Dit is een samenvatting van het vak Tumorcelbiologie van de opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek Deze samenvatting bevat uitgebreid de informatie uit de lessen, kennisclips en weblectures. De figuren en processen zijn stapsgewijs uitgelegd en samengevat. Ook zijn uitgebreidere uitleg...
De celcyclus wordt geregeld door een aantal checkpoints:
- G1-checkpoint: bepaald of de cel een celdeling gaat
doormaken of niet, restrictiepunt
- G2-checkpoint: controleert of het DNA
vermenigvuldigd is en er genoeg organellen
beschikbaar zijn.
- M-checkpoint: controleren of chromosomen verdeeld
zitten in het equatoriale vlak.
Normale cellen doorlopen checkpoints voordat ze mogen
delen.
Vb: chromosoom breuken en andere DNA beschadigingen ->
signaal voor DNA-reparatie.
Als de schade niet gerepareerd kan worden, signaal in apoptose.
Kankercellen ondergaan mutaties en epigenetische veranderingen waardoor deze
controlemechanismen geïnactiveerd worden.
Verstoringen van de celcyclus kunnen leiden tot het vormen van tumorcel en daarna tot
kanker.
Kanker: ongecontroleerde deling van cellen, maar niet elke vermenigvuldiging van de cellen
hoeft per se kanker te zijn.
Kanker is een vorm van neoplasie (nieuwe groei) -> tumor -> kanker
Nieuwe groei vindt altijd plaats, maar onder bepaalde omstandigheden wordt het een tumor
of een kanker genoemd:
- Tumor: een groep cellen die zich ongecontroleerd te gaan delen, en hoeft niet
kwaadaardig te zijn.
- Kanker: als de cellen een plaats in het organisme gaan verlaten en gaan verspreiden -
> metastaseren: tumorcellen komen op andere plaatsen in het lichaam terecht en
dan pas wordt het een kanker genoemd (uitzaaiing).
Dus: ongecontroleerd, irreversibel en een pathologisch proces.
,Ook niet-pathologische weefseltoename mogelijk:
- Hyperplasie: (tijdelijk) toename aantal cellen. De
grootte blijft gelijk
o Vb: melkklieren na de bevalling
- Hypertrofie: (tijdelijke) vergroting van cellen. Het
aantal blijft gelijk
o Vb: getrainds spierweefsel
- Metaplasie: (tijdelijke) vervanging gedifferentieerde
cellen door andere gedifferentieerde cellen
o Vb: longepitheel bij rokers
Dit zijn gecontroleerde en reversibele fysiologische processen
Classificering van tumoren (1): benigne vs maligne
1. Benigne neoplasmata: goedaardig
- Nieuw evenwicht
- Vaak ingekapseld
- Geen metastase
- Meestal niet levensbedreigend
- Redelijke prognose
- Behandeling: chirurgie, bestraling
,Kanker: kanker is een groep van ziekte die zich kenmerken door een onbeperkte groei,
invasie en uitzaaiing van ontregelde cellen die de dood van een patiënt kunnen veroorzaken
indien niet doelmatig en op tijd behandeld
Classificering van tumoren (2): leukemie/lymfoma’s vs solide tumoren
3. Leukemie en lymfoma: kunnen zich makkelijk verplaatsen,
omdat ze niet vast zitten en zitten bv in het bloed.
Deze ontstaan uit hemopoiëtische cellen. Hieruit ontstaat alle
leukocyten -> witte bloedcellen. Deze bestaan uit lymfoïde (B- en
T-lymfocyten en NK-cellen) en myeloide cellen (monocyten en
granulocyten)
Verschil tussen leukemie en lymfoma: leukemie dat ophopen op een lymfe worden
lymfoma genoemd.
4. Solide tumoren: zitten vast en ontwikkelen zich bv in het
weefsel.
- Carcinoma: endoderm of ectoderm
o Epitheel (darm, long en huid)
o Klierweefsel
o Organen (deels)
- Sarcoma: mesoderm
o Spier
o Bindweefsel
o Organen (deels)
o Bot
80% van alle kanker zijn carcinoma’s. waarom?
- Van nature veel-delende weefsels
- Hogere blootstelling aan stoffen
- Carcinoma’s zijn er meer en komen en dus
vaker voor
, Er is te zien dat het effect van roken op latere tijd pas
ontstaat. Dus als je rookt betekent het niet per se dat je
gelijk doodgaat, je ziet het effect pas later.
Je ziet dat als er een mindere verkoop van sigaretten is, er
nog steeds een hoger effect is. Dit komt dus omdat het
effect later ontstaat.
n Oncogene mutaties
Hoe ontstaan oncogene mutaties?
Kanker is een genetische ziekte. De genetische
veranderingen ontstaan door:
- DNA-bewerkingen door de cel
o Replicatie: o.a. breuk in DNA
o Reparatie (error prone herstel) -> DNA-repair
mechanism
- Carcinogenen: invloeden van buitenaf
o Chemisch (incl. radicalen) -> verandering in nucleotides
o Fysiek:
§ Y-straling -> chromosoom breuken en translocaties
§ UV-straling -> vorming cytosine en/of thymine dimeren
§ Hitte -> verbreekt base en suiker (depurinering)
- Erfelijke overdracht
- Oncogene virussen
DNA-repair mechanismen herstelt vele mutaties
Genetische en epigenetische mutaties betrokken bij tumorvorming
Epigenetisch: de controle, dus hoe de cel wordt afgeschreven, wordt verstoord. Vb:
histonen.
Er kan ook verandering plaatsvinden door epigenetische mutaties. Er wordt dan iets
verandert met het DNA, maar niet per se aan de NT-volgorde, maar bv met de
beschikbaarheid met een stuk DNA.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur MeBes. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,89. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
