Sociaal werk Hoofdstuk 10: Feminisme
1.Identiteit als vertrekpunt van onderdrukking
Identiteit helpt ons onszelf te definiëren en te beschrijven.
- Meerlagig:
Gedragsmatig, gevoelsmatig, cognitief
Verschillende dimensies: Gender, etniciteit, religie, …
- Schrijven voor hoe jij als vrouw, man, … je moet gedragen
- Reactie van omgeving is hieraan gekoppeld
Bv. Als vrouw je benen niet scheren
- Generalisaties over bepaalde groepen
Bv. Alle vrouwen zijn biologisch gezien zorgende wezens
- In realiteit is er niet 1 soort vrouw, 1 soort Afrikaan
Sociaal construct, cultureel bepaald en wordt doorgegeven via socialisatie
1.1 Onderscheid tussen persoonlijke en sociale identiteit
Persoonlijke identiteit: Manier waarop iemand zich definieert door persoonlijke
eigenschappen. Bv. Ik ben vrouw, ik ben verlegen, …
Sociale identiteit: Bewust zijn van een persoon om tot een bepaalde groep te
horen en door anderen zo behandeld te worden. Mensen definiëren zich in
interactie met anderen.
1.2 Identiteitsontwikkeling
Continue proces: Start bij geboorte, wie wil ik zijn, hoe zien anderen mij, …
Adolescentie: Zoektocht naar zichzelf, rollen, waarden, overtuigingen, …
proberen
Identiteit in onze taal: ‘Ik ben kwaad op mezelf’, ‘Ik bots met mezelf’, …
1.3 Behagen en onderdanigheid historisch gezien als de norm van vrouw-
zijn
Dimensies in samenleving -> NIET neutraal
Zijn verbonden met macht
Bv. Witte, heteroseksuele man uit middenklasse = Geprivilegieerd
Worden vrouwen echt onderdrukt?:
- 1/5 vrouwen werd ooit verkracht (man: 1/10)
- 44% van de verkrachtingszaken werd geseponeerd
- 1/7 vrouwen werd in 2020 slachtoffer van huiselijk geweld
- Mannen verrichten meer betaalde arbeid dan vrouwen
- Moeders besteden minstens 16u aan opvoeding, mannen 8u
- Loonkloof ligt op 6%
- Medische zorg is afgesteld op mannelijk metabolisme en lichaam
- …
1.4 Vrouw als lustobject
Vrouw als lustobject:
- Ten dienste staan van de seksuele wensen en lusten van mannen
- Onderdanigheid als norm, wil van man staat centraal
, 1.4.1 Objectificatie van vrouwen
= Vrouwen ontwikkelen primaire beeld van hun lichaam door blik van anderen.
- Via media of directe blik van anderen
- Manier waarop vrouwen in beeld worden gebracht Bv. Instagram
- Manier waarop er over vrouwen gepraat wordt Bv. Wat een lekker ding
- Manier waarop vrouwen behandeld worden
Androcentrisme -> Bias
- Man als sociale maatstaf, vrouw wordt gemarginaliseerd als sociale groep
1.5 Gender
Binaire opdeling M/V is een construct, er is veel meer
Bv. Transgender, polygender, …
Patriarchaat: Samenlevingen waarin mannen een dominante rol hebben, meer
macht hebben dan en over vrouwen.
Bv. Prostitutie, vrouwenhandel, …
1.5.1 Intersectionaliteit
Gender interageert met andere sociale identiteiten, zoals religie, leeftijd, ..;
Maatschappelijke ongelijkheid -> Ontstaat door veelvoud en combinatie van
factoren die elkaar beïnvloeden.
Meervoudige discriminatie: Wanneer verschillende discriminatiegronden elkaar
kruisen.
2. Feminisme
Voorstel tot rechtvaardigheidspolitiek:
- Socio-economisch onrecht: Redistribution
Herverdeling van de middelen
- Cultureel-symbolisch onrecht: Recognition
Erkenning van de positie en minderheidsgroepen
- Politiek onrecht: Representation
Vertegenwoordiging van minderheidsgroepen en hun noden
2.1 Kanttekeningen bij volgende historiek
Geen echte golven, maar eerder constante lijn.
Eurocentrisch: Indeling verschillende feministische golven is voornamelijk
begaan met ontwikkelingen in het Westen. Waardoor emancipatieprocessen in
andere delen van de wereld overschaduwd worden. Westerse vrouwen maken
ook gebruik van hun koloniale macht om hun eigen emancipatieproces te
bevorderen.
18de eeuw: Begin moderne feminisme, aanloop naar eerste golf
- Verlichtingsdenken: gelijkheidsideaal
- Vrouwen wijzen op gegenderde tekortkomingen in het universeel
gelijkheidsdenken en androcentrisme
- Vrouwen nog steeds tweederangsburgers
- Feministisch manifest -> ‘In heel Europa eisen vrouwen gelijke rechten’
