Psychologie Caroline 2022-2023
PowerPoint 1: Psychopathologie van het kind en de jongere – Caroline
Huisarts = 1ste lijnszorg
Centrum voor ggz = 2de lijnszorg – met doorverwijzing
Gespecialiseerde zorg; residentiële zorg: ziekenhuis = 3 de lijnszorg
1. INLEIDING
Is gedrag normaal of abnormaal ? Dit hangt af van leeftijdsgebonden evoluties
Ontwikkeling wordt bepaald door biologische en omgevingsfactoren (nature-nurture)
- AHDH kan beïnvloed worden door omgeving
2. NORMAAL OF ABNORMAAL GEDRAG
Kind in kaart brengen
Functioneren van kinderen kan bekeken worden op verschillende niveaus
Ontwikkelingsniveau
Intellectuele mogelijkheden
Emotioneel-affectief functioneren bv. gemoedstoestand
Sociaal functioneren
Persoonlijk en adaptief functioneren
Ernst van het gedrag?
Ten opzichte van leeftijdsgenootjes
Hardnekkig ?
Wat is psychosociale achtergrond?
Wat is socio-culturele achtergrond?
Uitgebreidheid, aard, ernst, frequentie en duur van symptomen, situatie gebonden of niet
Gevolgen
Lijdt het kind zelf
Sociale beperkingen ?
Invloed op verdere ontwikkeling
Effect op omgeving
Opgelet: eigen referentiekader! – wat jij druk vind, vind niet iedereen druk
1
,3. PATHOGENESE - OF HET ONTSTAAN VAN KINDERPSYCHIATRISCHE STOORNISSEN
Samenspel van verschillende factoren
- Schade
- Tekort
Gevolgen van deze factoren zijn afhankelijk van verschillende elementen
Evolutie in interactie, gezin heeft belangrijke functie
Draagkracht versus draaglast
3.1. SAMENSPEL VAN VERSCHILLENDE FACTOREN
Genetische
Genafwijkingen
Bv: fenylketonurie
Chromosomale afwijkingen
Bv: trisomie 21, fragiel X syndroom
Polygenetisch bepaalde afwijkingen
Bv: autisme
Biofysische factoren
Noxen: infecties, intoxicaties, traumata, metabole afwijkingen, zwangerschaps-complicaties,
cerebrale aandoeningen
Deprivatie: voeding, ruimte
Psychosociale factoren
Noxen : psychopathologie bij ouders (KOPP kinderen), symbiose/ambivalentie, mishandeling /
misbruik, overstimulatie
Deprivatie: gebrek aan affectieve band (hechting) of aan stimulatie, normering
kunnen op lange termijn leiden tot groeiretardatie, ontwikkelingsretardatie, hechtingsstoornissen
Socioculturele factoren
Noxen: identificatie met deviante peergroep met overname waarden en normen
Deprivatie: kansarm milieu (economisch, sociaal, pedagogisch)
Gevolgen van deze factoren afhankelijk van
Tijdstip
Duur
Intensiteit
Individuele verschillen: veerkracht
Context
Context
2
, Verzorgende figuren, gezin
Weg wijzen in milieu, in maatschappij, met begrip voor interesses en mogelijkheid van kind
Begrip hebben voor driftmatige uitingen van kind
Identificatie met anderen zodat kind zijn eigen persoonlijkheid kan opbouwen
Stimuleren tot onafhankelijkheid
Aanvoelen, steunen in zijn eigen problemen, oplossingen aanbieden
Leeftijdsgenoten, derden
Draagkracht versus draaglast
Draagkracht = sterkte om te kunnen omgaan met stress en moeilijkheden
Intelligentie en leermogelijkheden
Sociale vaardigheden
Gezondheid
Kwaliteit van sociaal netwerk
Materiële welvaart
Draaglast : alle stress en moeilijkheden die de draagkracht belasten
Psychische druk/problemen/stoornissen
Gezondheidsproblemen
Problemen op vlak van werk/school/gezinsleven
Gebeurtenissen van vroeger en nu (in het gezin/familie/ruimer)
Sociaal isolement
Materiële problemen
4. INDELING KINDERPSYCHIATRISCHE AANDOENINGEN
Internaliserend
= kind heeft er zelf last van
Externaliserend
= omgeving heeft er last van
(Neurobiologische) ontwikkelingsstoornissen
DSM-5 INDELING
Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen
Internaliserende stoornissen: depressieve en bipolaire stemmingsstoornissen en
angststoornissen
Externaliserende stoornissen: disruptieve, impulsbeheersing en andere gedragsstoornissen
Trauma en stressorgerelateerde stoornissen
3
, PowerPoint 2: Kinderpsychiatrisch onderzoek - Caroline
1. VERLOOP KINDERPSYCHIATRISCH ONDERZOEK
Kinder – en jeugdpsychiater = in staat om te schakelen tss toepassen van op algemene
wetmatigheden rustende wetenschappelijke kennis en intuïtief-empathisch kunnen begrijpen van
unieke kenmerken en achtergronden van individuele pt en zijn gezin
1.1. AANMELDING
Contact met centrum
- Door ouders, school, CLB, JRB, huisarts
Telefonische screening/screening face a face
- Kort de klacht, hoelang al bezig,
- wie heeft initiatief genomen
Contact met verwijzers
1.2. INTAKEGESPREK
Observatie
Kennismaking (waarom nu, hier?)
Probleemanalyse
Opbouwen van vertrouwensband
Afspraken (verder verloop, veiligheid)
1.3. INTAKEGESPREK - INSCHATTEN VAN INTERACTIES
Ouders
Ontwikkelingsanamnese
Gezinsanamnese
Klachten anamnese
Somatische anamnese
Kind
Kindinterview
Spelobservatie
Psychologisch onafhankelijk ziekenfonds
Overig bijkomend OZ
Betekenisvolle derden school/CLB/vorige hulpverleners/hobby
Diagnose
4