Methoden in het biomedisch onderzoek
Hoofdstuk 1.3: studiemateriaal
Humaan organisme
Studies op de organismen zelf
Bv: klinische test, beeldvorming
Fysiologische vloeistoffen
Bv: urine, speeksel, bloed (inc cellen), cerebrospinaal vocht (ruggenmergpunctie)
Weefselbiopten
Bv: chirurgisch weefsel, naaldbiopten
Voordelen: meest direct relevant voor geneeskunde
Mogelijkheden: gezond vs ziek, voor en na behandelingen, individuen onderling, meting van
parameters in functie van leeftijd
Nadelen: beperkte mogelijkheden voor testing en modulatie
Types studies
Interventionele (men voegt iets toe aan de mens bv medicatie) / niet-interventionele studie
(enkel observatie)
Patiënten / vrijwilligers
Prospectieve (kijkt naar de toekomst) / retroperspectieve studie (blikt terug op het verleden)
Cross-sectionele (een momentopname) / longitudinale studie (lange termijn)
Aandachtspunten bij ontwerp-studie
Algemeen principe: max. voordelen, min. risico’s
Gezondheid en veiligheid van de deelnemers staan voorop.
Geïnformeerde toestemming (met handtekening) + ethische goedkeuring
Databeheer
- GDPR ( EU general data protection regulation )
- Persoonlijke info (persoonlijke, medische, … )
- Versleuteling stalen (anoniem of pseudoniem (= andere naam))
- Bewaring, toegang, beveiliging, delen
Ethische goedkeuring
Vrijwillige en geïnformeerde toestemming
- Vrijwillige deelname (zonder consequenties)
- Begrijpbaar informatieformulier
- Informeren over doel, methode, procedure, voordelen, …
- Patiënt heeft kans om vragen te stellen.
- Schriftelijke ondertekening door patiënt.
- Speciale voorzorgen bij kinderen en kwetsbare groepen.
Goedkeuring Clinical Trial Center en Ethische Commissie UZ Leuven
- Voor biomedisch onderzoek op de mens.
- Hoofdonderzoeker Good Clinical Practice certificaat
- Arts-patiënt relatie
Verklaring van Helsinki:
, Belang van de patiënt staat hoger dan het onderzoek, de arts en dergelijke moeten hiermee
rekening houden -> na WO II opgesteld omdat dit niet het geval was tijdens deze oorlog
Volgens de wetgeving van EU en de nationale wetgeving.
Modelsystemen
Celculturen
Cel (basisstructuur van een levend organisme) -> weefsels (bv spierweefsel) -> organen (bv
hart) -> organisme
Celkern -> DNA verpakt in chromosomen
Telomeren (beschermen chromosomen) : verkorten bij elke celdeling. Kritische lengte ->
celdeling stopt
Telomerase (enzyme) verlengt telomeren terug
- Komt weinig voor in normale cellen, wel in kankercellen.
A. Primaire celculturen (rechtstreeks bereid uit weefsel/bloedcellen)
Voordelen:
- Mogelijk voor veel celtypes
- Zuivere culturen (of co-culturen) van verschillende celtypes (cel-cel interacties)
- Eigenschappen van de oorspronkelijke cellen blijven DEELS bewaard (ook de-
differentiatie = verlies van cellen)
- Mogelijkheid tot manipuleren
Nadelen:
- Slechts enkele celdelingen (owv telomeren)
- Soms moeilijk om zuivere culturen op te zetten (variabel)
- Verschillen tussen individuen waarvan de cel afkomstig is.
B. Geïmmortaliseerde cellijnen
Werkwijze:
- Primaire celstructuur
- Immortaliseren door virale infectie (bv Epstein-Barr virus voor B cellen)/ door telomeren
te verlengen door transductie met gen voor simian virus 40 large T antigen/ human TERT
(codeert voor telomerase reverse transcriptase)
Voordelen:
- Veel passages -> meer experimenten
- Stock (invriezen) -> latere experimenten
- Kan geïmmortaliseerd aangekocht worden.
Nadelen
- Eigenschappen kunnen afwijken van primaire celculturen.
- Eigenschappen kunnen veranderen (bv: genetische wijzigingen door EBV -> regelmatig
opnieuw lagere passages opstarten)
- Verschillen tussen individuen van origine
C. Kankercellijnen (afgeleid van tumor) (meer dan 1000 beschikbaar voor onderzoek)
Voordelen:
- Mogelijkheid : vele malen doorgekweekt
- Makkelijk beschikbaar
- Makkelijk manipuleerbaar
- Relatief goedkoop
- Kunnen ook in vivo gekweekt worden -> xenograft
Nadelen:
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur elienbloemen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,29. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.