Sociologie samenvatting examen
Inleiding
Universiteit
o Rijkere ouders hoger opgeleid betere ondersteuning kinderen kinderen hogere punten
o Democratiseren (=toegankelijker maken) nog steeds niet gelukt
o Vakken meesleuren kosten overheid
Grotere ongelijkheid door corona
o Afstandsonderwijs grotere kloof met lagere klasse (vaak geen rust)
o Zwaar getroffen sociaaleconomisch kwetsbaar profiel
Inkomensverlies zeer ongelijk verdeeld
Sociologie
o Aandacht voor maatschappelijke problemen
ongelijkheid, rol van de vrouw, macht, armoede, diversiteit, vergrijzing,…
o aandacht voor structuren
gezinnen, bedrijven,scholen en economie
o aandacht voor grote maatschappelijke ontwikkelingen (vb rol van vrouw is samenleving)
o = Een betere kennis van de samenleving en haar belangrijkste componenten
Sociologische verbeelding kennis toepassen en kritische houding
Hoofdstuk 1: over de eigen aard van de samenleving
‘Samenlevingskunde’
Socius metgezel
Societas maatschappij
Logos kennis
Een beeld van een titel
o Elementen oefenen constant druk op elkaar uit
o Verschillende speelvelden met andere regels (bv thuis, aula)
o Status vaak gelinkt met beroep (vb. vuilnisman)
Het dagelijkse leven door de bril van de socioloog
Sociologische verbeelding
o = Levendig bewustzijn van relatie tussen (persoonlijke en dagelijkse) ervaring en de ruimere
samenleving. (CW Mills)
o = het vermogen om afstand te nemen van actuele toestand en een alternatief standpunt in te
nemen
o Seeing the strange in the familiar
, vb plaats in aula op bepaalde manier gaan zitten
o tea drinking soms voorbeeld of signaal van goede gezondheid
kan traditie zijn om op bepaald moment in de dag thee te drinken
kan gezien worden als type drug (zoals caffeine in koffie)
kan sociale activiteit omvatten (meeting for tea)
focus minder om consumptie meer op elkaar ontmoeten
eten en drinken
o komt hier door arbeidsmigratie
o bestek/stokjes/handen overal ander normaal
o kookboeken evolueert samen met onze eetgewoonte (wordt meer exotischer)
toiletgewoontes verschillen
o vb chineese toilet, squatten voor toilet
sport
o golf sociaal- gekleurde vrijetijdsbesteding (is dure sport)
o geslacht duwt naar type van vrijetijdsbesteding
normen en waarden
o vb zitpositie veranderd bij elke andere sociale situatie
o vb dresscode knokke
o vb etiquetteregels in Brits koningshuis
o liefde vooral binnen eigen sociale groep
Alles is contingent, maar niet arbitrair.
o Contigent
= als het ook anders had kunnen zijn dan hoe het nu is
vb we kunnen niet vork tegen lepel zeggen taal evolueert met tijd en context
o Niet arbitrair
= Het is niet omdat er een bepaald sociaal gebruik , ook anders had kunnen zijn, dat er
geen goede redenen bestaan voor de manier waarop het vorm krijgt.
vb Aziatisch eten kleiner makkelijker met stokjes
sociologische verbeelding vs gezond verstand
o sociologisch wetenschappelijk verklaren waarom wij op die manier handelen
o Geschiedenis onstaan en ontwikkeling maatschappelijke structuren
o Biografie ervaringen van individuele mensen
o Relaties instituties, organisaties
the social versus the individual
Hoe we werken, hoe dingen
Gedrag van individuen nieuw maatschappelijk fenomeen
gestapeld zijn in winkel…
op sociale media
o
Echtscheidingen
,Ontkerking
o
o Op platteland meer gecontroleerd meer getrouwd
Zelfdoding
o Emile Durkheim
Bekeek volgens hem sleutelvariabelen: religie, burgerlijke staat, woonplaats (stad of
platteland), aan- of afwezigheid van militaire opleiding
o Echte reden sociale integratie
Tekort/ teveel anomie (niet meer identificeren in maatschappij meer kans op
suïcides
Vb. sektes, kamikazepiloten
Arbeidsethos latente deprivatiemodel
o
o Manifeste functie zichtbare, dominante functie
o Latente functie doet je goed voelen, sociale status
Vb werklozen verliezen deel van jezelf, kan je niet compenseren, geen structuur,
uitzichtlozen dagen niet goed voor welzijn
Ziekte en dood
o Hogere levensverwachting door gezondheidszorg
o Mannen gevaarlijkere jobs, levenstijl
o Zonder diploma minder lang leven ongelijkheid in de samenleving neemt toe hoger
opgeleiden gezonder
o Corona precaire arbeidsposities zijn fragieler, vakker besmet
Conclusie
Sociologie is de wetenschap die de maatschappelijke patronen en structuren bestudeert, in hun
ontstaan, voortbestaan en veranderen, en tevens het sociale handelen van mensen in de interactie met
deze patronen en structuren.
Sociologie als wetenschap
o Het vaststellen van een statistisch verband + het begrijpen van dat verband in termen van
verwachtingen (hypothesen)
o = Verklaren in de sociologie
Leren denken ‘Antecedenten’ en ‘consequenten
Rode draad binnen sociologie de magische driehoek van Berger en Luckmann
, o
Hoofdstuk 2: de samenleving is een veld van tegengestelde
krachten
Samenleving complexer dan we denken onverwachte maatschappelijke factoren
Effecten soms tegenstrijdig vb sparen: goed voor individu slecht voor economie
De klassiekers van de sociologie
Karl marx
o Sociologie visie van marx
o Klassenstrijd
o Conflicttheorie
= de constante strijd tussen arm en rijk veroorzaakt door rijken die hun rijkdom en
hulpbronnen beschermen en vergroten
Emile Durkheim
o Vervreemding van arbeid voelt zich niet meer verbonden met normen van samenleving
Vb concurrenten
o Anomie (= verloren zijn in de samenleving) hoger zelfdodingscijfer
Max Weber
o Kapitalisme en protestantisme samen opgekomen gelinkt? protestantisme benadrukte
belang arbeid
bij geboorte al beslist hemel of hel hard werken om naar hemel te mogen
Het mattheuseffect
kinderen voortrekken van 2 werkende ouders
werkloze ouder(s) minder voorrang want logische gedachte dat ze er zelf op zouden kunen passen
moeilijker werk te zoeken => vicieuze cirkel
Kracht I: Individu versus samenleving
conformisme en tekenwaarde
o vb mode onderscheiden van kledij maar niet uit boot vallen
DILEMMA 1: wederzijdse invloed
