Samenvatting verloskundige zorg in de 1ste en 2de lijn
Diabetes – Gitte Somers
Bij zwangere vrouw
Ontstaan:
De placenta maakt hormonen aan die de normale insulinewerking tegengaan. De pancreas is dus verplicht steeds meer insuline te produceren
om ervoor te zorgen dat de bloedsuikerspiegel niet te hoog oploopt. Men kan een zwangerschap dus eigenlijk beschouwen als een
fysiologische stresstoestand voor de beta-cellen van het pancreas die de insuline produceren. In hoeverre de suikerstofwisseling tijdens de
zwangerschap normaal zal blijven, is afhankelijk van de aanwezigheid van voldoende beta-cel reserve bij de moeder. Is deze laatste niet groot
genoeg, dan ontstaat zwangerschapsdiabetes.
2 grote problemen:
- Vooraf bestaande diabetes
o Toename obesiteit en diabetes bij jong volwassenen
o Toename leeftijd moeder bij 1e zwschap
- Geen uniformiteit in screening en diagnose van GDM
Risicofactoren:
- Overgewicht BMI >25 (BMI >30)
- Leeftijd >25j stijgt met 4% meer kans per 4 levensjaren (leeftijd >30j, stijgt met 4% per levensjaar)
- VG van zwschapsdiabetes
- VG van macrosomie, kinderen met geboortegewicht >4,5kg of >95 e percentiel
- Zelf macrosomie
- Familiale diabetes (type 2), eerste graad
- Meerlingen zwschap
- Etnische minderheden zuid-Aziaten, Hindoestanen, Afro-Caribiërs, Midden-Oosten, Marokko en Egypte
- PCOS = polycysteus ovariumsyndroom (geen of minder vaak eisprong)
- Vroege gestoorde nuchtere waarde 100-125mg/dl
- Vroege gestoorde OGTT 2h/waarde 140-199mg/dl
Beste screening:
Geen uniformiteit in screening en diagnose van GDM
- 1-staps (universele test zonder GCT) of 2-staps methode (GCT of OGTT)?
- Cruciaal om PGDM uit te sluiten (type 2 vaak geen klachten)
- 1e prenatale consult: nuchtere glycemie, zeker bij risicofactoren
- Nuchter (6-14w)
o Normaal: glycemie <100mg/dl (HbA1c <5,7%)
o Gestoord: 100-125mg/dl = prediabetes (HbA1c 5,7%-6,4%) plan zo snel mogelijk OGTT (voor 24w)
o DM: > of gelijk 126mg/dl (HbA1c > of gelijk 6,5%)
1-staps methode 2-staps methode
1
, Waarom screenen in het 2de semester (24-28w)?
In begin zwschap blijft gevoeligheid van weefsels voor insuline onveranderd, dit neemt toe in loop van 2 de semester. In deze fase ontwikkelde
insulineresistentie (= verminderde gevoeligheid van perifere weefsels voor insuline), komt door stijging concentraties hormonen van placenta
die insuline tegenwerken: progesteron, humaan placentair lactogeen, vrij cortisol en prolactine.
GCT/OGTT:
- GCT, glucose challenge test
o Screeningstest, niet nuchter, 50gr suikerdrank drinken, na 1u bloedafname.
- OGTT, orale glucose tolerantie test
o Diagnostische test, 75gr suikerdrank, nuchter (minstens 8-10u), 8u ervoor niet roken, geen fysieke activiteit, niet ziek
Vanbuiten kennen!!!
Postpartum OGTT na 3 maanden OGTT, bij BV na 6 maanden vanwege de insulinegevoeligheid.
Screenen voor ZWDM bij vrouwen met VG van bariatrische heelkunde
2
