Samenvatting innovatief ondernemen
DEEL 1: DE BASIS VAN INNOVEREN
Hoofdstuk 1: Wat is innoveren?
1.1 Innoveren, uitvinden en creativiteit
Innoveren = Het introduceren van vernieuwingen die nuttig zijn. De achterliggende gedachte is
dat het voor elke organisatie goed is om regelmatig te innoveren. Het gaat ook om het
vergroten van organisaties om steeds meer te innoveren.
Innovatiemanagement = Leidinggeven aan innovatieprocessen binnen organisaties.
Het kent twee taken:
• Waarborgen van een goede voortgang van innovatieprocessen.
• Waarborgen van een continue stroom van innovaties.
Innovativiteit = Het vermogen van een organisatie om regelmatig betere producten en betere
werkwijzen te bedenken, te ontwikkelen en op de markt te brengen of in te voeren.
In het normale spraakgebruik worden verschillende termen geassocieerd met innoveren.
- Vernieuwing = Het moet nuttig zijn om van innovatie te spreken.
- Uitvinden = Innoveren is het toepassen van uitvindingen.
- Creativiteit = Het vermogen om originele ideeën te bedenken.
1.2. Waarom innoveren
Innoveren is cruciaal voor economische groei, maar er is ook een schaduwkant. Innoveren
zorgt soms ook voor banenverlies.
- Het gevolg is dat de levensduur van de meeste producten
fors is gedaald (Vb. harde schrijf van de computer is van 6 jaar
naar 9 maanden gedaald).
- Het overlevingsvermogen van ondernemingen is afhankelijk
van de mate waarin en de snelheid waarmee zij in staat zijn
zich aan te passen aan veranderingen in de markt.
- Globalisering biedt ons kansen, want in tal van landen in Azië
en Zuid-Amerika waren mensen tot voor kort te arm om onze producten te kopen.
-> Stijgen van de welvaart in die landen ontstaat er extra vraag naar onze producten.
,1.3 Waarom niet innoveren?
1) Innoveren is niet nodig
Organisaties moeten oog hebben voor hun strategische gezondheid. Enkele indicatoren zijn:
- Klanttevredenheid.
- Structurele marktveranderingen.
- Nieuwe wetgeving.
- Motivatie werknemers.
- Producten in innovatiepijplijn.
- Reacties van leveranciers en afnemers.
2) Angst voor verandering
Creatieve destructie = Verwijst naar het moeilijke en vaak pijnlijke proces van afstand doen van
het oude.
3) Geen risico’s durven nemen.
Bij innoveren hoort ook onzekerheid, risico nemen en mislukkingen.
Onderzoek heeft uitgewezen dat er liefst 3000 ideeën nodig zijn om een commercieel succes
te produceren. Ongeveer één op de tien productconcepten wordt een commercieel succes.
4) Geregeerd door de waan van de dag.
Het probleem is dat iedereen het druk, druk, druk heeft, terwijl innovaties alleen ontstaan als
er ruimte is.
1.4. Verbeteren en vernieuwen.
Exploreren = Experimenteren, zoeken, variëren, risico nemen, spelen en ontdekken. Het leidt
tot nieuwe producten, diensten en processen.
→ Belangrijk! Nieuwe kennis nodig en grenzen verleggen.
Exploiteren = Verfijnen, kiezen, produceren, selecteren, uitvoeren en efficiency.
→ Exploiteren is verbeteren.
Ambidexterity = Organisaties moeten zowel exploiteren als exploreren. Ze vullen elkaar aan,
maar zijn ook elkaars concurrenten.
Hoofdstuk 2: Innoveren: Van geluk naar opzet
2.1 Succes is niet te koop
Een recent onderzoek van adviesbureau Booz Allen Hamilton bevestigt de oude wijsheid dat
succes niet te koop is. Dit onderstreept dat het belangrijk is om innoveren te zien als een
proces met als doel succes in de markt.
De belangrijkste factoren van het succes van innovatieprojecten zijn
1) Het nieuwe product
Het gaat hierbij om de inschatting die klanten maken van het relatieve voordeel ten opzichte
van bestaande alternatieven.
,2) De organisatie
Hoe duidelijker het management de organisatiedoelstellingen formuleert, des te beter kunnen
innovatieprojecten hierop worden afgestemd.
3) Het innovatieproces
Het is belangrijk dat er een expliciet proces is en dat dit proces wordt beheerd.
4) De markt
Hoe groter het marktpotentieel en hoe beter de organisatie dit vroegtijdig kan inschatten, des
te succesvoller is de innovatie.
