Resume
Samenvatting alle tentamenstof juridische en ethische aspecten
- Cours
- Établissement
- Book
Boek, artikelen en colleges
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Plus de résumés pour
-
Samenvatting Jeugdrecht
-
Samenvatting Recht begrepen - Jeugdrecht begrepen - familie en jeugdrecht
-
Samenvatting Jeugdstrafrecht (RBSJSR01K) (tentamencijfer: 9)
Vendeur
S'abonner
Tess03
Aperçu du contenu
Thema 1: Afstemming en gezagHoofdstuk 2: De ouders van de jeugdige
2.1 Inleiding
Het persoon- en familierecht is een onderdeel van het burgerlijkrecht; het beschrijft familierechterlijke relaties.
Een familierechterlijke relatie is een juridische relatie tussen gezins- of familieleden waaruit rechten en
plichten ontstaan.
Afstamming: de familierechterlijke relatie tussen een jeugdige en zijn ouders.
Door het juridische ouderschap ontstaat een levenslange band tussen ouders en kinderen; blijft bestaan
ongeacht wat er in het leven van een ouder en kind gebeurt.
2.2 Juridische moeder
De wetgever kent een tamelijk eenvoudig uitgangspunt voor het juridisch moederschap (art. 1:198 BW).
Moeder is de vrouw uit wie het kind geboren is; geldt ook als er bij de bevruchting genetisch materiaal
van anderen is ingebracht.
Draagmoederschap
Draagmoederschap kent het BW niet; de kern van de afspraken tussen de draagmoeder en de wensmoeder over de
‘overdracht’ van het kind is voor het recht ongeldig.
Moederschap kan namelijk niet worden ontkend, dus ook een draagmoeder die voor de bevalling duidelijke afspraken maakt met
een wensmoeder dat ze haar kind zal afstaan, wordt door de geboorte van haar kind de juridische moeder.
‘Geeft’ de draagmoeder haar kind af aan de wensmoeder, dan maakt dat voor de juridische positie van beide
vrouwen niets uit.
De draagmoeder blijft de juridische moeder, dit moederschap eindigt niet door overdracht.
De weg die beide vrouwen moeten bewandelen om de wensmoeder de juridische moeder te maken, is tamelijk ingewikkeld:
Is de draagmoeder niet getrouwd, dan kan de wensmoeder het kind erkennen; vervolgens vraagt zij de rechtbank
om het gezag naar haar over te hevelen (art. 1:203 en 1:204 BW).
Daarna is in beginsel de weg vrij voor de wensmoeder om het kind te adopteren als ze het minstens een
jaar heeft verzorgd en opgevoed (art. 1:227 en 1:228 BW).
Is de draagmoeder getrouwd, dan zijn zij en haar man de juridische ouders (en is erkenning door een wensouder niet
mogelijk).
De rechtbank al het gezag dat de moeder en haar ma na de geboorte automatisch over hun kind hebben
gekregen, moeten beëindigen.
Daarna kan de wensmoeder het kind als pleegkind in haar gezin opnemen; jaar later adopteren.
Naar aanleiding van een advies van de Staatscommissie Herijking ouderschap (december 2016) heeft het kabinet Rutte III in juli 2019
aangekondigd dat het met een wetsvoorstel zal komen, waardoor draagmoederschap van een kind een wettelijke basis krijgt.
In de plannen van het kabinet zouden de wensouders meteen bij de geboorte de juridische ouders
worden.
Voorwaarde is dat:
- Er in beginsel een genetische band is tussen het kind en één van de wensouders;
- De draagmoeder en de wensouder(s) hun afspraken voor de conceptie vastleggen en deze door de rechter
hebben laten toetsen;
- De draagmoeder en minstens één van de wensouders de Nederlandse nationaliteit hebben of als
vreemdeling legaal in ons land wonen.
De plannen van het kabinet voorzien ook in een officieel register, waarin de wensouders verplicht zijn de
ontstaansgeschiedenis, waaronder de persoon van de draagmoeder en eventuele zaad- of eiceldonoren , vast te leggen.
