Dit is een samenvatting van hoofdstuk 1 Geschiedenis van het Publiekrecht en de politiek. Waardoor je niet verplicht bent om een volledige samenvatting te kopen als je 1 hoofdstuk mist. :)
Samenvatting geschiedenis
publiekrecht & politiek
H1: inleiding, definitie, doelstellingen & aanpak
§1. Definitie: “geschiedenis van het publiekrecht en van de politiek”
A. Geschiedenis
De Historische benadering is een metajuridische benadering
1. Rechtsgeschiedenis = metajuridica
Metajuridische vakgebieden bestuderen het recht in de meest brede zin vanuit een multidisciplinaire
invalshoek: metajurist stapt uit het keurslijf van het rechtswetenschappelijke paradigma.
- het recht bestuderen vanuit een extern perspectief, verlaat het paradigma
- Beschouwend, kritisch de context bekijken. Aan de hand hiervan de regels bepalen.
- Men zoekt verklaringen waarom we paradigma’s, keuzes namen vanuit de geschiedenis.
- Bv. In Duitsland kan men veel sneller rijden doordat er minder afritten zijn
- Niet het ‘positieve’ recht (praktische toepassing = het recht dat hier en nu geldt)
o Beschouwend, kritisch, reflecterend, contextualiserend (is overal anders à autosnelheden) …
o Op deze manier kan men wetten eventueel aanpassen
Bv. de religie verliest haar invloed op de wet
- Vanuit historisch-wetenschappelijke invalshoek
o Vergelijk: vanuit rechtssociologie, rechtsfilosofie, rechtseconomie, , … (interdisciplinair)
Bv. rechtseconomie: tafels niet ver genoeg uit elkaar in COVID: verbonden aan een sanctie
o uit paradigma: geheel van aanvaarde principes waarbinnen een wetenschap georganiseerd werd
Bv. de aarde draait rond de zon
Bv. nemo censetur ignorare legem (iedereen wordt geacht de wet te kennen)
à rechtsdwaling wordt niet aanvaard
à je kan je nooit beroepen op het gedacht “ik wist het niet” = onmogelijk en onmenselijk paradigma
à niemand zal ooit in staat zijn om het recht in heel zijn volledigheid en al zijn details te kennen.
à “ius vigilantibus” = het recht is er voor zij die opletten
Rechtshistoricus: bestudeert de interactie van recht en macht, politiek, techniek, religie, klimaat, …
o Als ‘inleidende duiding’: recht streeft naar objectiviteit maar is subjectief
o Als wetenschappelijke vorming (men mag niet zomaar alles aanvaarden, maar moet vragen stellen)
o Als resultaat van de ‘Historische Rechtsschule’
Historische Rechtsschule: onder impuls van Carl Friedrich van Savigny:
Recht = resultaat van de evolutie van de volkswil (volksgeist) “recht = geschiedenis.
o ‘Geleerd recht (Romeins en canoniek = kerkelijk recht) zijn niet gekoppeld aan de huidige
maatschappij’
o Iedere maatschappij maakt de wetten die belangrijk zijn voor hen en realiseren waarden dit komt door
een jarenlange unieke evolutie
1
, 2. Geschiedenis en recht dienen elkaar
Geschiedenis dient recht
A. Toepassing van de norm in de tijd (HEURISTIEK)
- Heuristiek: vaardigheden om iets te zoeken en te vinden
- Bv. tempus regit actum: op welk moment welke wet toepassen
o Locus regit actum = ‘locus regit formam acti’ ANALOGIE: tempus regit formam acti
= tijd regeert de vorm van de handeling, de plaats regelt de vorm van een actie
o Bv. Testament opgesteld door pastoor vóór 1789
o Inhoud:
1. Wie krijgt wat, is de vorm geldig? Was het formeel, dan blijft dit zo!
2. Mag een testament? Dit mocht bijvoorbeeld niet (na de Franse Revolutie waren kinderen
de voornaamste erfgenamen en niet de kerk)
o Vorm: na Fr.Rev. slechts 3 geldige testeervormen
o Maar oude blijven (formeel) geldig
o Bv. trouwen in het ene land, scheiden in het andere: als je in een land een acte opmaakt, is
het origineel ook geldig in andere
- Bv. wetshistoriek in ‘geconsolideerde’ wetgeving:
een nieuwe wet is van toepassing op een oude
o Wetgeving zoals die hier en nu geldt met alle wijzigingen van de voorgaande wetgeving later
zijn toegevoegd (herken je aan de bis)
o Bv. het burgerlijk wetboek wordt het ‘oud’ BW
o Men maakt best een tijdslijn en kijkt naar de geschiedenis van het tot stand komen van een
bepaalde wet
Vanaf wanneer is een wet van toepassing en wanneer waren de feiten?
Is de wet dwingend of aanvullend?
Coördinatie: tekst structureren en bestaande bepalingen een nieuwe nummering geven
≠ Geconsolideerd: iets aangepast
B. Voorbereidende documenten van de wet, hoe een wet tot stand komt: (INTERPRETATIE)
Niet de wet, maar zijn interpretatie verandert. Ratio legis: de reden van de wet achterhalen is belangrijk. Op die
manier kan een jurist achterhalen hoe hij een bepaalde wet moet gebruiken en interpreteren. Dit is vooral van
belang bij nieuwe wetten.
- WetsONTWERP of wetsVOORSTEL
o Wetsvoorstel: ( voorstel van parlementsleden)
een eerste idee voor een nieuwe wet maar wordt gecreëerd door een of meerdere parlementsleden
(Wanneer het initiatief uitgaat van een lid van de Senaat of de Kamer van volksvertegenwoordigers)
o Wetsontwerp: (ontwerp van een minister)
een of meerdere ministers gaan een eerste tekst schrijven van een nieuwe wet (Wanneer het initiatief
uitgaat van de regering)
- Memorie van toelichting of toelichting met RATIO LEGIS aan de wet toevoegen
o verklaart de reden/motieven/doelen van deze wet
o nagaan of dit logisch is
o Artikel per artikel leggen ze uit wat ermee bedoelt wordt.
o Toelichting is veel korter en niet verplicht
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur nmvl. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
