ZEKER TE KENNEN HANDELINGSPLANNING
HOOFDSTUK 1: METHODISCH HANDELEN
Methodisch handelen de begeleider handelt bewust, doelgericht, systematisch en procesmatig
® Doelgericht handelen: gericht op ontwikkeling/ handhaving, ergens
naartoe werken, samen met cliënt een doel kiezen en daar dan ook
naartoe werken
® Bewust handelen: niet louter intuïtief, n- uit gevoel, je vraagt je af welke
invloed jouw gedrag heeft op de ander
® Systematisch handelen: stap voor stap, elke stap in de richting van de
gewenste verandering MAAR moet verbonden zijn met de voorafgaande
situatie
® Procesmatig handelen: volgens plan, je vraagt je voortdurend af of je in
de richting van het vooropgestelde doel werkt, zo n- dan moet je
bijsturen
Visies die methodisch ® Ter Horst: POS vraagt om actie
handelen illustreren o POS: de door betrokkenen ervaren uitzichtloze
opvoedingssituatie waarin men n- slaagt zonder getrainde hulp
van buitenaf verandering te brengen
o Actie: er w- van de opvoeder verwacht dat hij perspectief biedt
® Kok: vraagstellingstype vraagt om actie
o Geen kwestie van tekortkoming bij kind maar het gaat over het
gehele functioneren van het kind en de opvoedkundige actie
® Broekaert: orthopedagogiek als handelingswetenschap
o Totaliteit van het opvoedingsgebeuren in kaart brengen en
gestoorde dialoog herstellen en verhaal interpreteren
Soorten plannen ® Instellingsplan/ beleidsplan = beschrijft de visie, doelstelling &
werkwijze vd voorziening
® Afdelingsplan = gaat in op de agogische doelen en werkzaamheden die
op de afdeling plaats vinden om de doelen te bereiken
® Individueel handelingsplan = is bedoeld voor de individuele cliënt
® Activiteitenplan = beschrijft het aanbod, doel en werkwijze van de
activiteiten, de activiteiten kunnen groepsgericht zijn of gericht op het
individu
o Om wie gaat het? (doelgroep)
§ Wie is de cliënt?
§ Wat zijn interesses, behoeften & mogelijkheden?
§ W- er in groepsverband of individueel gewerkt?
o Waarom vindt de activiteit of handeling plaats?
§ Zelfstandigheid bevorderen
§ Mogelijkheden stimuleren
§ Bevorderen van sociale contacten
o Wat vindt er plaats? (welke handelingen)
§ Korte of lange activiteit?
§ Hoeveel mensen nemen deel?
OHP | LEUS CATO
, o Hoe moet het gebeuren -> agogisch doel
o Waar en waarmee vindt de activiteit plaats
o Wanneer vindt de activiteit plaats?
Soorten ® Autoritair
begeleidingsstijlen o De begeleider bepaalt alles
o De begeleider geeft aanwijzingen stap vr stap
o De begeleider verdeelt het werk
o De begeleider doet zelf niet mee
® Democratisch
o Alles w bepaald via groepsbeslissing
o Begeleide geeft grote lijnen aan en mogelijkheden om te kiezen
o Cliënten verdelen zelf het werk en de taken, in overleg met
begeleider
o De begeleider doet mee als groepslid.
