Relatievermogensrecht
DEEL 1: De samenlevingsvormen
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen drie verschillende samenlevingsvormen, het
huwelijk, de wettelijke samenwoning en de feitelijke samenwoning.
1. Huwelijk
1.1. Definitie
Een huwelijk wordt gesloten tussen twee personen, al dan niet van een verschillend geslacht
voor de ambtenaar van de burgerlijke stand.
1.2. Voorwaarden
Er zijn enkele voorwaarden om een huwelijk te kunnen aangaan.
In principe meerderjarig, maar bestaan uitzondering op (bv. zwanger op minderjarige
leeftijd).
Wederzijdse toestemming vereist van beide partijen.
Verbod op polygamie, niet met meerdere personen gehuwd zijn.
Huwelijkbeletselen bij graad van verwantschap (bv. huwelijk met broer/zus niet
mogelijk).
1.3. Rechten en plichten
De echtgenoten hebben een aantal rechten en verplichtingen ten opzichte van elkaar.
Echtgenoten moeten elkaar trouw blijven, dus geen overspel plegen.
Echtgenoten hebben een onderhouds- en bijdrageplicht naar verhouding van inkomen.
Er geldt een hoofdelijkheid van de huishoudelijke kosten en de kosten van de
gemeenschappelijke kinderen. Schuldeisers kunnen zich voor de volledige schuld in zij
geheel wenden tot één van de echtgenoten.
Er geldt een bescherming van de gezinswoning, dus wanneer de gezinswoning in volle
eigendom toebehoort aan de echtgenoot (man), dan mag die de woning niet
vervreemden zonder toestemming van de echtgenote (vrouw). Gaat het echter om een
tweede verblijf, kan dit wel omdat dit enkel van toepassing is op de gezinswoning.
bescherming geldt ook bij huur, dus wanneer de gezinswoning wordt gehuurd
door de echtgenoot (man), dan kan de verhuurder enkel wettelijke de huur opzeggen
door in een aparte aangetekende brief zowel de man als de vrouw op de hoogte te
brengen van de opzegging, onder de voorwaarde dat het koppel de verhuurder op de
hoogte heeft gebracht van hun huwelijk. Ook omgekeerd moet de echtgenote
toestemmen met de echtgenoot om de huur op te zeggen.
1.4. Contract tussen partijen
,In België zijn er drie mogelijke stelsels waaronder men kan trouwen. Er moeten een aantal
juridische stappen worden genomen om te huwen.
Een huwelijk moet gezamenlijk aangegeven worden bij de ambtenaar van de burgerlijke
stand door de toekomstige echtgenoten. De ambtenaar zal in principe vragen naar het
advies van de notaris met betrekking tot het huwelijkstelsel waaronder het koppelt het
beste kan trouwen (advisering).
Wettelijk stelsel (drievermogensstelsel): dit is een huwelijk zonder dat een
huwelijkscontract moet worden opgesteld. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen
drie vermogens onder het wettelijk huwelijkstelsel.
- het eigen vermogen van de man
- het eigen vermogen van de vrouw
- het gemeenschappelijk vermogen
Stelsel met scheiding van goederen (tweevermogensstelsel): dit is een huwelijk
waarbij een verplicht huwelijkscontract moet worden opgesteld (kost geld). Dit stelsel
wordt vooral geadviseerd bij zelfstandigen met als reden de mogelijkheid van een
faillissement, aangezien de schuldeisers bij dit stelsel het vermogen van de vrouw niet
kunnen aanspreken, wat wel het geval is bij een wettelijk stelsel. Er wordt een
onderscheid gemaakt tussen twee vermogens bij scheiding van goederen.
- vermogen van de man
- vermogen van de vrouw
- onverdeeldheid is wat de echtgenoten samen bezitten (bv. woning)
Stelsel van de algehele gemeenschap (eenvermogensstelsel): we noemen dit het
eenvermogensstelsel, hierbij is enkel een gemeenschappelijk vermogen. Het gaat om
een huwelijk waarbij een huwelijkscontract moet worden opgesteld door de notaris.
1.5. Einde van het huwelijk
Een huwelijk wordt beëindigd door een echtscheiding of door een overlijden van één van de
echtgenoten.
2. Wettelijke samenwoning
2.1. Definitie
Wettelijke samenwoning is een samenlevingsvorm altijd tussen twee personen, al dan niet
van hetzelfde geslacht, die gezamenlijk een verklaring afleggen bij de ambtenaar van de
burgerlijke stand. Wettelijk samenwonen kan met een partner, een broer of zus of eventueel
een ouder (fiscale motieven).
2.2. Voorwaarden
,Er zijn enkele voorwaarden om wettelijk te mogen samenwonen.
In principe meerderjarig en bekwaam.
Wederzijdse toestemming vereist van beide partijen.
Partijen mogen niet reeds gehuwd zijn of wettelijk samenwonen met iemand anders.
2.3. Rechten en plichten
De wettelijk samenwonenede hebben een aantal rechten en verplichtingen.
Bij wettelijke samening geldt geen afdwingbare getrouwheidsplicht.
Wettelijk samenwonende hebben een onderhouds- en bijdrageplicht naar verhouding
van inkomen.
Er geldt een hoofdelijkheid van de huishoudelijke kosten bij een samenwoning en de
kosten van de gemeenschappelijke kinderen.
Er geldt een bescherming van de gezinswoning.
2.4. Contract tussen partijen
Er is geen contract noodzakelijk bij een wettelijke samenwoning, maar indien toch wordt
opgesteld dan moet het door de notaris worden geregistreerd.
2.5. Einde aan wettelijke samenwoning
De wettelijke samenwoning kan beëindigd worden door ontbinding, hierbij kunnen de
partijen eenzijdig of gezamenlijk een verklaring afleggen bij de ambtenaar van de burgerlijke
stand om de wettelijke samenwoning te beëindigen. Ook door overlijden of aangaan van een
huwelijk wordt de wettelijke samenwoning beëindigd.
3. Feitelijke samenwoning
3.1. Defintie
Feitelijke samenwoning is een samenlevingsvorm tussen twee of meerdere personen,
ongeacht het geslacht en verwantschap.
3.2. Voorwaarden
Er zijn geen specifieke voorwaarden bepaalt bij een feitelijke samenwoning, de partijen
moeten hetzelfde domicilie adres hebben.
3.3. Rechten en plichten
Geen specifieke rechten en plichten.
3.4. Contract tussen partijen
, Feitelijk samenwonende kunnen onderhands of door de notaris een contract afsluiten, maar
dit is niet verplicht. Bij het beëindigen van de feitelijke samenwoning is er dan een bewijs
van de bijdrage in de kosten.
3.5. Einde van feitelijke samenwoning
De feitelijke samenwoning wordt beëindigd door een huwelijk, wettelijke samenwoning of
een overlijden.
DEEL 2: Het secundair huwelijksvermogensrecht
DEEL 1: De samenlevingsvormen
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen drie verschillende samenlevingsvormen, het
huwelijk, de wettelijke samenwoning en de feitelijke samenwoning.
1. Huwelijk
1.1. Definitie
Een huwelijk wordt gesloten tussen twee personen, al dan niet van een verschillend geslacht
voor de ambtenaar van de burgerlijke stand.
1.2. Voorwaarden
Er zijn enkele voorwaarden om een huwelijk te kunnen aangaan.
In principe meerderjarig, maar bestaan uitzondering op (bv. zwanger op minderjarige
leeftijd).
Wederzijdse toestemming vereist van beide partijen.
Verbod op polygamie, niet met meerdere personen gehuwd zijn.
Huwelijkbeletselen bij graad van verwantschap (bv. huwelijk met broer/zus niet
mogelijk).
1.3. Rechten en plichten
De echtgenoten hebben een aantal rechten en verplichtingen ten opzichte van elkaar.
Echtgenoten moeten elkaar trouw blijven, dus geen overspel plegen.
Echtgenoten hebben een onderhouds- en bijdrageplicht naar verhouding van inkomen.
Er geldt een hoofdelijkheid van de huishoudelijke kosten en de kosten van de
gemeenschappelijke kinderen. Schuldeisers kunnen zich voor de volledige schuld in zij
geheel wenden tot één van de echtgenoten.
Er geldt een bescherming van de gezinswoning, dus wanneer de gezinswoning in volle
eigendom toebehoort aan de echtgenoot (man), dan mag die de woning niet
vervreemden zonder toestemming van de echtgenote (vrouw). Gaat het echter om een
tweede verblijf, kan dit wel omdat dit enkel van toepassing is op de gezinswoning.
bescherming geldt ook bij huur, dus wanneer de gezinswoning wordt gehuurd
door de echtgenoot (man), dan kan de verhuurder enkel wettelijke de huur opzeggen
door in een aparte aangetekende brief zowel de man als de vrouw op de hoogte te
brengen van de opzegging, onder de voorwaarde dat het koppel de verhuurder op de
hoogte heeft gebracht van hun huwelijk. Ook omgekeerd moet de echtgenote
toestemmen met de echtgenoot om de huur op te zeggen.
1.4. Contract tussen partijen
,In België zijn er drie mogelijke stelsels waaronder men kan trouwen. Er moeten een aantal
juridische stappen worden genomen om te huwen.
Een huwelijk moet gezamenlijk aangegeven worden bij de ambtenaar van de burgerlijke
stand door de toekomstige echtgenoten. De ambtenaar zal in principe vragen naar het
advies van de notaris met betrekking tot het huwelijkstelsel waaronder het koppelt het
beste kan trouwen (advisering).
Wettelijk stelsel (drievermogensstelsel): dit is een huwelijk zonder dat een
huwelijkscontract moet worden opgesteld. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen
drie vermogens onder het wettelijk huwelijkstelsel.
- het eigen vermogen van de man
- het eigen vermogen van de vrouw
- het gemeenschappelijk vermogen
Stelsel met scheiding van goederen (tweevermogensstelsel): dit is een huwelijk
waarbij een verplicht huwelijkscontract moet worden opgesteld (kost geld). Dit stelsel
wordt vooral geadviseerd bij zelfstandigen met als reden de mogelijkheid van een
faillissement, aangezien de schuldeisers bij dit stelsel het vermogen van de vrouw niet
kunnen aanspreken, wat wel het geval is bij een wettelijk stelsel. Er wordt een
onderscheid gemaakt tussen twee vermogens bij scheiding van goederen.
- vermogen van de man
- vermogen van de vrouw
- onverdeeldheid is wat de echtgenoten samen bezitten (bv. woning)
Stelsel van de algehele gemeenschap (eenvermogensstelsel): we noemen dit het
eenvermogensstelsel, hierbij is enkel een gemeenschappelijk vermogen. Het gaat om
een huwelijk waarbij een huwelijkscontract moet worden opgesteld door de notaris.
1.5. Einde van het huwelijk
Een huwelijk wordt beëindigd door een echtscheiding of door een overlijden van één van de
echtgenoten.
2. Wettelijke samenwoning
2.1. Definitie
Wettelijke samenwoning is een samenlevingsvorm altijd tussen twee personen, al dan niet
van hetzelfde geslacht, die gezamenlijk een verklaring afleggen bij de ambtenaar van de
burgerlijke stand. Wettelijk samenwonen kan met een partner, een broer of zus of eventueel
een ouder (fiscale motieven).
2.2. Voorwaarden
,Er zijn enkele voorwaarden om wettelijk te mogen samenwonen.
In principe meerderjarig en bekwaam.
Wederzijdse toestemming vereist van beide partijen.
Partijen mogen niet reeds gehuwd zijn of wettelijk samenwonen met iemand anders.
2.3. Rechten en plichten
De wettelijk samenwonenede hebben een aantal rechten en verplichtingen.
Bij wettelijke samening geldt geen afdwingbare getrouwheidsplicht.
Wettelijk samenwonende hebben een onderhouds- en bijdrageplicht naar verhouding
van inkomen.
Er geldt een hoofdelijkheid van de huishoudelijke kosten bij een samenwoning en de
kosten van de gemeenschappelijke kinderen.
Er geldt een bescherming van de gezinswoning.
2.4. Contract tussen partijen
Er is geen contract noodzakelijk bij een wettelijke samenwoning, maar indien toch wordt
opgesteld dan moet het door de notaris worden geregistreerd.
2.5. Einde aan wettelijke samenwoning
De wettelijke samenwoning kan beëindigd worden door ontbinding, hierbij kunnen de
partijen eenzijdig of gezamenlijk een verklaring afleggen bij de ambtenaar van de burgerlijke
stand om de wettelijke samenwoning te beëindigen. Ook door overlijden of aangaan van een
huwelijk wordt de wettelijke samenwoning beëindigd.
3. Feitelijke samenwoning
3.1. Defintie
Feitelijke samenwoning is een samenlevingsvorm tussen twee of meerdere personen,
ongeacht het geslacht en verwantschap.
3.2. Voorwaarden
Er zijn geen specifieke voorwaarden bepaalt bij een feitelijke samenwoning, de partijen
moeten hetzelfde domicilie adres hebben.
3.3. Rechten en plichten
Geen specifieke rechten en plichten.
3.4. Contract tussen partijen
, Feitelijk samenwonende kunnen onderhands of door de notaris een contract afsluiten, maar
dit is niet verplicht. Bij het beëindigen van de feitelijke samenwoning is er dan een bewijs
van de bijdrage in de kosten.
3.5. Einde van feitelijke samenwoning
De feitelijke samenwoning wordt beëindigd door een huwelijk, wettelijke samenwoning of
een overlijden.
DEEL 2: Het secundair huwelijksvermogensrecht
