Persoonlijkheidsstoornissen en
eetstoornissen
Persoonlijkheidsstoornissen
Persoonlijkheid
Psychologische eigenschappen
Continuïteit in het gedrag in verschillende situaties en op verschillende momenten
Bepalen hoe we reageren op belangrijke gebeurtenissen (coping)
Persoonlijkheidsstoornissen
= groep van stoornissen gekenmerkt door excessieve, persisterende, niet flexibele en
maladaptieve denk- en gedragspatronen, ontwikkelt zich in de adolescentie of
jongvolwassenheid, significante beperkingen in functioneren.
- Rigide manier van omgaan met moeilijkheden
- Maladaptieve interactiepatronen met anderen
Kenmerken persoonlijkheidsstoornissen
weinig ziekte-inzicht, gaan vaak ontkennen, moeilijker te behandelen want ingebakken in
persoonlijkheid
BORDERLINE: stemmingswisselingen (labiliteit), impulsiviteit, driftbuien, heel onstabiel
zelfbeeld
ANTISOCIALE: chronische onverschilligheid voor gevoelens en rechten van andere mensen,
gebrek aan spijt, impulsiviteit, nastreven eigen individuele doelen tegen elke prijs,
“sociopaat”, “psychopaat”
Blijvend patroon van gedrag en innerlijke ervaringen dat duidelijk afwijkend is van
culturele verwachtingen
Patroon komt tot uiting op (2 of meer van) volgende:
o Cognities: manieren van waarnemen en interpreteren van zichzelf, andere
mensen en gebeurtenissen
o Affectiviteit: variëteit, intensiteit, labiliteit en adequaatheid van emotionele
reacties
o Interpersoonlijk functioneren
o Impulsbeheersing: moeite zich in te houden
Duurzaam patroon is inflexibel en komt tot uiting in breed scala van persoonlijke en
sociale situaties (pervasief)
Resulteert in beperkingen in sociaal en beroepsmatig functioneren
Geven stabiele gedragspatronen weer die begonnen zijn in adolescentie of vroege
kindertijd
Hoge comorbiditeit met andere PP (bipolair, depressieve stoornis)
, Discussie
DSM5: dimensionele benadering
Geen discrete stoornissen maar extremen van normale persoonlijkheid
Veel kenmerken overlappen (bv. impulsiviteit)
Sommige stoornissen heel zeldzaam
Geen stabiliteit doorheen de tijd
Categorieën
Cluster A
Paranoïde-persoonlijkheidsstoornis: pervasief wantrouwen en achterdocht tegenover
anderen waarbij hun motieven geïnterpreteerd worden als kwaadwillig, beginnend in
jongvolwassenheid en aanwezig in verschillende contexten.
Schizoïde-persoonlijkheidsstoornis: pervasief patroon van afstandelijkheid in sociale relaties
en een beperkt scala van expressies van emoties in interpersoonlijke situaties, beginnend in
jongvolwassenheid en aanwezig in verschillende contexten.
Eenzaam leven, niet geïnteresseerd in anderen, weinig plezier ~link autisme
Schizotypische-persoonlijkheidsstoornis: pervasief patroon van sociale en interpersoonlijke
deficiënties, gekenmerkt door een direct gevoeld ongemak bij en een verminderd vermogen
tot het hebben van hechte relaties, en door cognitieve of perceptuele distorsies en
excentriciteit in het gedrag, beginnend in jongvolwassenheid en aanwezig in verschillende
contexten
bijgelovig, buitenaardse krachten ed, gevoelig voor sektes, denkproblemen niet, kunnen
wel informatie doorgeven, doelloos leven naar buitenwereld toe
Cluster B
Antisociale-persoonlijkheidsstoornis:
Vaak geassocieerd met psychopathie
Vnl. gedefinieerd in termen van overtreden van sociale normen (zien zelf niet dat ze
normen overschrijden)
Hoge associatie met crimineel en gewelddadig gedrag
50-70% van gevangenispopulatie diagnosticeerbaar met APS
Vaak symptomen van gedragsstoornis in voorgeschiedenis
Vaak gemiddelde intelligentie en oppervlakkige charme (hierdoor ga je het vaak niet
zien)
Diagnose vaker bij man dan bij vrouw gesteld
Leren uit behandeling: leren zo hoe mensen denken en gaan dat dan toepassen op
hun manipulaties
Psychopaten hebben vaan APS, maar niet iedereen met APS is een psychopaat
Vaak verwaarlozing of misbruik als kind, impulsiviteit als reactie op negatieve emotie
= Pervasief patroon van een gebrek aan respect voor en schending van de rechten van
anderen, aanwezig vanaf de leeftijd van 15 jaar, zoals blijkt uit 3 (of meer) van:
1. Niet in staat zich te conformeren aan sociale normen over wat volgens de wet is
toegestaan, zoals blijkt uit herhaaldelijk komen tot daden die een reden zijn voor
aanhouding
