Publiek recht
1. Wat is recht?
- Recht is het geheel der regels die op een bepaald tijdstip, in een bepaalde
gemeenschap gelden en op haar gezag zijn vastgesteld.
● Geheel der regels: tussen de mensen en het apparaat dat deze regels maakt.
● Op een bepaald tijdstip
● In een bepaald gemeenschap (bvb positie van de vrouw in belgië,
vrouwenrechten)
● op haar gezag vastgesteld (dwingend karakter, sancties )
Kenmerken van het recht:
- Recht is een geheel van regels, regelingen en instellingen.
1. Gebodsbepaling: “je moet”
- Opkomstplicht
- Leerplicht
- Aangifteplicht van geboorte
- Dienstplicht
- Belastingplicht
2. Verbodsbepalingen: dingen die je niet mag doen
- Verbod op bigamie (verbod op meer dan 1 huwelijk, in België is het
monogamie “1 partner, huwelijk”)
- Oneerlijke handelspraktijken
- Strafrecht
3. Verlofbepalingen: je mag kiezen of je het gebruikt
- Indexering van woninghuur
- Huwelijksrecht
4. Technisch regels: leggen plichten op het oog op uniformiteit
- Dagvaarding, identiteitskaart, akten van burgerlijke stand
5. Individuele beslissingen: geen algemene draagwijdte
- Vonnissen of arresten, bouwvergunningen, benoemingen
- Variëren in tijd en plaats
Recht en regels zijn een instrument in handen van machthebbers om ons in een bepaalde
richting te sturen om samenleving op een bepaalde manier te ordenen, volgens hun
inzichten.
1789, Franse Revolutie, afrekening met de middeleeuwen
Liberte, egalite, fraternite (Vrijheid, gelijkheid, broederschap)
- Liberté:
Liberalisme: streven naar zoveel mogelijk vrijheid van het individu
(politieke partijen: Open VLD, MR, LDD, Spirit, Vlot.)
, Publiek recht
- Ministeres federale regering:
● Alexander de Cro (Open VLD):
Eerste Minister
● Vincent van Quickenborne (Open VLD):
Minister van justitie en Noordzee
● Eva de Bleeker (Open VLD):
Staatssecretaris voor begroting en consumentenbescherming
● Hadja Lahbib (MR):
Minister van Buitenlandse zaken, Europese zaken en buitenlandse handel en
de federale culturele instellingen.
● David Clarnival (MR):
Minister van middenstand, zelfstandigen, KMO’S en landbouw, institutionele
hervormingen en democratische vernieuwing
● Mathieu Michel (MR):
Staatssecretaris voor digitalisering, belast met administratieve
vereenvoudiging, privacy en regie der gebouwen
- Vlaamse regering
○ Bart Somers:
Viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van
Binnenlands Bestuur, Bestuurszaken, Inburgering en Gelijke Kansen
○ Lydia Peeters:
Minister van Mobiliteit en Openbare werken
1831: Er werd een baanbrekend hoofdstuk ‘rechten en vrijheden’ in de grondwet
toegevoegd.
Stokpaardje doorheen de jaren: belastingverlaging.
- Fraternité:
Christen democratie: christelijke opvattingen, oog voor gemeenschapszin en
naastenliefde. (politieke partijen: CD&V, CDH)
- Federale regering:
● Vincent van Peteghem (CD&V)
Minister van financiën, belast met coördinatie van de fraudebestrijding en
nationale loterij.
● Annelies Verlinden (CD&V)
Minister van binnenlandse zaken, institutionele hervormingen en
democratische vernieuwing
● Nicole De Moor (CD&V)
Staatssecretaris voor asiel en migratie
- Vlaamse regering:
● Hilde Crevits
Vlaams minister van welzijn, volksgezondheid en gezin
● Benjamin Dalle
Vlaams minister van Brussel, jeugd, media en armoedebestrijding
, Publiek recht
● Jo Brouns
Vlaams minister van economie, innovatie, werk, sociale economie en
landbouw
Onze samenleving is doordrongen van het christendemocraten gedachtengoed.
Kantelpunt van het koningshuis, 1990, abortuskwestie de koning wou deze niet tekenen
waardoor de regering de koning eventjes op arbeidsongeschiktheid heeft gezet zodat zij het
konden ondertekenen.
Kindergeld
- Egalité:
Socialisme: ieder moet dezelfde mogelijkheden krijgen
Radicalere vorm van socialisme is communisme: iedereen moet helemaal gelijk
behandeld worden.
(Politieke partijen: Vooruit, PS, Spirit, PVDA, PTB)
- Federale regering:
● Pierre-Yves Dermagne (PS)
Minister van economie en werk
● Frank Vandenbroucke (Vooruit)
Minister van sociale zaken en volksgezondheid
● Karine Lalieux (PS)
Minister van pensioenen en maatschappelijke integratie, belast met personen
met een handicap en armoedebestrijding.
● Ludivine Dedonder (PS)
Minister van defensie
● Meryame Kitir (Vooruit)
Minister van ontwikkelingssamenwerking en grootstedenbeleid
● Thomas Dermine (PS)
Staatssecretaris voor relance en strategische investeringen, belast met
wetenschapsbeleid - toegevoegd aan de minister van economie en werk
Einde 19de eeuw:
Invloed van Karl Marx (Duitse filosoof en socioloog), de tijd van Daens.
Arbeiders verenigen zich: oprichting van de Spaarkas en het Syndicaat.
1893: algemeen meervoudig stemrecht voor mannen.
Begin de 20ste eeuw:
Tijdens de WOI groot ongenoegen over de denigrerende verhouding in het leger tussen de
Franstalige elite en de Vlaamse soldaten.
1917: Russische revolutie, Bolsjewieken (communisten) komen aan de macht.
Belgische overheid gaat samenzitten met de socialisten om een Russische scenario te
vermijden → Invoering algemeen enkelvoudig stemrecht voor mannen, eerstkomende
verkiezingen meer socialisten in het parlement, ontwikkeling van arbeidsrecht en sociaal
recht.