® Laisser faire
o Veel vrijheid vr de hulpvrager, weinig inbreng van begeleider
o Geen aanwijzingen begeleider
o Geen taakverdeling
o Begeleider doet niet mee
2 soorten evaluatie ® Productevaluatie = nagaan met cliënt of dat de vooraf geformuleerde
werkdoelen bereikt zijn
® Procesevaluatie = je bekijkt/ onderzoekt de aspecten van methodisch
handelen
HOOFDSTUK 2: HANDELINGSPLANNING IN HET HULPVERLENINGSPROCES
Definitie Rink (1986):
“… handelingsplanning is het gebeuren in de instelling waarbij functionarissen
zich beraden over de manier waarop de leefsituatie van hun cliënten kan
worden ten gevolge van hun eigen optreden nr die cliënten toe…”
à Dynamiek, betrokkenheid, permanent karakter beklemtoond
® Het gebeuren: dynamisch, het gaat om het permanent gebeuren,
planmatig handelen -> als de ene doelstelling bereikt is, onmiddellijk
de andere nastreven à handelen stopt nooit = cyclisch proces
(beeldvorming – plannen – uitvoeren – evalueren - …)
® In de instelling: n- enkel residentieel maar ook ambulant heel
belangrijk ~ zal enige invulling moeten krijgen
® Functionarissen: wie het handelingsplan moet opstellen, impliceert
deskundigen ~ wie zien we als deskundig -> 3 modellen
o Deskundigheidsmodel= het opstellen van het plan is de taak vd
deskundigen. Zij brengen dit over naar de begeleiders
o Betrokkenheidsmodel = de ervaringen van de begeleiders staan
centraal, zij stellen ook autonoom het plan op maar indien
nodig kunnen ze beroep doen op de deskundigen
o Participatiemodel = opmaken plan is de verantwoordelijkheid v
iedereen die bij de cliënt betrokken is, en dat is in de eerste
plaats de cliënt zelf
Plaats handelingsplanning ® PROCESFASE 1: probleem stellen/ signaliseren
binnen hvproces o Cliënt zelf kan dit aanbrengen maar kan ook een ander zijn
OHP | LEUS CATO
, o Effectieve hv als de cliënt zelf mee het probleem aanbrengt
® PROCESFASE 2: probleemanalyse
o Cruciale fase ~ wat is er precies aan de hand
o Kijken naar onderliggende problemen
® PROCESFASE 3: ontwerpen van een hulpaanbod ~ ≠ stappen
o Een duidelijke formulering van de hulpvraag/ hulpvragen ~ sterk
geanalyseerd/ duidelijk
o Indicatiestelling ~ welke vormen van hulpverlening kunnen een
antwoord bieden op de hulpvraag
§ Aan wie?
§ Waar?
§ Hoelang?
Fasen Knort & Smith - Diagnostiek = analyse & beoordeling vd (aanvankelijke) stand van
zaken ~ probleemsituatie
- Besluitvorming = bepaling van mogelijke interventies en keuze vr
bepaalde wijze/ methode v hulpverlenen
- Planning = uitwerken van de gekozen wijze v hulpverlenen in een
hulpverleningsplan
- Evaluatie = analyse en beoordeling vd (nieuwe) stand van zaken ~
verloop vd hulpverlening in relatie tot de probleemsituatie
Fasen Broekaert & Van Beeldvorming -> planning -> handelen -> evalueren
Hove
Algemene fasen Assessment -> planning -> implementatie -> evaluatie
Regulatieve cyclus Van FASE 1: BEELDVORMING
Strien Waar haal je je info om een heldere beeldvorming te maken:
® Eigen observaties om een goed zicht te krijgen op het huidige
functioneren
® Overleg met collega’s (begeleiders maar ook andere disciplines)
® Gesprekken met de persoon zelf of proxy (die de persoon
vertegenwoordigd)
® Gesprekken met familie, vrienden, naaste betrokkenen
® Cliëntbesprekingen (=> zeker proberen bijwonen op stage)
® Evaluaties van activiteiten met de persoon (=> samen dingen doen)
® Informatie die reeds aanwezig is binnen de voorziening zoals dossier
met intakegegevens, anamnese, etc.
Richtschema:
- Ontwikkelingsgeschiedenis vd cliënt
- Medische en paramedische gegevens
o Medische gegevens = diagnoses, allergieën, inentingen, …
o Paramedische gegevens = psychotherapie, kinesitherapie,
ergotherapie, …
- Sociale context (zowel persoonlijk als professioneel netwerk)
- Huidig niveau van functioneren
o Cognitieve ontwikkeling
o Schoolse vaardigheden (indien de cliënt school loopt)
o Motorische ontwikkeling
o Sociaal-emotioneel functioneren
o Communicatieve vaardigheden
o Adaptieve vaardigheden (zelfredzaamheid, huishoudelijke
vaardigheden, vrije tijd, maatschappelijke vaardigheden, etc.)
o Werk (indien de cliënt werkt)
o Wonen
OHP | LEUS CATO
