Krachtig Leren: Lichamelijke
opvoeding
1. Wat is het belang van bewegen?
Het is noodzakelijk dat kinderen dagelijks bewegen. 1 à 2 lessen LO is onvoldoende om tegemoet te
komen aan de bewegingsdrang van kinderen. 6x10min/dag op matige tot hoge intensiteit is
aanbevolen. + 3x/week activiteit om spieren en botten te versterken!
Binnen huidige samenleving hebben we vanaf kleuterleeftijd een tekort aan lichaamsbeweging,
zowel thuis als op school. Lichaamsbeweging draagt bij tot betere motorische, sociale, emotionele en
cognitieve ontwikkeling:
Motorisch: meer bewegen = beter bewegen, flexibeler, fitter
Sociaal: verbetert de sociale vaardigheden en interactie met anderen
Emotioneel: versterkt emotioneel welbevinden: gemoedstoestand, zelfvertrouwen, …
Cognitief: zorgt voor sterkere ontwikkeling van de hersenen
2. Wat zijn de eindtermen voor het leergebied lichamelijke opvoeding?
De leerplannen zijn opgedeeld in persoonsdoelen en bewegingsdoelen. Deze vormen samen 3
domeinen binnen de eindtermen:
Persoonsdoelen
- Gezonde en veilige levensstijl
o o.a.: inspanning en ontspanning
o Veilig en verantwoord bewegen
o Correcte lichaamshouding
- Zelfconcept en sociaal functioneren
o Zelf bewegen Leerplannen
o Bewegen met anderen
o Reflecteren op bewegen
Bewegingsdoelen
Persoondoelen Ontwikkelingsdoelen
- Motorische competenties
o o.a.: KLUSCE
o Psychomotoriek
o Groot-motorische vaardigheden Gezonde en veilige Motorische
levensstijl competenties
zelfconcept en sociaal
functioneren
, De eindtermen LO vallen onder 3 groepen van doelstellingen:
1. Gezonde en veilige levensstijl ontwikkelen
Fysieke basisconditie opbouwen en onderhouden
Ruimer dan bewegen of trainen
ontwikkelen van een attitude
2. Zelfconcept en sociaal functioneren ontwikkelen
Vanuit bewegingssituaties zichzelf en anderen leren kennen en aanvaarden
Samenwerken, helpen, steun verlenen
3. Motorische competenties ontwikkelen
Bewegingsmogelijkheden van kinderen uitbouwen
Basisvaardigheden ontwikkelen
Specifieke vaardigheden leren in activiteiten die deel uitmaken van onze
bewegingscultuur
3. Welke (leerplan)doelen streven we na met het leergebied
lichamelijke opvoeding?
De algemene doelstellingen die nagestreefd worden met het leergebied LO (GO!):
1. Aanzetten tot een gezonde en actieve levensstijl:
- Kinderen bewegen veel en graag
- Inzetten op plezierbeleving (beweegsituaties op eigen niveau)
- Belang van correcte lichaamshouding en -hygiëne
- Inzetten op blijvende attitudevorming, niet op tijdelijk fysiek resultaat
2. Lichamelijk opvoeden:
- Brede motorische ontwikkeling (onderdeel van de persoonsontwikkeling)
o Grove motoriek: meerdere spiergroepen gelijkertijd in gebruik. Vb. kruipen, lopen en
zwemmen
o Fijne motoriek: meer subtiele handelingen, zoals schrijven, knippen en tekenen.
- Natuurlijke basisbewegingen en fijn-motorische ontwikkeling
- Fysieke fitheid stimuleren (KLUSCE)
- Ontwikkelen van adequaat zelfbeeld (gevoel van competentie positief zelfbeeld)
- Veilig leren bewegen (met anderen, op speelplaats, in zwembad)
3. Samen leren bewegen:
- Belang van sociale vaardigheden (fairplay; accepteren en naleven van regels, creëren van
samenhorigheid)
4. Wegwijs maken in onze sport- en bewegingscultuur:
- Bewegingsonderwijs wil kinderen oriënteren
- Proeven van een breed aanbod (introductielessen; samenwerkingen met sportclubs;
sportdagen)
- Brede motorische ontwikkeling is nodig voor overstap naar sportparticipatie
, 4. Wat zijn de FUNdamenten van goed onderwijs in lichamelijke
opvoeding?
Omdat plezier centraal moet staan en omdat we bij kinderen in de basisschool goede fundamenten
willen leggen voor een actief, sociaal en gezond leven stellen we volgende fundamentals voorop: (~
didactische principes)
1. FUNdamental 1: Geïntegreerd aan zowel bewegings- als persoonsdoelen werken
- Bewegingsdoelen: kracht lenigheid, uithoudingsvermogen, snelheid, coördinatie en
evenwicht, oplossen van bewegingsproblemen, psychomotoriek, klein-motorische
vaardigheden en groot-motorische vaardigheden
- Persoonsdoelen: zelf bewegen, bewegen met anderen, reflecteren op bewegen, inspanning
en ontspanning, hygiëne, correcte lichaamshouding, positieve bewegingsingesteldheid en
veilig en verantwoord bewegen
- In elke les moeten zowel bewegings- als persoonsdoelen zitten
2. FUNdamental 2: focussen op KLUS(CE)
- Ontwikkelen van fysieke fitheid is een algemene doelstelling
o Kracht
De ‘conditionele
o Lenigheid
eigenschappen’
o Uithouding
o Snelheid
o Coördinatie
o Evenwichtsgevoel
- Gebeurd vaak impliciet, maar ook belangrijk om expliciet activiteiten te plannen waar de
klemtoon ligt op het verder ontwikkelen van een of meerdere elementen uit KLUS(CE) vb.
fitnessposten in 3e graad
3. FUNdamental 3: uitdagende beweegsituaties aanbieden
- Aansluiten bij de actuele speel- en fantasiewereld van de leerlingen
- Bewegen op eigen niveau
- Leerlingen prikkelen hun grenzen te verleggen: a.d.h.v. instructies, materiaal, oefeningen, …
4. FUNdamental 4: niet sport maar beweging centraal stellen
- Kleuter + 1e graad: basisbewegingen (lopen, kruipen, sluipen, springen…)
- 2e graad: basisbewegingen specifiek voor sport- en spelvormen (slaan, rollen, trappen,
trekken en duwen)
- 3e graad: kennismaking met sportdisciplines (trefspelen, doelspelen lijn- en terugslagspelen)
zonder accent te leggen op het sport specifieke of sporttechnische.
5. FUNdamental 5: kinderen leren bewegingsproblemen oplossen
- Leerlingen voor bewegingsproblemen plaatsen.
- Hen uitdagen om spelenderwijs gepaste bewegingsantwoorden te geven
- Instructie beperken, ruimte geven voor vrijheid, creativiteit, vindingrijkheid
