Resume
Samenvatting "Psychosociaal welzijn in organisaties"
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Recente samenvatting van het vak "Psychosociaal welzijn in organisaties" aan de VUB.
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
2 revues
Par: vansnickemily • 6 mois de cela
Par: cillydebruyn • 1 année de cela
Aperçu du contenu
PSYCHOSOCIAAL WELZIJN INORGANISATIES
1. Werkbaar werk .............................................................................................................................................. 2
1.2. Toestand in vlaanderen? ....................................................................................................................... 2
2. Welzijn in de actualiteit ................................................................................................................................. 2
2.1. Arbeidsdeal ........................................................................................................................................... 2
3. Inleiding psychosociaal welzijn in organisaties .............................................................................................. 3
3.1. Subdiscipline psychologie ..................................................................................................................... 3
3.2. Nastreven van psychosociaal welzijn & gezondheid ............................................................................. 3
4. Stressmodellen .............................................................................................................................................. 5
4.1. Wat is stress? ............................................................................................................................................... 5
4.2. Theoretische basis ................................................................................................................................. 5
5. Psychosociale risico’s & wetgevend kader................................................................................................... 14
5.1. Definitie welzijnswet.................................................................................................................................. 14
5.2. Wetgevend kader ................................................................................................................................ 14
6. Preventieadviseur psyosociale aspecten (gastcollege) ................................................................................ 17
6.1. Formele en informele procedures ...................................................................................................... 17
7. Ongewenst grensoverschrijdend gedrag op het werk ................................................................................. 18
7.1. Geweld op het werk................................................................................................................................... 18
7.1. Ongewenst seksueel gedrag op het werk ........................................................................................... 18
7.2. Pesten op het werk ............................................................................................................................. 18
8. Stress & burn-out ......................................................................................................................................... 23
8.1. Werkbaar werk in Vlaanderen ................................................................................................................... 23
8.2. Stress ................................................................................................................................................... 23
8.3. Burn-out ..................................................................................................................................................... 24
8.4. Burn-out versus depressie ......................................................................................................................... 27
9. Risicoanalyse, preventie en interventie ....................................................................................................... 28
9.1. Uitvoeren van een risicoanalyse ................................................................................................................ 28
9.3. Opzetten van een psychosociaal welzijnsbeleid ................................................................................. 28
9.4. risicoanalyse ........................................................................................................................................ 29
9.5. Preventie en interventie ..................................................................................................................... 38
9.6. Psychosociaal safety climate (psc) ...................................................................................................... 40
10. Absenteïsme & re-integratie (gastcollege) .............................................................................................. 42
10.1. Verzuim .................................................................................................................................................... 42
10.3. Re-intregratie ...................................................................................................................................... 44
,1. WERKBAAR WERK
Geen stress + motiverend werk + leermogelijkheden + werk-privé balans = werkbaar werk
Werkbaarheidsgraad = werknemers die werkbaar werk hebben
1.2. TOESTAND IN VLAANDEREN?
• Werkbaarheidsmonitor:
o 3-jaarlijkse meting van de kwaliteit van de jobs van WN en zelfstandigen in Vlaanderen door Stichting
Innovatie & Arbeid i.o.v. de Vlaamse sociale partners en Vlaamse regering sinds 2004
o Doel: Informatiebron voor alle betrokken partijen in het streven naar meer kwaliteitsvolle jobs
• 4 indicatoren van werkbaar werk:
o Werkstress = de mate waarin mentale vermoeidheid, die het gevolg is van psychisch-sociale
arbeidsbelastin, leidt tot spanningsklachten en verminderd functioneren.
o Motivatie = de mate waarin iemand zich door de inhoud van het werk betrokken voelt bij dat werk
o Leermogelijkheden = de mate waarin iemand door opleiding, bijscholing en werkervaring haar/zijn
competenties en vaardigheden op peil kan houden en verder ontwikkelen.
o Werk-privébalans = de mate waarin de eisen die het werk stelt een belemmering vormen voor het
privéleven.
• Werkbaar werk = werkbaarheidsgraad = % jobs dat niet problematisch scoort op 1 of meer van de 4
indicatoren.
