VOLLEDIGE SAMENVATTING
DYSPHAGIA
(HC’S + OC’S)
M. Konings & L. Van Rompaey
Academiejaar: 2022 - 2023
, HC1 – algemeen kader en inleiding
Algemeen kader
ICF-model = referentiekader:
Het ICF wordt bij elke cliënt gebruikt om de gehele patiënt te bekijken.
Er is een groot verschil tussen de observeerbare en niet-observeerbare
elementen. De observeerbare elementen zijn vb. kuchen, stikken en tijd
die nodig is om te kauwen. De niet-observeerbare elementen zijn vb. het
plezier in eten, het sociaal afschermen en de inspanning. Het is voor de
cliënt belangrijk dat in therapie gewerkt wordt op de niet-observeerbare
elementen.
Voorbeeld van ICF-schema bij dysfagie:
- Gezondheidsconditie: vb. slokdarmverlamming, beroerte
- Lichaamsfuncties en structuren: tong, slokdarm,
stembanden, lippen, bijten, kauwen, geurfunctie…
- Activiteiten: eten, drinken, maaltijd bereiden…
- Participatie: familie aan eettafel, op restaurant gaan…
- Omgevingsfactoren: beschikbaarheid van hulpmiddelen,
voedseladditieven…
- Persoonlijke factoren: voorkeuren van cliënt voor eten en drinken, motivatie…
EBP:
Om de beste zorg te krijgen voor de cliënt houden we rekening met: wetenschappelijk
bewijs, klinische ervaring van de therapeut en de wensen van cliënt.
SMART(ER):
De doelen worden steeds SMART geformuleerd, het proces wordt SMARTER geformuleerd (=
Shared, Monitored, Accessible, Relevant, Transparant, Evolving, Relationship).
Inleiding dysfagie
Dysfagie:
Het is geen eetprobleem of motorisch probleem. Het is een symptoom van een onderliggende ziekte (het is geen
ziekte op zich, het wordt veroorzaakt door vb. een beroerte/Parkinson/tumor…).
Het is een aantasting van de emotionele, cognitieve, zintuiglijke en/of motorische
handelingen die betrokken zijn bij het overbrengen van een substantie van de mond naar de
maag, waardoor hydratatie en voeding niet op peil blijven en er een risico op verslikking en
ademhaling bestaat.
Intact moet zijn: structuren, het transport (mond -> maag) en veiligheid (als we slikken, moet
ons voedsel in slokdarm gaan en niet in longen!).
Indeling dysfagie:
- Volgens leeftijd:
Bij kinderen spreken we van orofaciale myofunctionele stoornissen, bij volwassenen spreken
we van dysfagie (-> presbyfagie: dysfagie dat zich ontwikkelt doordat we ouder worden).