Dit is een samenvatting van het keuzevak 'Psychodynamische therapie', dat in de 1ste master gegeven wordt. Deze samenvatting is volledig (boek, powerpoint en nota's vanuit de les zijn hierin verwerkt).
HOOFDSTUK 1: HET KADER EN DE SETTING................................................................................................................3
INLEIDING: HET CONCEPT ‘KADER’ GESITUEERD EN GEDEFINIEERD............................................................................................3
KORTE HISTORIEK.........................................................................................................................................................3
DE VIER DIMENSIES VAN HET KADER.................................................................................................................................5
1. EEN TIJDSDIMENSIE...........................................................................................................................................................5
2. EEN RUIMTELIJKE DIMENSIE................................................................................................................................................6
3. REGELS........................................................................................................................................................................... 6
4. EEN WERKWIJZE...............................................................................................................................................................7
VAN KADER NAAR ONTMOETINGSRUIMTE: HET KADER GERAAKT GEÏNVESTEERD, BELADEN MET AFFECT EN BETEKENIS.........................7
PSYCHODYNAMISCHE
TRANSITIONELE RUIMTE.................................................................................................................................................9
DE THERAPIE-RUIMTE ALS ‘PLAYGROUND’, PODIUM OF SPELSCÈNE, EN DUS ALS ‘NARRATIEVE FACILITATOR’....................................10
HET ACHTERLIGGENDE MENSBEELD.................................................................................................................................12
BASISASSUMPTIES VAN PSYCHODYNAMISCHE THERAPIE.......................................................................................................12
ONTWIKKELINGSPERSPECTIEF................................................................................................................................................12
MET OOG VOOR COMPLEXITEIT.............................................................................................................................................13
MET OOG VOOR ONBEWUSTE PROCESSEN...............................................................................................................................13
OVERDRACHT & TEGENOVERDRACHT......................................................................................................................................13
GERICHT OP DE GEHELE PERSOON..........................................................................................................................................13
MET OOG VOOR PSYCHISCHE CAUSALITEIT & DE ROL VAN HET INTRAPSYCHISCHE CONFLICT...............................................................14
CONTINUÏTEIT TUSSEN NORMALITEIT EN PSYCHOPATHOLOGIE......................................................................................................14
WELKE THERAPEUTISCHE TECHNIEKEN KENMERKEN DE PSYCHODYNAMISCHE THERAPIE?..............................................................14
HET (DYNAMISCH) ONBEWUSTE.....................................................................................................................................14
1E TOPIEK OF TOPISCH MODEL..............................................................................................................................................15
2E TOPIEK OF STRUCTUREEL MODEL........................................................................................................................................15
HET ONBEWUSTE ALS STRUCTUURELEMENT.............................................................................................................................16
BESLUIT...................................................................................................................................................................16
HOOFDSTUK 3: AFWEER EN AFWEERMECHANISMEN..............................................................................................17
WAT KENMERKT VERANDERING IN PSYCHODYNAMISCHE THERAPIE?......................................................................................17
WAT IS WEERSTAND?.................................................................................................................................................17
AFWEER EN AFWEERMECHANISMEN...............................................................................................................................18
PRIMITIEVE AFWEERMECHANISMEN........................................................................................................................................19
SECUNDAIRE AFWEERMECHANISMEN......................................................................................................................................20
HOOFDSTUK 4: DE RELATIE IN PSYCHODYNAMISCHE THERAPIE..............................................................................22
INLEIDING EN SITUERING VAN CONCEPTEN IN EEN HISTORISCHE EN ACTUEEL PERSPECTIEF............................................................22
DE THERAPEUTISCHE RELATIE ALS EEN NIEUWE OBJECTRELATIE WAARIN GROEI MOGELIJK WORDT..................................................24
EEN RELATIE VAN OVERDRACHT EN TEGENOVERDRACHT......................................................................................................26
OVERDRACHT.....................................................................................................................................................................26
TEGENOVERDRACHT............................................................................................................................................................28
,HOOFDSTUK 5: SOCIALE EN EMOTIONELE PROBLEMEN VAN KINDEREN EN GEZINNEN IN EEN ONTWIKKELINGS- EN
EEN MENTALISATIEPERSPECTIEF..............................................................................................................................29
INLEIDING................................................................................................................................................................29
ONTWIKKELING VINDT PLAATS BINNEN EEN CONTEXT..........................................................................................................30
CRUCIALE DOMEINEN VAN SOCIALE EN EMOTIONELE ONTWIKKELING......................................................................................33
AFFECT EN AFFECTREGULATIE................................................................................................................................................33
GEHECHTHEID EN RELATIONELE ONTWIKKELING........................................................................................................................34
MENTALISATIEVERMOGEN............................................................................................................................................35
HOOFDSTUK 5: SPEL EN SPEELSHEID IN THERAPIE, SYMBOLISEREN VIA ACTIE EN METAFOOR ................................36
SPELEN EN SPEELS KUNNEN DENKEN...............................................................................................................................36
DE ONTWIKKELINGSLIJN...............................................................................................................................................38
‘VRIJ SPEL’ ALS WEG NAAR HET ONBEWUSTE VAN HET KIND EN ALS DRAGER VAN VERANDERING...................................................40
VIER COMPONENTEN VAN SPEL IN KINDERPSYCHOTHERAPIE.................................................................................................40
THERAPEUTISCHE ATTITUDE TEN AANZIEN VAN SPEL...........................................................................................................42
HISTORIEK EN ACTUALITEIT...........................................................................................................................................44
NIEUWE IDEEËN/CONCEPTEN OVER KINDERTHERAPIE..........................................................................................................45
TYPISCHE PSYCHODYNAMISCHE KINDERTHERAPIE...............................................................................................................47
VORMEN VAN PSYCHOANALYTISCHE KINDERTHERAPIE.........................................................................................................48
TERMINOLOGIE..........................................................................................................................................................49
DOELSTELLINGEN VAN PSYCHODYNAMISCHE ASSESSMENT....................................................................................................51
FASEN IN PSYCHODYNAMISCHE ASSESSMENT....................................................................................................................51
1. OPBOUWEN VAN WERKRELATIE MET STAKEHOLDERS EN UITKLAREN VAN IEDERS HULPVRAGEN.......................................................51
2. UITVOEREN VAN ONTWIKKELINGSASSESSMENT (KIND)............................................................................................................52
3. OPSTELLEN EN DELEN VAN PD CASE EN FOCUS FORMULATION (OUDERS, KIND)..........................................................................53
HOOFDSTUK 8: VERLIESERVARINGEN IN PSYCHODYNAMISCH PERSPECTIEF............................................................56
INLEIDING EN CONCEPTEN............................................................................................................................................56
SEPARATIE, VERLIES EN VERWERKING: EEN PSYCHODYNAMISCH ONTWIKKELINGSPERSPECTIEF.......................................................57
VERWERKINGSMOGELIJKHEDEN IN PSYCHODYNAMISCH PERSPECTIEF.......................................................................................61
EXAMENVRAAG.................................................................................................................................................................. 63
HOOFDSTUK 9: VIER THEMA’S IN DE HULPVERLENING BIJ COMPLEX TRAUMA........................................................64
INLEIDING................................................................................................................................................................64
BIJZONDERE KINDEREN, BIJZONDERE ZORG...............................................................................................................................65
VIER DOMEINEN VAN ONTWIKKELING..............................................................................................................................66
REGULATIECAPACITEITEN......................................................................................................................................................66
RELATIONELE CAPACITEITEN..................................................................................................................................................67
1
,IDENTITEITSGEVOEL.............................................................................................................................................................67
NARRATIEVE CAPACITEITEN...................................................................................................................................................68
COMPLEX TRAUMA EN HERSTEL.....................................................................................................................................70
EXAMENVRAAG.................................................................................................................................................................. 70
HOOFDSTUK 10: BOUWSTENEN EN BASISPRINCIPES VAN OUDER-BABY-PSYCHOTHERAPIE ....................................71
BOUWSTENEN...........................................................................................................................................................72
BASISPRINCIPES.........................................................................................................................................................74
BABY EN CONTEXT..............................................................................................................................................................74
HEDEN EN VERLEDEN...........................................................................................................................................................74
INSTRUMENTARIUM....................................................................................................................................................74
LUISTEREN.........................................................................................................................................................................74
OBSERVEREN..................................................................................................................................................................... 74
REFLECTIEF VERBINDEN........................................................................................................................................................75
CONCLUSIE...............................................................................................................................................................76
2
, Hoofdstuk 1: Het kader en de
setting
Inleiding: het concept ‘kader’ gesitueerd en gedefinieerd
- Het kader is geen voldoende voorwaarde, maar zonder kader kan er heel moeilijk een therapeutisch
proces plaatsvinden.
- Elke activiteit heeft een kader. Bv. ook een tennismatch of voetbal.
o Het begint al met het afbakenen met de ruimte waar het zal gebeuren.
o Je komt binnen in de ruimte en voelt dat de activiteit hier gaat gebeuren.
- Definitie: geheel aan afspraken over 4 dimensies
o De tijd: duur, frequentie en verloop van de afspraken
Wekelijks/ meermaals per week/ veertiendaags
Afwisselend ouders en kind samen en ouders apart
Meestal van 50 – 60 minuten
Afgebakend in tijd (korterdurend) of ‘open-ended’ (langerdurend)
o De ruimte: de plaats van afspraak/ opstelling van de zitplaatsen
Bank/ stoel(en)/ spelkamer/ speelmat
Online als specifieke kader
o De regels en afspraken
Omtrent betaling, lichamelijk contact, geschenken
o De werkwijze
Vrije associatie/ vrij spel versus afgesproken focus
Individueel/ groep/ ouder en kind…
Het kader grenst af ten opzichte van wat zich buiten bevindt, en omlijnt de specifieke inhoud.
- Kader vs. setting:
o Setting De plek waar je ruimte is, zal ook een invloed hebben op je kader. Bv. als ze eerst
via een onthaal naar jou moeten komen als het in een ziekenhuis is, dan kan dit het kader
beïnvloeden.
Verwijst soms naar ‘kader’
Ook naar de institutionele context waarbinnen het therapeutische werk
zich afspeelt: privé-praktijk - ambulante setting (CGG) - residentiële
instelling / ziekenhuis…
o De setting is het kader rondom het kader, OF hoe de buitendeur zich verhoudt tot de
binnendeur…
Korte historiek
- Freud wilde af van Hypnose (er werd nog geen gesprekstherapie gedaan).
- Tijdsgeest:
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur selinaswinnen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