2.2. Naar een innovatieve organisatie.
Innovatievermogen = Scheppen van zodanige randvoorwaarden dat de organisatie een
gestage stroom innovaties gaat voortbrengen.
→ Bedrijven met een sterkere financiële of marktpositie hebben gemiddeld genomen ook een
sterkere innovatievermogen.
Vijf factoren bepalen de innovativiteit van een organisatie:
1. Strategie en leiderschap
De strategie beschrijft de doelstellingen van een organisatie en hoe de organisatie die wil
realiseren.
→ Belangrijk: duidelijk en bekend = dan pas kan de organisatie naar innovaties zoeken die bij
de doelstellingen overeenstemt.
→ Het is belangrijk dat de bedrijfsleiding uitstraalt in woord en daad dat innovatie belangrijk is.
2. Cultuur en klimaat
Cultuur heeft te maken met de normen, waarden en overtuigingen die leven in een organisatie.
Klimaat = De weerslag van de cultuur in het beleid, gewoontes en procedures.
3. Innovatiebeleid
Innovatiebeleid = De organisatie dient innovatiedoelstellingen te formuleren, middelen vrij te
maken voor innovatie, en plannen op te stellen hoe de doelstellingen met de beschikbare
middelen worden gerealiseerd.
→ Innovatiebeleid waarborgt dat de juiste innovaties worden ontwikkeld.
4. Structuur en prestatiemaatstaven.
De organisatiestructuur en de gebruikte prestatiemaatstaven hebben grote invloed op hoe
kennisuitwisseling in een organisatie plaatsvindt.
→ Structuur faciliteert innoveren, prestatiemaatstaven zorgen voor de prikkels die
medewerkers motiveren om energie te steken in innoveren.
5. Communicatie en samenwerking.
Voor innoveren zijn intensieve communicatie en samenwerking essentieel, omdat innoveren
een kennisintensief proces is.
2.3. Bepalen waar je staat en gaat
Toekomstverkenning (foresight) = Het systematisch in kaart brengen van wat in de toekomst
zou kunnen gebeuren of nodig zou kunnen zijn, en het gebruik van deze inzichten op een voor
de organisatie bruikbare wijze.
, Toekomstverkenning kent twee elkaar aanvullende benaderingen:
1) Inspelen = Je start vanuit het heden, je inventariseert mogelijke ontwikkelingen en
onderzoekt de gevolgen hiervan.
2) Vormgeven = De toekomst ontstaat niet zomaar, maar dat die het gevolg is van ons eigen
handelen.
Veel verschillende analyses zijn bruikbaar voor toekomstverkenning.
• Trendanalyse = Ontdekken van patronen in het verleden en die doortrekken naar de
toekomst.
• Scenarioanalyse = Bepalen van de te verwachten gevolgen van diverse mogelijke toekomstige
situaties.
• Literatuuranalyse = In kaart brengen van de kennis over een onderwerp of het bepalen van
de onderwerpen waarover veel wordt gepubliceerd, alsmede de ontwikkelingen hierin.
• Patentanalyse = Toegespitst op een database met patenten om een beeld te krijgen van
technologieën waarnaar veel onderzoek wordt gedaan en mogelijke technologische
doorbraken.
• Technologische roadmap = Identificeren van noodzakelijke technologieën om gewenste
producten of diensten te kunnen aanbieden.
2.4. Succes is te beïnvloeden
Bij elke innovatie speelt toeval een rol, maar of een organisatie op langere termijn succesvol is
met innoveren, is niet afhankelijk van het toeval.
Innovatieprocessen bestaan uit de volgende vier hoofdfasen
1) Ideegeneratie = Verzamelen van zoveel mogelijk ideeën die tot nieuwe producten of
diensten kunnen leiden.
2) Selectie = Het kiezen van de ideeën die kansrijk worden geacht.
3) Ontwikkeling = Omzetten van een idee in een nieuw product, dienst of proces.
4) Diffusie = Nieuwe product wordt op de markt gebracht/ nieuwe proces in de organisatie
ingevoerd.
(Fuzzy) front-end innovatieactiviteiten = De activiteiten in de eerste twee fasen zijn minder
gestructureerd (fuzzy betekent nevelig en mistig)
De Aandachtspunt voor de evaluatiefase: Het trekken van lessen uit succesvolle en minder
succesvolle innovatieprocessen verbetert toekomstige innovatieprocessen en versterkt het
innovatievermogen van de organisatie.
→ Een bedrijf is pas innovatief als
het in elke fase succesvol is.
Innoveren en managen lijken
twee tegengestelde
concepten:
- Innoveren = nieuwe dingen
doen, creatief zijn en risico’s
nemen.
