,Hoofdstuk 1: Methoden en technieken in
de cel- en weefselleer
2 e bachelor farmaceutische wetenschappen KUL Orgaananatomie en -histologie
1 Inleiding
1.1 Van cel tot weefsel
De basis functionele eenheid van weefsel is de cel. Cellen verschillen in grootte, vorm en
samenstelling. De structuur van de cel weerspiegelt haar functie. Vanuit de te verwachten
functie van een weefsel kan je dus ook de structuur van de cel afleiden: vorm volgt functie.
Om deze functie te kunnen uitvoeren worden individuele cellen georganiseerd in weefsels
die op hun beurt gecombineerd worden tot een functioneel orgaan. Organen worden dan op
hun beurt gecombineerd in orgaansystemen om uiteindelijk een functioneel, autonoom
organisme te vormen.
De studie van de structuur van weefsels en cellen in hun normale omgeving van het weefsel
wordt histologie genoemd en is enkel microscopisch waarneembaar. De studie van de
organen en structuren die met het blote oog of macroscisch zichtbaar zijn behoren tot het
veld van de anatomie.
Op het einde van de 17e eeuw, heeft Robert Hook oor het eerst cellen beschreven. Het ging
hier om een stukje weefsel van de kurk plant, waarvoor hij de "lege ruimtes" beschreef als
de cellen of kamers van monniken. In dit weefsel waren de cellen uiteraard dood, maar dit
heeft wel voor het nodig inzicht gezorgd om dit verder uit te zoeken.
1.2 Verschillende microscopische technieken
Een microscoop is een instrument voor het bestuderen van objecten, die te klein zijn om
goed met het blote oog te kunnen worden gezien.
De lichtmicroscoop maakt voor de vergrootte afbeelding gebruik van zichtbaar licht. De
objecten worden bekeken ofwel met licht dat op het object zelf valt en weerkaatst wordt
(met een stereomicroscoop) ofwel met doorvallend licht (met een "gewone" microscoop
met een of twee oculairen en een objectief). De oculairen en objectieven zijn verwisselbaar
voor andere vergrotingen.
Elektronenmicroscopie is een techniek die gebruikmaakt van een bundel elektronen om het
oppervlak of de inhoud van objecten af te beelden. Doordat versnelde elektronen een veel
kleinere golflengte hebben dan fotonen kan de resolutie van een elektronenmicroscoop veel
hoger zijn. Er zijn 2 soorten electronenmicroscopie die veel gebruikt worden: transmissie
electronenmicroscopie en raster/scanning electronenmicroscopie.
1.3 De resolutie van microscopie
De structuur van de cel en de weefsels en eventuele afwijkingen hierin kunnen
macroscopisch (met het blote oog) en microscopisch bestudeerd worden. Met een
2
, lichtmicroscoop kan je objecten nog afzonderlijk herkennen tot een grootte van ± 0.2 μm
(micrometer). De kleinste afstand tussen 2 elementen waarbij ze nog als afzonderlijke
elementen kunnen worden geobserveerd noemt men de resolutie. Voor
elektronenmicroscopen kan deze gaan tot 0.1 nm (nanometer). Met een
elektronenmicroscoop neemt men de ultrastructuur waar van cellen.
Resolutie en golflengte
Resolutie = de mogelijkheid van een optisch systeem om 2 nabijgelegen objecten nog
afzonderlijk weer te geven.
0,61 𝜆
𝑅=
𝑁𝐴
λ = golflengte van het ingestraalde licht
NA = numerieke apertuur (AN) = een dimensieloos getal dat aangeeft hoeveel licht een lens
kan opvangen (maw onder welke uiterste hoeken licht opgevangen of uitgestraald kan
worden door deze lens). Deze waarde vind je terug op elke lens in een microscoop en
bepaalt in grote mate de resolutie van de lens. De kracht van een lens ligt dus niet alleen in
de vergroting (magnificatie) van een beeld, maar ook in de kracht om elementen van elkaar
te onderscheiden (resolutie).
1.4 Het gebruik van licht- en elektronenmicroscopie
Afhankelijk van wat er precies moet gevisualiseerd worden zal de keuze moeten gemaakt
worden tussen licht- en elektronenmicroscopie.
1.5 Anatomopathologie
Morfologisch onderzoek heeft naast een rol in het wetenschappelijk onderzoek ook een zeer
belangrijke rol in de kliniek. Dit laatste noemt men ook anatomopathologisch onderzoek.
Doelstelling van anatomopathologisch onderzoek is het geven van een diagnose
(identificatie van de afwijking) en van alle daarbij horende informatie waarop de aanvrager
van het onderzoek verder zijn beleid voor de behandeling van de patiënt kan
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur fienemiekevdb. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €12,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.