Zodat het kind deze later kan achterhalen.
,Als de wensouders bij de aangifte va de door de rechter goedgekeurde afspraken kunnen tonen, kunnen wensouders
meteen bij de aangifte bij de burgerlijke stand in de geboorteakte worden opgenomen als juridische ouders.
De plannen van het kabinet zijn gericht op het vormgeven van draagmoederschappen in Nederland en uitdrukkelijk niet op het aantrekken van
wensouders en draagmoeders uit het buitenland om in NL via draagmoederschap een kind te krijgen.
Kabinet is van plan om in de zomer van 2020 met een wetsvoorstel te komen.
2.3 Juridische vader
Op de vraag wie de juridische vader van de jeugdige is, geeft de wetgever een tamelijk uitgebreid antwoord (art.
1:199 BW). De juridische vader is de man:
- Die bij de geboorte met de moeder is gehuwd;
- Die de jeugdige heeft erkend;
- Van wie door de rechter het vaderschap is vastgesteld;
- Die de jeugdige heeft geadopteerd.
Met de moeder getrouwd
De hoofdregel over het juridisch vaderschap luidt: vader van het kind wordt de man die getrouwd is met de vrouw
die het kind ter wereld brengt.
Baart een getrouwde vrouw een kind, dan wordt haar man automatisch de juridische vader.
Geregistreerde partner van de moeder
Dezelfde regel geldt voor de man die op het moment van de geboorte de geregistreerde partner van de moeder is.
Ook hij wordt – als een kind op of na 1 april 2014 geboren is – automatisch de juridische vader.
Sinds 1 april 2014 geldt dat er, als het om de positie van kinderen gaat, geen juridische verschillen meer zijn tussen
het geregistreerd partnerschap en het huwelijk.
Vaderschap ontkennen
Man, vrouw en kind kunnen de rechtbank verzoeken het vaderschap dat door een huwelijk is ontstaan, te ontkennen
Voorwaarde is dat het duidelijk is dat de man niet de biologische vader is van het kind; DNA/bloedproef.
Stemt de rechtbank in met het ontkenningsverzoek, dan is de man niet langer de juridische vader
van het kind.
NB De vader en de moeder kunnen in principe het vaderschap niet ontkennen als de man eerder instemde met
kunstmatige inseminatie, ivf of als hi wist dat de vrouw zwanger was van een ander toen hij met haar trouwde.
In dit soort gevallen kan de man zijn vaderschap alleen nog ontkennen als hij door de vrouw bedrogen is.
Het kind heeft in deze gevallen wel de mogelijkheid het vaderschap te ontkennen.
Overlijdt een man tijdens het huwelijk en brengt de vrouw het kind ter wereld binnen 306 daggen na dit overlijden,
dan wordt de overleden man gezien als de juridische vader van het kind (ook bij opnieuw trouwen).
Erkenning
Een jeugdige die geen juridische vader heeft (is geboren uit een moeder die bij de geboorte niet getrouwd was en
ook geen geregistreerde partner had), kan door een man (minstens 16 jaar oud) worden erkend.
D.w.z. dat hij de juridische vader wordt; alleen mogelijk als een jeugdige nog geen juridische vader heeft.
Zo’n vijftig procent van de eerstgeboren kinderen wordt geboren uit een moeder die geen formele relatie heeft.
Voor alle kinderen is dat ongeveer veertig procent; daarmee is het erkennen van een kind een zeer
gebruikelijke manier geworden om de juridische vader van een kind te worden.
Een jeugdige die eenmaal een juridische vader heeft, houdt deze man in principe zijn hele leven als juridische vader.
Ook na zijn overlijden blijft deze man zijn vader; geldt ook bij nieuwe man van moeder.
Erkenning is evenmin mogelijk na een (echt)scheiding.
Bij de vraag naar het juridisch vaderschap gaat het erom van wie de jeugdige afstamt.
, Alleen in die gevallen waarin geen juridische vader kan worden aangewezen, is er ruimte voor een man
om door erkenning het juridische vaderschap op zich te nemen.
Een man die een jeugdige erkent, zegt daarmee niet dat hij de biologische vader is.
Bij erkenning gaat het om een juridische daad: de man schept door de erkenning een familierechtelijke
relatie tussen hem en de jeugdige.
Na de erkenning is de erkenner de juridische vader van de jeugdige, ook al is in werkelijkheid een andere
man de biologische vader.
Procedure van erkenning
Wat moet een man doen om een jeugdige te erkennen?
Hij moet bij de burgerlijke stand van de gemeente verklaren dat hij de juridische vader van de jeugdige wil
zijn; van deze verklaring wordt een akte opgemaakt, ingeschreven in registers burgerlijke stand.
Toestemming van moeder en kind
Een man beslist niet alleen zelf over de erkenning; voor de erkenning van een jeugdige tot 16 jaar heeft de man
toestemming van de moeder nodig.
Is de jeugdige tussen de 12 en 16 jaar oud, dan moeten moeder en jeugdige beiden toestemming geven.
Wil een man een jeugdige van 16 jaar of ouder erkennen, dan is alleen de toestemming van de jeugdige
nodig; de toestemming van de moeder is dan geen voorwaarde meer.
Geen toestemming, toch erkenning
Geven moeder en/of jeugdige geen toestemming, dan gaat de erkenning in principe niet door; maar een man die
kan aantonen dat hij de verwekker is van de jeugdige, hoeft zich niet bij de weigering neer te leggen (art. 1: 204 lid 3 BW)
Hij kan de rechtbank inschakelen en om vervangende toestemming voor de erkenning vragen.
De rechter geeft de man toestemming voor de erkenning als hij meent dat de erkenning:
1. De belangen van het kind niet zal schaden; en
2. De belangen niet zal schaden die de moeder heeft bij een ongestoorde verhouding met haar kind.
Analyse van de rechtspraak maakt duidelijk dat een verzoek om vervangende toestemming kansrijk is als:
- Man en vrouw een relatie hebben gehad, niet ter discussie staat dat de man de biologische vader is;
- En er geen geschiedenis van geweld tussen man en vrouw is.
Alleen in zeer bijzondere gevallen wordt de toestemming dan geweigerd, bijvoorbeeld vanwege de zeer slechte
verhouding tussen de moeder en de man.
Een moeder weigert de biologische vader toestemming voor de erkenning; de man start vervolgens de procedure
om via de rechter vervangende toestemming te krijgen.
Om te voorkomen dat de man door toestemming van de rechter alsnog de juridische vader wordt, geeft de moeder tijdens de
procedure die de biologische vader voert voor de erkenning, een andere man toestemming om haar kind te erkennen.
Rechters zien dit als misbruik van een bevoegdheid door de moeder, omdat ze zo de biologische vader in feite zijn recht
om te verzoeken om vervangende toestemming afneemt.
Rechters hebben de regel ontwikkeld dat als een moeder een andere man toestemming geeft voor de erkenning,
terwijl biologische vader een procedure voert, moet toestemming worden gezien als een voorwaardelijke.
Alleen als de biologische vader geen vervangende toestemming van de rechter krijgt, kan de andere man
op basis van de toestemming van de moeder het kind erkennen.
Krijgt de biologische vader wel toestemming van de rechtbank voor de erkenning, dan kan hij het kind
erkennen en vervalt de voorwaardelijke toestemming die de moeder de andere man gaf.
Ook de man of vrouw die spermadonor of eiceldonor is, heeft het recht om, als de erkenning door de moeder wordt
geweigerd, de rechtbank om vervangende toestemming te vragen.
Voorwaarde: de man of vrouw is in een ‘nauwe persoonlijke betrekking’ (family life) tot de moeder of het
kind staat of heeft gestaan.
Meer dan het donorschap; relatie of energielei wijze is of was betrokken bij het kind.
De Hoge Raad heeft duidelijk gemaakt dat in dit verband vooral belangrijk is wat de plannen waren op het
moment van het donorschap.
, Erkenning niet mogelijk
Erkenning is niet mogelijk (art. 1:204 BW):
- Door een man die, vanwege te nauwe verwantschap, geen huwelijk met de moeder zou mogen sluiten.
De broer, de vader of de zoon van de moeder kan haar kind dus niet erkennen.
- Door een man die nog geen 16 jaar oud is;
- Door een man die onder curatele staat, tenzij hij toestemming heeft van de kantonrechter.
- Als de jeugdige al twee ouders heeft.
Een verwekker kan ook vervangende toestemming voor de erkenning aan de rechtbank vragen als de moeder is
overleden en dus zelf geen toestemming meer kan geven voor de erkenning van haar kind.
Opmerkingen:
- Erkenning is ook mogelijk bij notariële akte;; van deze mogelijkheid wordt nog wel eens gebruikgemaakt als
een man pas bij zijn overlijden in zijn testament (dit is een notariële akte) iemand als zijn kind wil erkennen.
- Erkenning gebeurt vaak bij de geboorte, maar een man kan een kind ook al voor de geboorte erkennen, of
pas (veel) later; erkenning blijft mogelijk als een ‘kind’ meerderjarig is.
- Door de erkenning ontstaat vaderschap vanaf het moment van de erkenning, de erkenning heeft geen
terugwerkende kracht tot aan de geboorte.
- Erkenning betekent alleen ouderschap, geen gezag; Tweede Kamer bezig met wetsvoorstel.
Ongedaan maken van de erkenning
Een erkenning is in principe definitief, zij kan niet zomaar weer ongedaan worden gemaakt.
Alleen als de erkenner niet de biologische vader is, zet de wetgever de deur voor ongedaanmaking van de
erkenning op een (kleine) kier.
Zo kan een kind dat ontdekt dat zijn erkenner niet zijn biologische vader is de rechtbank
verzoeken om vernietiging van de erkenning.
In principe drie jaar de tijd, vanaf het jaar van ontdekking; minderjarig dan tot 20 e jaar.
Het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat rechtshandelingen vernietigd kunnen worden als ze tot stand zijn gekomen door
een wilsgebrek; er is iets mis met de manier waarop het besluit is genomen om te erkennen of toestemming ervan.
Bijvoorbeeld bij dwaling: als de moeder en de man beiden dachten dat het kind van de man was, terwijl
later blijkt van niet,
Bijvoorbeeld bij bedrog: als de moeder de man opzettelijk heeft voorgelogen.
Bijvoorbeeld bij misbruik van omstandigheden: vrouw wordt onder druk gezet.
Gerechtelijke vaststelling van het vaderschap (art. 1:207 BW e.v.)
Gaat het bij erkenning om een man die vrijwillig een vader-kindrelatie aangaat, bij de gerechtelijke vaststelling van
het vaderschap legt de rechter het juridisch vaderschap aan de verwekker op.
Kan ook bij overlijden gebruik worden gemaakt, voordat hij het kind heeft erkend of weigert te erkennen.
Kan de moeder of de jeugdige aantonen dat de man de verwekker is, dan kunnen de moeder (tot de jeugdige 16 jaar
is) en de jeugdige (vanaf 12 jaar) de rechter vragen het vaderschap van de man vast te stellen.
Wordt het vaderschap van de man door de rechter vastgesteld, dan ontstaat door de rechterlijke
uitspraak een juridische vader-kindrelatie, die dezelfde gevolgen heeft als rest van juridische vaderschap.
Opmerkingen:
- Vastelling van het vaderschap is niet alleen bij de verwekker mogelijk, maar ook bij de levensgezel van de
moeder die heeft ingestemd met een daad van bevruchting.
- Vastelling van het vaderschap is NIET mogelijk als de jeugdige al een vader heeft, of als het om een man gaat
die, vanwege een te nauwe familieband, niet zou mogen trouwen met de moeder.
- Is de man nog geen 16 jaar oud, dan moet de procedure worden uitgesteld, want gerechtelijke vaststelling is
alleen mogelijk bij mannen van 16 jaar en ouder.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Tess03. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67866 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans