 6 EVRM
- Rechter mag niet bevooroordeeld zijn
o Subjectieve partijdigheid: mening rechter over conflict is op voorhand al duidelijk
o Structurele onpartijdigheid: magistraat dat de zaak behandeld heeft als lid van het OM mag
niet meer zetelen als magistraat
Afdeling 3: regels die nageleefd moeten worden bij de procedure
Fair trial
- Elke burger heeft het recht op een eerlijk proces
- EHRM (Europees Hof voor de Rechten van de Mens) kan oordelen als dit niet zo is
- Gelijke behandeling, kans op verdediging, toegang tot raadsman
Openbaarheid
- Rechtspraak dient in de openbaarheid te verlopen
- Onderscheid: openbaarheid van behandeling en openbaarheid van de uitspraak
- Pers: belangrijke controlerende factor
Recht op een uitspraak binnen een redelijke termijn
- Verbod van rechtsweigering: rechter mag niet weigeren een uitspraak te doen
- Staat moet rechtspraak organiseren met garantie op uitspraak binnen redelijke termijn
Dubbele aanleg
- Iedereen heeft het recht om een zaak 2x voor de rechter behandeld te zien
- 1) voor een rechter in eerste aanleg
- 2) voor rechter in hoger beroep (indien niet tevreden met uitspraak 1)
o Algemeen recht in strafrechtspleging
Uitzondering: assisenzaken zijn niet vatbaar voor hoger beroep + in geval van voorrang
van rechtsmacht
o Geen algemeen rechtsbeginsel in burgerlijk recht
geen hoger beroep als een vordering van de politierechtbank of vrederechter lager is
dan €2000
geen hoger beroep als een vordering van de eerste aanleg of van
ondernemingsrechtbank lager is dan €2500
, - Nooit 3e aanleg
Cassatietoezicht
- Elk vonnis of arrest dat niet meer vatbaar is voor hoger beroep kan door 1 van de partijen aan de
controle van het Hof van Cassatie worden onderworpen
HS 3: Het vonnis = de rechterlijke uitspraak
Rechtshandeling van een rechter waarbij de rechten van de verschillende partijen worden
vastgesteld of waarbij uitspraak wordt gedaan over de strafvordering van een verdachte
- Bekleed met het gezag van de gewijsde
Vonnis ≠ arrest
- Vonnis = beslissing rechtbank (rechter)
- Arrest = beslissing hof (raadsheer)
- Bevelschriften / beschikkingen = van voorzitters van rechtbanken
- Eindvonnis: als rechtsmacht van die rechter over die zaak ten gronde uitgeput is
Basisregels mbt uitspraken
- Verbod van rechtsweigering: rechter moet altijd rechtspreken
- Individuele beslissing: rechter mag geen uitspraak doen louter obv andere uitspraak
o Geen precedent: niet binden aan uitspraak hoger hof
- Gemotiveerd: elke uitspraak moet beargumenteerd zijn (motiveringsplicht)
Rechter moet argumenten van elke partij beantwoorden
- Openbare uitspraak
Gezag van gewijsde
- Gezag van de gewijsde = soevereiniteit van de uitspraak wat de rechter vaststelt, is de
waarheid = juridische waarheid (blijft geldig tot een uitspraak ongeldig wordt gemaakt)
o Partijen kunnen zelfde vordering niet opnieuw
o Elke uitspraak is de juridische waarheid en moet dus worden aanvaard
- Uitputting rechtsmacht: na uitspraak kan rechter niet meer terugkomen op de zaak
Kracht van de gewijsde
- Rechterlijke beslissing is niet meer vatbaar voor een gewoon rechtsmiddel (verzet of hoger
beroep)
o Men kan tegen een vonnis niets meer ondernemen behalve bij andere rechter gaan om
het vonnis ongedaan te maken
o Gewone rechtsmiddelen: verzet en hoger beroep iedereen heeft het recht ze te
gebruiken
o Buitengewone rechtsmiddelen: voorziening in cassatie, derdenverzet, verzoek tot
herroeping van de gewijsde in beperkte gevallen door wetgever aan partijen ter
beschikking gesteld
- Na uitspraak kan de eisende partij de uitvoering van het vonnis of arrest eisen (beklaagde moet
verplichtingen nakomen, bv. betalen geldsom)
- Verzet: wanneer een partij niet aanwezig was (verstek) bij de dagvaarding in eerste aanleg maar
wel werd veroordeeld
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur declerckmarthe. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
