Inhoud
Samenvatting sociologie Social Work, jaar 2..........................................................1
Modernisering............................................................................................2
Van Ewijk, H. (2010). Maatschappelijk werk in een sociaal gevoelige tijd (pagina 9 -
28)......................................................................................................2
Giddens (1991) The trajectory of the self.......................................................5
Secularisering............................................................................................7
Boutellier (2015) Het seculiere experiment (inl. en H1)......................................7
Van Ostaijen (2018) Wij zijn gelovig............................................................11
Man, vrouw en gezin..................................................................................12
Dekker (2002) Mannen en vrouwen staan vooral zichzelf in de weg.......................12
Dekker (2013) Hoe de samenleving het gezinsleven beïnvloedt............................15
Buurten en wijken.....................................................................................19
Engbersen (2019) Terugkeer van de sociale basis.............................................19
Duyvendag (1999) Zeven mythen over de wijkaanpak........................................21
Ramdas (2005) Gevestigden en buitenstaanders..............................................23
Dwang en drang........................................................................................25
Keulartz (1987) Gezondheidspolitiek in een panoptische samenleving (H5).............25
Verhaeghe (2012) Identiteit; disciplinering als behandeling...............................30
Vermaatschappelijking...............................................................................33
Goffman (1963) De morele loopbaan van de psychiatrische patiënt......................33
Van Doorn en Tonkens (2006) Wat is er zo erg aan bedelende daklozen.................38
1
,Samenvatting sociologie Social Work jaar 2
Modernisering
Van Ewijk, H. (2010). Maatschappelijk werk in een sociaal gevoelige tijd (pagina
9 - 28)
Kernbegrippen: Vooruitgangsstaat, Complexiteit, Sociale eisen, Zelfrepresentatie,
Marginalisering, Georganiseerde discontinuïteit, Achterstand, Stoornis, Sociale
redzaamheid
Van een vooruitgangsstaat naar een staat van complexiteit
Het grote beroep op de psychosociale hulpverlening kunnen we niet simpel toeschrijven
aan een agressie markt van welzijn en geluk of aan pamperen van kwetsbare burgers. We
hebben te maken met de overgang van een vooruitgangsstaat naar een staat van
complexiteit wat leidt tot toenemende sociale gevoeligheid en kwetsbaarheid.
Tot ongeveer jaren ’70 van vorige eeuw konden we de westerse welvaartstaat omschrijven
als een vooruitgangsstaat. De vooruitgangsstaat wilde armoede, ongeletterdheid en
onbeschaafdheid bestrijden. Een gezonde economie zou welvaart, welzijn en cohesie (in
die volgorde!) voorbrengen. Dit heeft ook de EU herhaaldelijk gesteld. Deze
veronderstelling is echter een illusie. Het is juist de hoogontwikkelde samenleving die het
uiterste vraagt aan mensen om zich sociaal te handhaven.
Een van de grootste complexiteitsdenkers van onze tijd is Edgar Morin. Hij verbindt nieuwe
kennis en inzichten van natuurwetenschappen, biologie en menswetenschappen. Zijn
stelling is dat moderne wetenschappen proberen de complexiteit te ontrafelen door
reductie, een zoektocht naar één oorzaak, één algemeen geldende wet, naar het
functioneren van de delen in plaats van het geheel. Deze rationeel empirische benadering
dreigt in onze tijd vast te lopen. Alleen als we de complexiteit van de kosmos, de mens en
zijn wereld als zodanig te erkennen en proberen te begrijpen kunnen we voorkomen dat
het reductionisme allesoverheersend en allesvernietigend wordt.
Van vooruitgangsgeloof zijn we beland in een wereld van complexiteit waar het managen
van die complexiteit alle aandacht vraagt. In plaats van het oude ‘of-of’ zijn we in de tijd
van het ‘en-en’ en het ‘win-win’ beland. De dagelijkse complexiteit vraagt van de
postmoderne mens een grote vaardigheid om zichzelf een profiel te geven en een positie in
de samenleving te vinden. Daarvoor is het belangrijk dat je sociaal vaardig ben. Als je dat
niet ben kan dat een uitsluitingsgrond worden. Bijv. mensen met een autistische stoornis.
Daarvan werkt maar 12% in een fulltimebaan. De raad stelt dat de meest genoemde
belemmering voor een succesvolle baan het onvermogen was om tegemoet te komen aan
de sociale eisen van het werk. Een zeker sociaal onvermogen van zelfrepresentatie is
meer dan in het verleden een reden voor marginalisering.
Georganiseerde discontinuïteit houdt het opdelen en opknippen in taken en
tijdseenheden in. Het sociaal werk en de ggz wordt vergaand opgedeeld in producten en
projecten die per stuk afrekenbaar en planbaar zijn. Ewijk beschrijft twee dominante
processen van reductionisme of ontkoppeling voor.
1. Denken vanuit achterstand
Is verbonden met de strijd tegen de armoede, ongeletterdheid en onbeschaafdheid
van de 19e en 20e eeuw. De nationale systemen van onderwijs, gezondheidszorg,
etc. werden getoetst op hun toegankelijkheid en bijdrage aan een productieve en
egalitaire samenleving. Dit leidde tot een ontkoppeling van algemeen beleid naar
2
,Samenvatting sociologie Social Work jaar 2
specifiek doelgroepenbeleid, want elke keer was er wel een groep die achterlag.
Alleen de hoogopgeleide hetero blanke man tussen de 27 en 55 werd nooit een
doelgroep. Door bewustmaking en bevorderen van zelforganisatie werden de
systemen en samenleving tegemoet getreden. Een lastige opgave waaraan het
sociaal werk zich vertilt en waarmee het zichzelf nodeloos mee politiseert. Ewijk
vindt dat maatschappelijk werkers daar niet zo veel mee te maken hoeven hebben.
2. Denken vanuit stoornissen
Deze benadering wordt gedreven door de neiging om in de mens stoornissen,
ziektes en handicapten te identificeren, te diagnosticeren en (bij voorkeur
evidence based) te behandelen. In deze ‘cure’ gerichte benadering heeft volgens
Ewijk het maatschappelijk werk ook niet veel te zoeken en te vinden. Daar waar
ziekte, handicap en stoornisbehandeling op zich aan de orde zijn, zijn medici en
psychologen de aangewezen professionals.
Ewijk: de kracht en essentie van het sociaal werk ligt volgens mij niet in het bestrijden van
achterstanden of het verhelpen van stoornissen maar in de focus op het sociaal
functioneren van mensen of het bevorderen van sociale redzaamheid. De opgave voor de
postmoderne mens is om in zijn gedrag en verhouding tot anderen zodanig te functioneren
dat het leven redelijk beheersbaar blijft.
In het sociaal functioneren van individuen en hun verbanden ligt de stille kracht van een
sterke samenleving en daardoor ook de kracht van het sociaal werk.
Eigen verantwoordelijkheid is net iets anders dan individualisme. Het legt meer de nadruk
op verantwoordelijkheid nemen voor de eigen leef- en werkomstandigheden en voor het
eigen gedrag. Medeverantwoordelijk zijn veronderstelt dat de burger verantwoordelijk is
voor zijn directe omgeving, familie, collega’s, vriendennetwerk maar ook voor zijn fysieke
en economische omgeving.
3 opmerkingen van Ewijk:
1. Burgerschap veronderstelt een fatsoenlijke verzorgingsstaat met toegankelijke
systemen
2. De eigen- en medeverantwoordelijkheid hoort altijd te staan naar het vermogen
van de specifieke burger
3. Burgerschap houdt ook relationeel burgerschap in. Burgerschap is niet alleen een
persoonlijke opgave maar werkt pas als samenleving en overheid zich inzetten voor
hun burgers.
Mensen die het moeilijk hebben in onze samenleving, soms zo moeilijk dat ingrijpen of
ondersteunen onvermijdelijk is:
- Dolende (moeilijk vinden om aan de vereisten voor het gewone dagelijkse leven te
voldoen)
- Vastgelopene (vastzitten in een patroon waar je niet meer uit komt)
- Genegeerde
- Mishandelde
- Ontspoorde
3
, Samenvatting sociologie Social Work jaar 2
Positionering van het maatschappelijk werk
Ewijk vindt de missie van sociaal werkers uit het beroepsprofiel te ambitieus. Ontplooiing
en mensen tot hun recht laten komen ziet hij eerder als overheidsdoelen. Volgens Ewijk
zijn maatschappelijk werkers vooral bezig met zorgen dat het niet uit de hand loopt, dat
een zekere stabilisatie optreedt, de complexiteit enigszins gemanaged wordt en erger
voorkomen.
Activeren = de inzet om mensen te helpen weer aan het werk te gaan, school, inzetten
voor familie en vrienden. Helpen weer richting te vinden, vastgelopen patronen
doorbreken, (im)materiële problemen op te lossen, mensen helpen bij elkaar te brengen,
beschermen en corrigeren.
Inbedden = proberen de directe omgeving zo te laten functioneren dat iemand makkelijker
sociaal functioneert. Kan ondersteund worden door nabije professionele sociale
infrastructuur.
Van Ewijk stelt dat sociale professionals niet meer zijn dan een verlengstuk en hulpmiddel.
Door de mate van complexiteit hebben mensen die ernstige moeite hebben in hun sociaal
functioneren een betrouwbare partner nodig om de complexiteit te lijf te gaan. Soms is
dat partnerschap even nodig, soms levenslang. Vaak is de partner iemand uit de eigen
omgeving, soms een getrainde vrijwilliger en soms een vakkundige professional.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur dorianneverduijn. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.