Endoscopie
1.Infrastructuur endoscopisch platform
Opgebouwd uit verschillende lokalen met functies
Endoscopiezaal: gastro-enterologie, pneumologie, urologie, …
Opgevangen in wacht- en recoveryruimte
Verpleegpost is centraal geplaatst
Onderzoeken zijn in endoscopielokaal, inrichting is afhankelijk van: discipline, voorkeur,
ziekenhuis
Basisvoorzieningen: onderzoekstafel, apparatuur, zuurstofvoorziening, vacuüm perslucht,
bloeddruk meter
Er is apart desinfectielokaal, bewaarlokaal of kast waarin gereinigde endoscopen liggen
Elk lokaal is afgescheiden van desinfectielokaal
Ruimtelijke scheiding tussen vuil en proper transport
Vuile zone: manuele reiniging van endoscopen
Propere zone: reinigings- en desinfectiemachines voor endoscopen
Alle endoscopen, hulpstukken, droogkasten, bewaarkasten digitaal geïdentificeerd
Digitale identificatie linken aan endoscopische identificatie
2.Endoscopietoestel
Opgebouwd uit basisstation of endoscopietoren endoscoop aangesloten
Basisstation:
o Beeldscherm met videoprocessor visuele info
o Vacuümpomp voor aspiratie en water toevoer lumen is 5-10mm voldoende
aspiratiekracht
o Lichtbron
Endoscoop is samengesteld uit 2 delen bedieningsgedeelte en invoerslag
2.1. Bedieningsgedeelte endoscoop (alleen eerste,
tweede en laatste alinea)
Deel dat arts in hand heeft tijdens uitvoeren kijken, lucht, water toevoegen of aspireren –
biopsies nemen en ingrepen uitvoeren
Bedieningsgedeelte:
Oculair venster wat deel uitmaakt van optisch gedeelte
Lucht, water en aspiratietoetsen
Bewegingsknop
Instrumenten- of biopsiekanaal
Instrumenten of biopsiekanaal gebruiken om instrumenten door te schuiven biopsies
nemen en zo kleine ingrepen doen zoals wegnemen poliep
CATO MANNAERTS 1
, 2.1.1. Lichtgeleiding, beeldgeleiding, biopsie en
spoelkanaal
Mechanische redenen en optische redenen
Structuur van vezels zijn beweegbaar en flexibel
Voortplanting van licht gebeurt via weerkaatsing van licht van ene wand vezel naar
andere wand
Beeldbundel Hoe groter de glasvezel hoger resolutie
Aantal is afhankelijk van type endoscoop
Elke glasvezel brengt 1 puntje van beeld over aan einde oculair
Hoe kleiner beeldpuntjes hoe scherper het beeld
Beeld over lengte van endoscoop zijn de vezels geordend als een ene
uiteinde midden zitten op andere kan ook
Als alles nauwkeurig geordend is coherente bundel of geordende bundel
Soms kunnen ze vroeg of laat breken
Lichtbundel Vezels zijn minder fijn en bundel is niet geordend
Lichttransmissie is coherent niet noodzakelijk
Niet-coherente glasvezelbundel of niet geordende
3.Randapparatuur
In endoscoopzaal: biospietangen, coagulatiessonde, dilatatieballonen, voerdraden,
scleroseringsnaalden
Voorbereiding en aangeven van materiaal moet men erop letten dat men materiaal juist
hanteert
Diameter biopsiekanaal van endoscoop overeenkomen met materiaal dat men erdoor schuift
groter kan leiden tot beschadiging van kanaal leiden
Materiaal met te kleine verhouding kan problemen geven bij transmissie van kracht verliest
steunfunctie, ruimte kanaal en instrument te groot
Als verpleegkundige werkzaam is moet men codering endoscopie kennen en respecteren
3.1. Overtube
Lange onderzoek tijd verwacht of scherpe voorwerpen
Voorbereiding: overtube wordt door verpleegkundige gelubrifieerd en door arts over
endoscoop opgeschoven.
