Resume
Samenvatting neurogene spraakstoornissen: dysfagie
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Uitgebreide samenvatting van de lessenreeks neurogene spraakstoornissen: dysfagie
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
NEUROGENE SPRAAKSTOORNISSENSLIKKEN
Slikken = geheel van processen die als doel hebben voedsel veilig & efficiënt tot in de maag te brengen
• lijkt evident
• complex mechanisme
• veel betrokken structuren, zenuwen, …
• CZS/PZS ➔ neurale aansturing
• spierkracht
• timing & coördinatie
slikken: fasen
• 1. Oraal voorbereidende fase: bolusvorming
• 2. orale transportfase: boluspropulsie
• 3. faryngeale fase
• 4. oesofageale fase
Oraal voorbereidende fase
• inname bolus
• Bolusvorming
• Lippen, kauwspieren, tong, Wangen
o Lippen = bolus afhappen
▪ Goede lipsluiting houdt bolus in de mond
o Tong = brengt voedselbolus naar molaren en terug
o Kauwspieren = fijnmalen van bolus
o Wangtonus = om bolus terug centraal te krijgen
• Speekselklieren
o Om ervoor te zorgen dat bolus mooi coherent geheel wordt
• Tongbasis-velum afsluiting
o Anders risico dat voedsel rechtstreeks in luchtpijp loopt
• respiratie gevrijwaard ➔ blijven ademen door neus
• willekeurig ➔ volledige controle
• bolus gevormd → einde voorbereidende fase
orale transportfase
• doel = bolus van mond richting farynx transporteren
• bewuste initiatie vd slikact
• tongkracht = bolusdrijvende kracht
1
, • tongbeweeglijkheid! ➔ contact tussen tong en verhemelte
• fase stopt wnr bolus achterste tonsilpijler passeert
o Eerst contact tussen tongtip en harde verhemelte
o Tong gaat zich afrollen
o Zo gaat tong de bolus wegduwen richting farynx
Faryngeale fase
• Niet langer ademhalen
• Wnr bolus farynxwand raakt, wordt een slikreflex uitgelokt
o (n. laryngeus superior – interne tak)
• Onvrijwillige fase
• 1. velofaryngeale sluiting
o Bolussturing (richting)
▪ richting slokdarm
▪ vermijden van nasale regurgitatie
o velofaryngeale sluiting + retractie tong
▪ drukopbouw in de orofarynx
▪ drukverschil tov hypofarynx
▪ bolus beweegt caudaal
• 2. laryngeale sluiting
o Apneu = ademstop!
▪ Bijkomend mechanisme om luchtweg te beschermen
o Glottissluiting
▪ Vaste volgorde!
▪ Ware stemplooien ➔ met kracht om luchtweg te beschermen
▪ Valse stemplooien
▪ Arytenoiden kantelen naar epiglottis
o Plooien epiglottis
▪ ‘plooit’ over gesloten glottis
▪ maar niet belangrijkste afsluitmechanisme
▪ wel belangrijk als ‘boeg’
▪ tong → valleculae → lateraal kanaal → sinus piriformis
▪ preventie van voeding in laryngeaal vestibulum!
▪ Niet hermetisch dicht!
2
,• 3. faryngeale contractie
o Door farynxconstrictoren
o Van superieur over medius naar inferieur
o Bolus wordt getransporteerd door primair bolusdrijvende tongkracht vanuit orale caviteit
naar farynx ➔ door farynxcontractie gaan we opruimen wat er nog achterblijft
o Soort ‘opruimdienst’ voor wat er nog is achtergebleven
• Bolus door upper oesophagale sfincter UES ➔ bovenste slokdarmsfincter
o ➔ UES is gesloten want anders kan eten, drinken, zuren terug omhoog komen in onze keel
➔ zuren waar farynx- en larynxmucosa niet tegen kunnen ➔ ontstekingen
o ➔ probleem: deze is gesloten maar moet open!
▪ Laryngale elevatie + relaxatie UES nodig!
o 1. relaxatie UES (inhibitie vanuit hersenstam)
▪ Gaat ontspannen, maar niet plots openspringen
▪ Sluit niet meer zo krachtig
o 2. openrekken van de UES ➔ larynxelevatie
▪ Voelbaar tijdens slikact
▪ Contractie van suprahyoïdale spieren!
o 3. voldoende intrabolusdruk om bolus doorheen de sfincter te krijgen
▪ tongkracht
▪ velofaryngeale afsluiting
▪ farynxcontractie
o 4. Timing
▪ UES moet op juiste moment opengaan, anders zal bolus op hoger niveau blijven
steken
• 4. laryngeale elevatie
o Larynx maakt stijgende en anterieure beweging
o Resulteert in:
o 1. vrije weg voor bolus (larynx onder tongbasis) richting slokdarm (niet richting luchtweg)
3
, o 2. kortere passage bolus langs larynx = beschermen luchtweg
o 3. openrekken UES
• 5. relaxatie UES
• ➔ staart bolus in oesofagus: start primaire peristalsis oesofagus (= oesophageale fase)
➔ opening glottis
➔ terugkeer hyoid naar rustpositie
Neurale controle
• Hersenstam zorgt voor basispatroon van slikken ➔ uniek
o Niet vanuit cortex bepaald
• Basis motorisch patroon: sCGP – swallowing central pattern generator
o In hersenstam in medulla
o Dorsale regio: sensorisch
o Ventrolateraal: motorisch
o Aferente zenuwen maken rechtstreeks contact met sCGP
o Vanuit sCGP vertrekken onze efferente zenuwen
• Typisch, ritmisch patroon
• Vrijwillige slikact → hogere neurale controle → aanpassen van basis motorisch patroon naar de
specifieke context
o Sensorische integratie via sensorische cortex & subcorticale regio’s (thalamus, basale ggl, insula)
o Pre-motorische cortex: planning & programmatie van de bewegingen
o Prim. Motorische cortex: aansturen van patroon/spieren
•
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur camilledecoster. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
50155 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans