Module onderzoek en behandeling enkel
Fysiologische functiestoornissen
Gewricht
- Gewricht is een orgaan en is een geheel van: Krbeen, subchondraal bot, G-kapsel,
ligamenten, synovium, meniscus of labrum of discus
- Stoornissen in de mobiliteit: verlaagd of verhoogd
o bvb: osteoartrose (artritis), immobilisatie of postop; blokkering: verlaagd
o bvb: VKB ruptuur of schouderluxatie: verhoogd
- Stoornis in de compressie-belastbaarheid (kraakbeen/subchondraal bot/ synovium)
o bvb: artritis; fractuur, immobilisatie
- Stoornis in de stabiliteit
o Passieve component: mechanische treksterkte ligamenten
o Actieve component: neuromusculaire controle=controle van krachten die
inwerken op G, controle door spierwerking en sturing zwaartepunt op basis
van afferente info
▪ bvb: elongatie/ruptuur kapsulo-lig weefsel; postoperatieve
ligamentoplastie; post immobil
- Stoornis in de sensorische functie: pijn/ stijfheid
o bvb: artritis
- Stoornis in de sensorische functie: houdings-en bewegingsgevoel
o bvb: ligamentair letsel; OA; centraal of perifere zenuwletsel
Spier-pees
- Stoornissen in de rekbaarheid: verlaagd
o bvb: spiercontractuur; spierscheur; postimmobil
- Stoornis in de spierkracht: verminderd
o bvb: tendinopathie; centraal of perifeer zenuwproblematiek; OA; aging,
immobilisatie
- Stoornis in de spiertonus
o bvb: spiercontractuur; Z van Parkinson
- Stoornis in uithouding
o bvb: post immobil; OA; aging
- Stoornis in de sensorische functie: pijn/ stijfheid
o bvb: acute tendinitis/tendinopathie
, Belangrijk voor examen !!
Screening
Ottawa ankle rules
- Doel: Fractuur uitgesloten indien:
o patiënt 2 stappen kan nemen op aangedane voet (ondanks pijn) én er geen
drukpijn is op fibula, tibia, os nav. of tub. Met. V (zie dia 44 en 45) en er dus
(in principe) geen RX foto geïndiceerd is
o In alle andere gevallen wel
- Uitgangshouding: P ontspannen in ruglig (mogelijks pelotte onder knie → spieren
ontspannen)
- Uitvoering:
o Palpatie (druk geven + mogelijks tikjes geven):
▪ Trauma aan buitenkant → achterkant van de tip + onderste 6 cm van
de malleolus lateralis & tuberositas metatarsaal V
• Abnormale pijn → fractuur (RX nodig)
▪ Trauma aan binnenvoet → achterkant van de tip + onderste 6 cm van
de malleolus medialis & tuberositas os naviculare
➔ Anterieure zijde van de tip palperen is altijd pijnlijk (zeker bij scheur), dus
posterieure zijde palperen
o Stappen: meerdere stappen laten uitvoeren om na te gaan of de P kan
steunen
- Uitkomst:
o Pijn in 1 vd regios + 1 positieve test (stappen, …) ➔ positieve test
- Klinimetrie:
o Preventie: 10.99-11.41%
o LR-: 0.08
▪ met de LR en prevalentie kan men de posterior probability afleiden
(prior / preventie gaat van 10-11 nr 1)
,Thompson test
- Doel: ruptuur A-pees
- Bevinding: niet kunnen stappen, pijnlijk thv achillespees
o Bv: tennisser → onvermogen te belasten + pijn
- Uitvoering: P in ruglig, T knijpt in kuitspieren → korte PF aanwezig
- Klinimetrie: als calf squeeze test positief is (korte PF is afwezig tijdens
knijpen) → A-pees ruptuur
o LR+: 13
o LR-: 0.4
- Achtergrond:
o Presentatie/oproep: "pop" kan hoorbaar zijn, een onmiddellijke scherpe pijn
die waarschijnlijk uw vermogen om goed te lopen aantast
o onvermogen om: af te zetten bij het lopen, op de tenen te staan
o Prevalentie: 0,03%
o Populatie: Komt vaker voor bij atleten die sporten beoefenen waarbij
explosieve versnelling of maximale inspanning, zoals basketbal, tennis,
honkbal en voetbal.
o Terugkeer naar sport na de operatie: 4-6 maanden
o Test: bijv. Thompson-test, spiertesten (RECAP)
Niet uitvoeren bij chronische achillespees tendinopathie ??
Inspectie
- Antalgie?
o Teken van acute inflammatie (rood & gezwollen)
o Gapping
o Verdikking thv verloop van A-pees
- Zwelling? Hoeveel/waar?
o Na trauma/ immobilisatie (gezwollen na behandeling na gips)
- Verkleuring?
- Atrofie/hypertrofie?
o Musculatuur kuit
o Vb acute frebitis (doorbloedingsstoornis): gezwollen, warm en pijnlijk
o Vb immobilisatie: L-R verschil
o Vb neurologisch probleem: mogelijks atrofie aanwezig
- Afwijkende stand?
- Huid: trofiek/litteken/transpiratie?
- Vorm van voetgewelf
o Platvoet? Holvoet?
- Stand van hielbeen
o Stand van calcaneus tov talus
o Hoe tss hiel en enkel – enkel en kuit (varus/valgus/recht)
, Medial tibial stress syndrome
- Uitkomst: recognizable pain (lokale drukpijn)
- Uitvoering: palpation postero-medial tibial edge
o Positive = pain present over more than 5 cm
o Focal areas of only 2 to 3 cm
are typical of stress fracture
- Uitkomst: last verder dan de voet (ook been) → eerder compartiment letsel
- Achtergrond:
o Presentation/provocation: een overbelastingsblessure of repetitieve
stressblessure met pijn rond de mediale rand van het scheenbeen, meestal
door inspanning veroorzaakte pijn die een paar uur tot een paar dagen na de
inspanning kan aanhouden.
o Kan ook bekend staan als: Shin Splints
o Oorzaak nog niet bekend
o Prevalentie: 16% van alle hardloopblessures
o Populatie: Lopers of duursporters
o Lange hersteltijd (mediaan: 70 dagen)
o Diagnose/Test: Anamnestische tekenen, palpatie
Achilles tendinopathie
Palpatie
- Uitvoering:
o Palpeer van insertie nr boven toe (mediaal en lateraal tezamen)
- Uitkomst: gap = ruptuur
- Klinimetrie: pijn bij palpatie vd pees
o Sens: 0.84
o Spec: 0.73
- Achtergrond:
o Presentatie/provocatie: geleidelijk opkomende pijn aan de achillespees,
stijfheid na enige tijd van tijd van inactiviteit (zitten, slapen), pijn bij druk,
rennen en springen, verminderde kracht of prestaties
▪ Kan geleidelijk verergeren:
o Prevalentie: 5% van alle recreatieve lopers, 7,4% bij marathonlopers
o Populatie: Lopers
o Diagnose/test: Anamnestische tekenen, palpatie, specifieke tests (boogteken,
royal london hospital test)