Procedure: als tip aan oesophagus zit schuift arts overtube naar voor glijdt over
endoscoop door mond, larynx en oesophagus en blijft daar
Door ene overtube voorkomt men beschadiging van traject
CATO MANNAERTS 2
,3.2. Elektrocoagulatie en argonplasmatoestel
Elektrocoagulatie Elektrische stroom voor snijden en coaguleren weefsel
Verpleegkundige gaat coagulatie-aardingsplaat op correcte manier
aanbrengen bij zorgvrager
Bipolaire coagulatiekatheter is aardingsplaat niet nodig
Verpleegkundige aandachtspunten
Vooraf anamnese kennen
Plek plaat op weefsel met goede doorbloeding
Vermijd littekenweefsel, metalen implantaat
Coagulatieplaat niet ter hoogte van lichaamsplooi
Drukplaat goed aan en controleer plaat na positioneren van zorgvrager
Nooit bijknippen
Argon plasma Contactvrije monopolaire elektrocoagulatiemethode edelgas
coagulatie Via katheter door endoscoop naar plaats van behandeling
Combinatie met hoogfrequentie stroom die niet diep inwerkt
Kans verkleinen op perforatie
Stelpen van oppervlakkige bloeding en reductie tumorweefsel
Coagulatieplaat steeds aanbrengen elektrische stroom wordt geleid
naar tip van katheter
Geen contact plaats tussen energiebron en weefsel
3.3. Biopsietang
Lange metalen katheter met handvat om distale lepeltjes openen en sluiten
Handvat is roteerbaar
3.4. Dormiasonde
Teflonkatheter waarbij distale uiteinde opvouwbaar netje bevat
Netje kan vormen hebben
Gebruikt voor verwijderen van steentjes
3.5. Voerdraad of guidewire
Verkennende en geleidende functie gebruiken bij diverse endoscopische onderzoeken
Over voerdraad worden andere katheter geplaatst
Is een hulpmiddel als katheter op zen plaats zit wordt voerdraad verwijderd
CATO MANNAERTS 3
, 4.Onderhoud endoscoop
Flexibele endoscopen worden machinaal gedesinfecteerd
Endoscopische dienst heeft eigen procedures
Verschillende stappen en producten voor onderhoud en desinfectie van flexibele endoscopen
Vaste stappen
o Voorreiniging
o Voorbereidingsfase lektest, reiniging, spoelen
o Behandelingsfase desinfectie of sterilisatie, spoelen, drogen
o Bewaring drogen
4.1. Van reiniging tot bewaring van de endoscoop
Reiniging moet onmiddellijk na onderzoek
Tijdens reiniging draagt men niet-steriele handschoenen om fasen van reiniging, spoeling en
ontsmetting
Werkshort met lange mouwen, beschermingsbril en masker
Endoscopen kunnen gecontamineerd zijn met bacteriën
Zo snel mogelijke reiniging en desinfectie na gebruik is essentieel
4.1.1. Voorreiniging
Manuele voorreiniging van buitenzijde
Noodzakelijk om organisch vuil te verwijderen
Indrogen en aanhechten organische materiaal voorkomen
Vochtige zachte, niet pluizige doek
Kanalen doorspoelen met leidingwater en vervolgens met lucht
4.1.2. Voorbereidingsfase
Lektest Mantel en kanalen controleren op perforatie
Voor elke ontsmetting
Hand van manometer drukdaling is lekkage
Als er geen lek is volledig dompelen in reinigingsmiddel
Reiniging Chemische als mechanisch
Doelen:
o Aankleven van secreties voorkomen
o Aanwezige micro-organismen reduceren
o Voorwaarde voor efficiënte desinfectie
o Na verwijderen van toetsen en ventielen endoscoop
ondergedompeld in detergent-oplossing
o Kanalen handmatig borstelen met spiraalborstel
o Om materiaal dat kleeft aan binnenzijde te verwijderen
Voordelen:
o 1 doorhaalbeweging per kanaal wordt vuil niet door kanaal heen en
weer
o Tijdbesparend
o Reinigende werking
o Veiliger door dat kans op contaminatie daalt
Nagespoeld Kanalen en buitenzijde spoelen met leidingwater om interactie tussen
reinigingsmiddel en desinfectans voorkomen
Machinaal Enzymatische voorreiniging 60° wat vorming biofilm tegengaat
CATO MANNAERTS 4