2. WELZIJN IN DE ACTUALITEIT
2.1. ARBEIDSDEAL
= belang van welzijn op het werk vanuit de federale regering → meer mensen aan het werk krijgen en WG en
WN meer flexibiliteit geven
➔ Work-life balance mogelijk maken/te vergemakkelijken
ACTIE 1: Werk en privéleven beter combineren
- Werkweek van 4 werkdagen is mogelijk (= “meer gebalde werkweek)
- Wisselend weekregime (= ene week meer werken, om de andere week meer vrij te hebben)
- Recht om “offline” te zijn voor bedrijven vanaf 20 WN (= geen communicatie verwachten buiten de
werkuren)
- Tijdig zicht op dienstroosters (= van 5 naar 7 werkdagen op voorhand het werkschema krijgen)
➔ Initiatief ligt bij de WN
ACTIE 2: Meer opleidingen, makkelijker van job veranderen
- Meer opleidingskansen (= recht op opleidingsdagen wordt opgetrokken tot 5 dagen per jaar tegen 2024)
- Individueel opleidingsplan voor iedere WN in bedrijven met 20 WN of meer
- Aangepaste opzegtermijnen (= overstappen naar andere WG moet kunnen tijdens opzegtermijn)
ACTIE 3: e-commerce en platformeconomie
- Betere afspraken voor maaltijdkoeriers
- E-commerce en nachtwerk (= regels om te werken tussen 20u ’s avonds en middernacht worden
soepeler)
ACTIE 4: Knelpuntberoepen en diversiteit
- Diversiteit opvolgen (= gegevens over diversiteit worden nauwer opgevolgd per sector)
- Knelpuntberoepen aanpakken (= knelpuntberoepen identificeren, wat zijn de oorzaken van de tekorten
en wat zijn mogelijke maatregelen? – iedere 2 jaar te bekijken op niveau van de sector)
Page 2 of 46
,3. INLEIDING PSYCHOSOCIAAL WELZIJN IN ORGANISATIES
3.1. SUBDISCIPLINE PSYCHOLOGIE
Occupational Health Psychology = Psychosociaal welzijn in organisaties
• OHP = Arbeids- en Gezondheidspsychologie:
“Een psychologische discipline die zich bezighoudt met het bestuderen en bevorderen van welzijn en
gezondheid op het werk vanuit de gedachte van een optimale afstemming tussen persoon en organisatie.”
o Doel = Bevorderen van het welzijn van WN en verbeteren van de kwaliteit van het werk
o Raakvlak tussen A&O Psychologie / Klinische psychologie / Gezondheidspsychologie
• Terminologie werkveld in Vlaanderen: Psychosociaal welzijn (cognitief, emotioneel en sociaal vlak)
Twee studieobjecten op vlak van welzijn:
- Welbevinden van individuele WN
- Werkkenmerken (5A’s) die dit welbevinden stimuleren/hinderen (zie doel)
Werk & Organisatie: alle arbeid met een verplichtend karakter in allerlei typen organisaties
Brede focus op welzijn & gezondheid: ook impact buiten het werk
Aandacht voor diverse niveaus: individu, team, departement, leidinggevende, organisatie
Geen aandacht voor veiligheid (in VS: ‘safety’ als onderdeel van OHP) → ander welzijnsdomein in EU en BE,
veiligheid is het werkterrein van ingenieurs en veiligheidsdeskundigen
Er is sprake van geestelijke gezondheid wanneer een werknemer zich prettig voelt, het werk goed aankan, zich
vrij voelt om eigen keuzes te maken en gemotiveerd is om iets te bereiken. De arbeids- en
gezondheidspsychologie streeft naar een optimale afstemming tussen de belangen van de werknemers en de
organisatie.
3.2. NASTREVEN VAN PSYCHOSOCIAAL WELZIJN & GEZONDHEID
3.2.1. DE 5 A’S
1) Arbeidsinhoud = aard van het werk, wijze van taken verrichten
Bv. Complexiteit van de job, werktempo
2) Arbeidsvoorwaarden = fysieke omstandigheden
Bv. Middagpauze, verloning
3) Arbeidsverhoudingen = sociale relaties, conflicten oplossen
Bv. Hoe worden conflicten aangepakt door de hiërarchie, leiderschapsstijlen
4) Arbeidsomstandigheden = afspraken om job te kunnen uitvoeren, (ongeschreven) contract
Bv. Temperatuur, beschikbaarheid van bureaus
5) Arbeidsorganisatie = manier waarop de organisatie het werk verdeelt, bedrijfsbeleid
Bv. Bepaalde waarden en normen van de organisatie, managementstijl
3.2.2. WELZIJN = MULTIDIMENSIONEEL BEGRIP
- Affectief welbevinden (je goed voelen op het werk)
- Competentie (in staat zijn je werk goed te doen)
- Autonomie (vrij om eigen keuzes te maken in je werk)
- Aspiratie hebben (gemotiveerd om iets te bereiken in je werk)
Doel OHP = Bevorderen van het welzijn van WN en verbeteren van de kwaliteit van het werk
Page 3 of 46
, Link met motivatie?
Zelf-determinatie theorie:
- Excentrieke motivatie: verloning
- Intrinsieke motivatie: de activiteit is op zich leuk of interessant ervaren
Veranderingen: digitalisering, glazen plafond, zingeving in het werk, …
Evoluties werk
- Work intensification = werkdruk/tempo
- Wijzigingen qua arbeidsinhoud
- Continue organisatieveranderingen (VUCA = Volantile Uncertainty Complexity Ambigu) = iets heel onzeker,
bv. Gasprijzen met telewerk
- Moderne bedrijfsvoering – meer nieuwe managementstrategieën- en tools
- Aantasting psychologisch contract – verwachtingen van de WG en WN
Sociaal-culturele veranderingen
- Diverse arbeidsparticipatie → vrouwen, mensen met een handicap, …
- Opkomst dienstensector
- Verruiming begrip “ziekte” → meer meten en weten (burn-out/bore-out)
- Toegenomen verwachtingen → moeilijk om de balans te vinden
- Individualisering → verder wonen van werk/familie
- Uitholling professionele autoriteit → alles in vraag stellen, kritischer nadenken (mentaal belastend voor
dokter/leerkracht)
Page 4 of 46
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur celine_devriese. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €13,89. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67474 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans