Ethische vraagstukken
1 Juridische aspecten van
deontologie
Inleiding
- Onze maatsch = informatiemaatsch veel gegevens w uitgewisseld
- Niet zomaar de vrije keuze om met info te doen wat we willen!
o Beroepsgeheim, Ambtsgeheim, Wet op de bescherming vd pers levenssfeer (=
privacywet)
1.1 Het beroepsgeheim
ART 458 p. 3! Lezen kader (gaat over beroepsgeheim)
1.1.1 Toepassingsgebied
1.1.1.1 Beroep
- Wetgever slordig met definiëring toepassingsgebied 458 SW
o ‘wetsart is n alleen v toepassing op geneesheren, maar ook op alle andere pers die
uit hoofde v hun beroep of staat kennis dragen van geheimen’
- Overtreding beroepsgeheim ernstig bestraft (gevang 1 tot 3 jaar)
o => beter weten of je onder beroepsgeheim valt of niet!!!
- On te pas nieuwe functies gecreëerd z dat duidelijke context rond rechtspositie w geregeld
3 sectoren onder art 458 SW (Behaalde diploma = indicatie voor beroepsgeheim)
30 okt 1978 – Hof van Cassatie (hoogste gerechtsorgaan in B)
- Beroepsgeheim was te onduidelijk! Dus nu:
o ‘Pers die een functie of een missie met een vertrouwelijk karakter uitoefenen en die
door de wet, de traditie of de gewoonte als noodz bewaarders vd hun
toevertrouwde geheimen w beschouwd’
Onderscheid noodzakelijke bewaarder en vrijwillige bewaarder = vrijwillige confident
- Vrijwillige bewaarder = w door de patiënt/cliënt in vertrouwen genomen z dat hij die
vertrouwelijke info nodig heeft om te kunnen werken – gn beroepsgeheim
- Noodzakelijke bewaarder
o = Drager van beroepsgeheim degene die noodz bewaarder is vh geheim +
zwijgplicht is verbonden aan vertrouwensrelatie
Vertrouwensrelatie
= essentiële voorwaarde voor uitoefening functie
Cliënten --> noodzakelijkerwijze tot jou wenden
, = essentieel om het verschil te begrijpen tss iemand met
vertrouwensfunctie (vb. secretariaatsmedewerker op
personeelsdienst, zorgverlener)
Sommige gevallen wetgever beslist zelf om beroepen beroepsgeheim toe te kennen
- Wetgever beroepsgeheim aan eenieder die werkzaam is in welzijnssector
o Jeugdbijstand
o Geestelijke gezondheidszorg
o Algemeen welzijnswerk
o CLB
o Straathoekwerkers
- Gezinsbegeleidster (arrest hof van beroep antwerpen)
o Verbonden aan dienst pleegzorg? niet gebonden aan beroepsgeheim
o Statuut van sociaal assistente? gebonden aan beroepsgeheim
o VERSTRAETE deze redenering is ONJUIST
Wnr er sprake is van vertrouwensrelatie tss gezindsbegleider en leden van
gezin => door beroepsgeheim gebonden
De gezinsbegeleider kan als noodzakelijke vertrouwensfiguur w beschouwd
Diploma van maatsch assistent = NIET bel!
- Via rechtspraak vaak per casus gekeken of iemand beroepsgeheim heeft of niet
o Voor beroepen / functies waarvoor wetgever nog gn duidelijkheid bracht iedere
individuele hulpverlener moet zich de vraag stellen of hij ten gevolge vh beroep /
functie een vertrouwenspositie inneemt die noodz is voor uitoefening job
1.1.1.2 Staat
- Vrijwilliger / stagiair in org kan gebonden zijn door beroepsgeheim
o Art 458 SW : pers die uit hoofde van hun beroep/staat kennis dragen van geheimen
- Basisvoorwaarde werken in georganiseerd verband
o Opleggen geheimhoudingsplicht aan vrijwilliger enkel wnr vrijwilliger in gelijkaardige
omstandigheden werkt als prof hulpverlener zodat voor hulpverlener moeilijk is om
vrijwilliger te onderscheiden van prof
1.1.1.3 Toevertrouwde geheimen
Zwijgverplichting
- Betreft enkel toevertrouwenge geheimen waar mn kennis van heeft uit hoofde beroep/staat
- Geen verplichting buiten de relatie met beroep of staat om in kennis w gesteld van een
geheim!
Geheimhoudingsplicht
- Geld enkel wnr beroepsbeoefenaar geraadpleegd w o.w.v. specifieke diensten /
hulpverlening die hij aanbiedt vertrouwensfiguur!
Zwijgplicht
- geldt niet bij arts, maatsch werker, die gegevens verneemt v pers die zich met ander
oogmerk tot hen wendt (vb. als het gaat over het plegen van een misdrijf)
Toevertrouwen
, - = alles wat hulpvrager n.a.v de uitoefening van zijn beroep/staat heeft
vastgesteld/waargenomen
- Cliënt moet hier niet van op de hoogte zijn
- Bep gegevens van nature geheim : Omdat ze in privésfeer hulpvrager ontbloten
- Andere gegevens geheim hulpvrager heeft het uitdrukkelijk gevraagd
! Het beroepsgeheim eist dat: alle info die in verband kan w gebracht met een identificeerbaar
persoon, niet bekend wordt gemaakt !
- Geen termijn vastgelegd hoelang info geheim moet blijven
1.1.1.4 Openbare orde
- Lang ging mn ervan uit dat beroepsgeheim bepaling v openbare orde is
o = wnr de principiële beginselen vd staat / gemeenschap in weegschaal liggen
o zorgt voor dat de toestemming vd betrokkene om te spreken op zich gn afbreuk
doet aan het strafbaar karakter en schending van de zwijgplicht
- Zwijgplicht kan doorbroken worden
o Wet – decreet – ordonnantie kan het verplichten / toelaten
- Rechtsleer mogelijkheid om beroepsgeheim in bep omstandigheden op te heffen kan
o Toch beter om info zoveel mogelijk via cliënt laten doorstromen
o Toestemming? schriftelijk vastleggen + duidelijke grenzen aangeven
1.1.1.5 Besluit bij dit punt:
- Beroepsgeheim
o strafrechtelijk gesanctioneerde geheimhoudingsplicht
o enkel voor pers die door functie noodzakelijkerwijze met gevoelige info moeten
werken om job te doen
o geen noodzakelijke bewaarder = geen beroepsgeheim
1.1.2 Wettelijk grenzen en uitzonderingen op het beroepsgeheim
1.1.2.1 Ouderlijke gezag
Art. 372 BW Kind onder ouderlijk gezag tot meerderjarigheid (18 j / ontvoogding)
Ouders
- Drager ouderlijk gezag + beslissende rol opvoeding
- Betrekken v ouders bij hulpverlening = strafrechtelijk geen schending beroepsgeheim
- Wettelijke vertegenwoordiger vd minderjarige
o Vermoeden van aansprakelijkheid voor fouten die minderjarige doet
o Ouders kunnen vermoeden weerleggen bewijzen dat zij gn fout hebben gemaakt
in toezicht / opvoeding
- Recht op info v ouders over jongere NIET ABSOLUUT
o Jongere oordeel des onderscheids (12 -14j) de wil jongere meer bepalend voor
keuzes
o => uitdunnend karakter ouderlijk gezag
Minderjarigen kunnen zelf instemmen / weigeren
Vb. portretrecht : zelf aanduiden of je op de foto wil op school
o Zwaardere ingrepen? Toestemming ouders vereist!
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur emilyclaus. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
