Resume
Samenvatting Cursus Plichtenleer
- Cours
- Plichtenleer
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting van de hoorcolleges van Plichtenleer, gegeven door Sven Gondry. Aangevuld met eigen notities
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
PlichtenleerEXAMEN: mondeling 6 vragen, met 6 personen per uur zodat onderling kan vergeleken worden
Je mag wisselen van dag maar laat het weten
Les 1: Recht en ethiek
- Grote overlapping, toch verschillend
- Ethiek // deontologie
- “Professional ethics”, deontologie = toegepaste ethiek
- Dagelijks besef, ethisch handelen zit in kleinigheden.
Definitie van het recht
Geheel van regels in een bepaalde maatschappij op een bepaald ogenblik door een daartoe bevoegde overheid
opgelegd. Deze is ook afdwingbaar.
Geheel van regels
- Niet sprokkelen, niet één bepaling
- Het hele systeem
- Niet slechts 1 regeltje, je moet het in de context zien anders heb je er niks aan
In een bepaalde maatschappij op een bepaald ogenblik
- Wijst op het relatieve, het veranderlijke, aandacht aan geven
- Wijst op verantwoordelijkheidszin, denken aan de groep en niet enkel aan jezelf
- We hebben andere regels dan een maatschappij waar men bv zegt: omwille van winterse
temperaturen en je zonder afgeklopte schoenen binnenkomt, een maand loon afgeven
- Kunnen soms op hetzelfde moment elkaar toch tegenspreken, ook aantal jaren later kan het al
helemaal veranderd zijn
- Abortusprocessen 1973; niet gevangen nemen in het ziekenhuis, dus kwam niet buiten, maar
ondertussen in Turnhout: apothekers vervolg voor aanzetten tot ontucht (reclame voor condooms op
toogbank)
Door een daartoe bevoegde overheid opgelegd
- Belang: anders onwettig recht: als de regel is afgekondigd door iemand die niet bevoegd is, is het geen
recht
- Op bepaalde positie moet je weten wat je mag en niet mag, eventueel aftoetsen met andere niveau’s
Afdwingbaar
- Indien niet afdwingbaar ? Slechts een advies ?
- Wat is het gevolg als je de regel niet volgt?
Bv. autogordels ook achteraan in de auto; daarna ook verplicht dragen; politie schreef boetes uit terwijl nog
niet geldig was (pas vanaf 1/1) —> veel geseponeerd; mensen denken dat niet moet…
,Bv. vrachtwagenchauffeur vervolgd: normaal alle auto’s voorwaarts plaatsen; maar achterwaarts krijgt hij er 2
meer op —> Europese aanbeveling; maar staat niet bij dat als je het niet doet staat er niet dat je een boete zal
krijgen —> Geen rechtsregel —> vrijspraak
Bronnen van het recht
Waar vinden we het recht?
Wet
= Wet in de materiele zin: geschreven rechtsbron met algemene gelding
WET/LOI: wetten van het federaal parlement; wet in formele zin: elke beslissing van het parlement is een wet,
maar bv de beslissing over de nieuwe prijslijst is geen wet in de materiele zin
Rechtspraak (Praktijk)
- Geheel van uitspraken van hoven en rechtbanken
- Hoven spreken arresten uit, rechtbanken spreken vonnissen uit
Bv. ‘Hof van assissen’ kan geen vonnis uitspreken —> veelvoorkomende fout in de media
Rechtsleer (Theorie)
- Geheel van (juridische) opvattingen van rechtsgeleerden zoals we die terugvinden in noten,
tijdschriften … (juridische literatuur) of de integratie van toekomstige wetten (en zijn toepassingen)
Gewoonte
- Neemt af van het belang doorheen de tijd: uit het oud burgelijk wetboek
- Heel veel gewoontes zijn nu geïntegreerd in de wetgeving
- Er zijn nog een paar gewoonterechtregels (gewoonten van gewesten enzo)
- Zichtbare geldende regel die aanvoelt als rechtsregel
Billijkheid
- Rechtvaardigheid nodig om te definieren
- Equity: bestaat naast de law—> 2 rivieren die dezelfde bedding volgen: kan je naast elkaar gebruiken
in dezelfde rechtbanken, maar kan niet in 1 uitspraak; ofwel volgens de law ofwel volgens de equity
= het instrument om te remediëren wanneer recht niet leidt tot rechtvaardigheid
De rechter streeft er ook naar rechtvaardig te zijn, maar soms is het recht toepassen niet wat juist aanvoelt —>
remediëren
,Scheiding der machten
- Triaspolitica De l’esprit des lois (Montesquieu)
o 3 delen van het beleid: wetgevende macht, uitvoerende macht en rechterlijke macht
o (oude Rome: triumviraat)
- Checks and balances: controles en evenwichten
o Rechtsystemen moeten getemperd worden door tegenpolen, anders kan centrale macht
uitmonden in een slecht regime/corruptie
Uitvoerende macht (ministers); kunnen beroep aantekenen voor de rechterlijke macht als die hun ding niet
doen. Wetgevende macht ; kunnen geldkraan toedraaien als rechterlijke macht niet doet wat ze moet doen.
Rechterlijke macht (rechters/rechtbanken): past de wetten toe en beslist in geschillen tussen burger en overheid
—> minister van justitie (uitvoerende macht) heeft niks te zeggen over een uitspraak van een rechter
(rechterlijke macht)—> moet zich wenden tot procureur generaal —> procureur des konings —> wenden tot
rechtbank (hof van beroep)
Staatsstructuren
Hoeveel regeringen in België? 6
- België
- Vlaamse gemeenschap en gewest overlappen
- Waals gewest
- Franstali gegemeenschap
- Duitstalige gemeenschap
- Brussels hoofdstedelijk gewest
Gemeenschappen (persoonsgebonden) & Gewesten (territoriumgebonden)
Bv. Gemeenschapsonderwijs & gewestweg
Geen hiërarchie tussen regeringen
- Elke regering heeft haar bevoegdheden
- Wat door staatshervormingen is toegewezen aan deelregeringen, behoort niet meer tot de federale
regering
- Federale regering heeft residuaire bevoegdheden (residu: rest): Alles wat niet verdeeld is aan de
anderen blijft hier: bv. Landsverdediging & buitenlandse zaken
, Structuur Hoven en Rechtbanken
= Rechterlijke macht
Piramide: wijst op hiërarchie.
Verloop = procedure
Strafrechtelijke en burgerrechtelijke
procedure
Nietveelkeuzes:bevoegdheden liggen
wettelijk vast
Vrederechter: particulieren en kleine
geschillen (tot 5000 euro)
Alles betreffende huur, gemene
muur…
In beroep gaan voor het vredegerecht:
rechtbank van eerste aanleg (slechts 1x
mogelijk)
Rechtbank van eerste aanleg
Alles boven 5000 euro
Verschillende rechtbanken vallen eronder
In beroep gaan bij het hof van beroep
Hof van Beroep: 5 hoven van beroep (provinciegebonden)
Antwerpen, Gent, Brussel, Bergen, Luik
Arbeidsrechtbank: werkgever-werknemer, geschillen sociale zekerheid, arbeidsongevallen,
pensioenen…. --> arbeidshof bij beroep
Ondernemingsrechtbank: /
Hof van cassatie: gaat nakijken of de wet juist is toegepast
= Bescherming voor u
= Bescherming voor het systeem zelf
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur gabrielle10. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
73314 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans