6.1 Overzicht van de functie en de structuur van het zenuwstelsel
6.1.1 De anatomische opdeling van het zenuwstelsel
o Anatomisch stelsel 2 grote delen:
- centraal zenuwstelsel:
= dat deel dat zit in de schedel (hersenen en hersenstam) en in
de wervelzuil (ruggenmerg)
Het bestuurt zo goed als alle lichaamsprocessen
- perifeer zenuwstelsel:
= hetgeen dat erbuiten ligt, dat zijn alle zenuwen uit:
de hersenstam (12 paar nervi craniale of hersenzenuwen)
ruggenmerg (31 paar nervi spinale of ruggenmerg
zenuwen)
zenuwel zorgen voor de informatiestroom tussen de periferie en
het centraal zenuwstelsel
Zie en leer afbeelding in het boek p. 153
6.1.2 De drie algemene functies van het zenuwstelsel
o Zenuwstelsel 3 belangrijke functies: sensoriek, entegratie en motoriek
1. zenuwstelsel heeft een miljoen receptoren of sensoren:
voor veranderingen te registreren
zowel binnen als buiten het lichaam
die info wordt via onze zenuwen naar de hersenen en
ruggenmerg gebracht
die banen noemen we afferente of sensorische banen (meestal
blauw aangeduid op een figuur)
2. zenuwstelsel kan info verwekren en interpreteren tijdens de integratie-
fase:
kan een gepast antwoord genereren op de info die het ontvangt
word uitgevoerd door het centraal zenuwstelsel
3. zenuwstelsel zorgt voor dat dit antwoord ook werkelijk wordt uitgevoerd
het stuurt signalen hiervoor naar de effectoren (spieren + klieren)
die banen die info van het centraal zenuwstelsel naar de
effectoren geleiden = efferente of motorische banen
2 soorten motorische banen:
efferente banen die naar de skeletspieren gaan =
somatische motorische banen of de willekeurige
motorische banen
controleren deze met ons bewustzijn
bv: zelf beslissen om je arm of been te bewegen
, efferente banen die naar de gladde spiercellen, naar het
hart en naar de klieren gaan = autonome motorische
banen of onwillekeurige motorische banen
deze prikkels worden onbewust verstuurd en hier
hebben we met onze wil helemaal geen controle
over
autonome banen 2 groepen:
de sympatische banen
de parasympatische banen
Zie en leer kader in het boek p. 154
Zie voorbeeld en leer afbeelding in het boek p. 155
6.2 Zenuwstelsel
o Zenuwcellen of neuronen die zenuwimpulsen geleiden
o Neuroglia of steuncellen kunnen zelf geen zenuwimpulsen doorgeven
o Deze bouwen het zenuwweefsel op
o Onderverdeling:
- witte stof
- grijze stof
o Het zenuwstelsel bevat 86 miljard neuronen en neuroliga
6.2.1 Neuronen
o Neuron of de zenuwcel is de functionele eenheid van het zenuwweefsel
o Neuron bestaat uit:
- 1 cellichaam of soma met een duidelijk zichtbare celkern
bevat de normale celorganellen
cellichaam van een typisch neuron heeft een grote, ronde
celkern
cellichaam draagt ook lichaampjes van Nissl
zijn onderdelen van het endoplasmatisch reticulum die nodig zijn
voor de productie van eiwitten
zijn verantwoordelijk voor de grijze kleur van het cellichaam
- duizende dendrieten
dendrieten zijn vertakkingen die gevoelig zijn voor
fysicochemische stimuli = prikkels
zijn als het ware de ‘voelsprieten’ van het neuron
, die prikkels leiden tot het ontstaan van een actiepotentiaal
- 1 axon
eindigt in meerdere synapsknoppen
axon kan de actiepotentiaal zeer snel geleiden
kan zeer lang zijn en is bedekt met myelineschedes
de gebieden tussen de myelineschedes = knopen van Ranvier
aan het uiteinde van elke vertakking bevindt zich een snapsknop
daar kan het neuron ter hoogte van de synaps zijn signaal
doorgeven aan een volgend neuron
Zie en leer afbeelding in het boek p. 157
o Afhankelijk van de ligging in het zenuwstelsel onderscheiden we 3 groepen:
- afferente of sensorische neuronen
- schakelneuronen
- motorische of efferente neuronen
o Zenuwweefsel wordt daarnaast ook volgens type onderverdeeld in grijze of
witte stof:
- grijze stof
een bundeling van cellichamen en dendrieten
deze groeperingen = kernen of nuclei wanneer ze zich bevinden
in het centraal zenuwstelsel
ganglia wanneer ze zich in het perifeer zenuwstelsel bevinden
- witte stof
besstaat uit axonen liggen vaak samen in wat men banen
noemt
banen = specifiek als bundels axonen die dezelfde oorsprong,
bestemming en functie hebben
Zie afbeelding in het boek p. 158
6.2.2 Neuroglia
o Zijn steuncellen die verschillende functies uitoefenen ter ondersteuning van de
neuronen
o Ze zijn niet prikkelbaar en kunnen dus geen zenuwimpulsen doorgeven
o Worden in het centraal zenuwstelse (CZS) en in het perifeer zenuwstelsel
(PZS) aangetroffen
- astrocyten:
voorzien in de bloed-hersen barrière
- oligodendrocyten:
voorzien de myelineschede in het CZS
meylineschede werkt als een isolator: een actiepotentiaal is
immers een elektrisch fenomeen versenlt de geleiding
meylineschede is mee verantwoordelijk voor de opbouw van
witte stof in het CZS en de zenuwen in het PZS
openingen tussen de individuele meylinescheden van
verschillende oligodendrocyten = knopen van Ranvier
voorzien in de myelinisatie van uitlopers van neuronen in het
CZS
kunnen meerdere uitlopers voorzien
- cellen van Schwann:
voorzien de myelineschede in het PZS
voorzien slechts een uitloper van een neuron, in het PZS
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur fleurraats. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €15,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
