Het begrip “recht” => latijnse oorsprong:
- rechten: doctor utriusque iuris
- sturen/ leiden/ richting geven: dirigere
- recht: ius
- bevelen: iubere
recht heeft dus iets te maken met richting geven aan de maatschappij en
gezag uitoefenen over de leden van de maatschappij.
Recht heeft talrijke definities=> oorzaak: in die definities worden
doorgaans elementen opgenomen die verwijzen naar een bestaande
maatschappij en wat men in die maatschappij met recht wenst te
bereiken.
Recht is een geheel van bindede regels waaraan iedereen zch dient te houden.
Recht heeft geen eenvormige definitie, het is context-tijd en plaatsgebonden.
Door Het context tijd en plaatsgebonden karakter is het m.a.w. niet
mogelijk om een een definitie te geven aan recht die enerzijds een
bepaalde maatschappelijke achtergrond overstijgt en anderzijds nog
voldoende precies is om recht te onderscheiden van andere
normensystemen zoals de moraal, godsdienstige regels, beleefdheid.
Vb. in Singapore is kauwgom verboden, regels hangen af van land tot land.
Recht is moeilijk te definiëren:
- Er is geen universieel begrip van ‘recht’
- Recht hangt af van maatschappij tot maatschappij
- Recht onderscheid normensystemen als moraal, godsdienstige regels en
beleefdheid.
Mag liegen in recht? Ja, maar onder meineed liegen staan zware straffen.
Recht= 1) een geheel van bindende regels die de 2) samenleving ordenen en in
stand houden, waarbij de 3)uitoefening van gezag centraal staat.
1) Geheel van bindende regels
=iedereen moet zich eraan houden die eraan is onderworpen
Indeling 5 categoriëen:
- Gebods-, verbods- en verlofbepalingen
- Rechtsregels toepasbaar na keuze
1)gebods-, verbods- en verlofbepalingen: algemene toepasselijke rechtsregels
- Van toepassing op ieder rechtssubject
1e :Gebodsbepaling: verplicht gedrag voor iedereen. Kan positief of
negatief omschreven zijn.
Vb. Art. 213 oud BW. Echtgenoten zijn jegens elkaar tot samenwoning
verplicht. Zij zijn elkar getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd.
(positief)
Vb. Art. 422bis. Sw. Zie wetboek.
2e :verbodsbepaling: gedrag dat algemeen verboden is.
Vb. Art 144 Oud Bw: “niemand mag een huwelijk aangaan voor hij de
leeftijd van 18 jaar heeft bereikt.”
3e : verlofbepaling : Bepaalde handelingen zijn toegelaten, maar niet
verplicht.
Vb. Art. 47,§2,Sv: kort gezegd: de verdachte is niet verplicht om een
advocaat te nemen, maar is wel toegelaten. (SALDUZ-verhoor)
2) Rechtregel toepasbaar na keuze
= toepasselijk als een rechtssubject in een bepaalde toestand keuze heeft
gemaakt voor een bepaald gedrag.
= rechtssubject kan kiezen tussen verschillende vormen van gedrag. Recht laat
die keuze vrij, maar eens gekozen is die keuze bindend. “electa una via non
datur recursus ad alteram”
Vb. huwelijk is een keuze, maar eenmaal je gekozen hebt voor het huwelijk
wordt het volledig statuut van het huwelijk op u van toepassing.
, 3) Wilsaanvullende regel
= vrijheid van handelen: rechtssubjecten kunnen een eigen regeling voorzien
en recht bemoeid zich niet met die keuze.
= hebben slechts uitwerking indien de rechtssubjecten geen eigen regeling
hebben voorzien
Vb. art 2.3.12 BW. : indien voorafgaand aan het huwelijk geen huwelijksstelsel
is gekozen: “gehuwd zonder contract”.
4) Ondersteunende regels
= geen eigenlijke gedragregels
= geven ondersteuning aan gedragregels door inrichting instellingen, werking
van gedragregels in tijd en ruimte regelen.
5) Technische regels en formalisme
= rechtsregels worden soms aan bepaalde vorm- en procedurevoorschriften
onderworpen opdat ze rechtsgeldig zouden zijn
=ingevoerd omwille van rechtszekerheid en bescherming
=heel vaak verregaande gevolgen
Vb. nietigheid -> handeling wordt geacht nooit te hebben bestaan, heeft
terugwerkende kracht , ex tunc
Verschillende vormen van formalisme:
- Formalisme van publiciteit
- Formalisme van wilsuiting
- Formalisme van derdenwerking
- Formalisme van bescherming
- Formalisme van bewijsvoering
- Formalisme van rechtspleging
2) samenleving ordenen en in stand houden
Orde scheppen door:
1°Bepaalde toestanden/handelingen tot juridische norm te verheffen
- “gesanctioneerde feitelijkheid”= bepaalde handelingen/toestanden
bekrachtigingen en tot juridische norm verheffen
2° onwenselijk gedrag vermijden/tenietdoen: gedrag dat schadelijk wordt
geacht in de maatschappij
Vb. overeenkomst onder dwang of drugs gebruik.
, Beleidsinstrument: visie van het recht
1. Recht wordt gebruikt om een bepaalde levensvisie/politiek systeem te
bekrachtigen en vernieuwen.
2. Belangrijke trends:
- Groeiende diversificatie en complexiteit door federale staatsstructuur.
- Juridisering van de samenleving
- Evolutie van nachtwakersstaat naar welvaartsstaat
- Probleem van overregulering
3) uitoefening gezag
Uitvaardigen van het recht
= recht wordt uitgevaardigd door regelgevende organen van de samenleving,
welke in democratische systemen door deze samenleving zelf worden
aangesteld d.m.v. vrije verkiezingen, en derhalve hun legitimiteit ontlenen aan
het feit dat ze steunen op de wil van de meerderheid van bevolking.
Om recht te kunnen toepassen moet de regel niet alleen bestaan, maar
ook rechtsgeldig zijn onstaan.
Daarvoor moet zowel rekening worden gehouden met de hiërarchie der
normen als de bevoegdheidsverdelende regels, als de procedure regels.
- Hiërarhie der normen: niet alle rechtsregels hebben dezelfde waarde, de
lagere normen mogen de hogere normen niet tegenspreken.
- Bevoegdheidsverdelende regels: bepalen welke overheid rgelgevend
mag optreden ten aanzien van welke materie en welke personen
- Procedure regels: bepalen op welke wijze en volgens welke pleegvormen
de regel tot stand kan komen.
Naleven van het recht
1. Sanctie als middel van afdwingebaarheid
- Soorten sancties: penale, civiele, administratieve
2. Handhaving
- Rechtscolleges (rechterlijke macht en administratieve rechtscolleges)
- Arbitrage en bemiddeling
Arbitrage: geschil wordt opgelost door en expert i.p.v. een rechter.
Expert gaat zeggen hoe het moet opgelost worden
Bemiddeling: een derde treed op en fugeert als go between. Gaat
optreden en proberen de 2 partijen met elkaar te verzoenen.
- Bestuur => onder toezicht rechter (stillegging bouwwerf)
- Eigenrichting door burger ? neen, zichzelf recht verschaffen zonder
tussenkomst van rechter is verboden in België.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Laurelcnop. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,19. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
