Verpleegkundige zorg aan de patiënt met Acuut Respiratoir
Falen
Acuut respiratoir Een situatie waarbij het respiratoir systeem onvoldoende werkt, waardoor er een
falen (ARF) toestand van onvoldoende gasuitwisseling ontstaat. (PaO2 < 60 mmHg)
Er bestaan 2 types:
Wat? Types ? 1. Hypoxemisch normocapnisch respiratoir falen (Type 1)
PaCO2 </= 35 mmHg hypo- normocapnie
LONGFALEN – oxygenatiestoornis
Vb. pneumonie, longoedeem, secreties,…
2. Hypoxemisch hypercapnisch respiratoir falen (Type 2)
PaCO2 > 45 mmHg hypercapnie
POMPFALEN – ventilatiestoornis
Vb. coma, CVA, thoraxtraumata, ALS,…
Gekoppeld aan het feit of de oorzaak intra- of extra-pulmonair is
Pathofysiologie 1. Ventilatie-perfusie mismatch (V/Q mismatch)
van hypoxemie - Normale V/Q: hoeveelheid ingeademde O2 in specifiek longdeel =
opnamecapaciteit van langsstromende bloed
(3) - Vb van wanverhouding:
Atelectase (klapklong): ventilatie is gestoord
Longembolie: perfusie is gestoord
2. Intrapulmonaire shunting
- Wanneer bloed door longvaten stroomt zonder O2 op te nemen
bloed komt in arterieel vaatstelsel zonder geventileerde longgebieden
gepasseerd te hebben
- Wanverhouding V/Q (ventilatie is gestoord)
- Vb’en: pneumonie, pneumothorax, atelectase
3. Alveolaire hypoventilatie
- Normale werking: 150 ml vd 500 ml gasmengsel in longen bereikt
bevloeid deel van de longen niet = anatomisch dode ruimte ventilatie
- Bij alveolaire hypoventilatie is er verminderde ventilatie van de alveoli
ondanks een verhoogde C02-spanning in het bloed
Diagnose 1. Anamnese gekende aandoeningen, ondergane operaties, medicatie,…
2. Klinische observatie en respiratoire monitoring (vpk), inspectie & auscultatie
& percussie en palpatie (medisch) – beoordeling van:
- Ademarbeid: AH-frequentie, ademritme en -diepte, intrekkingen, in en
expiratiegeluiden, kreunen, gebruik van AH-spieren, neusvleugelen
- Effectiviteit: doorkomend ademgeruis, thoraxexcursies (= symmetrie),
abdominale excursies, pulsoximetrie
- Systemische effect: circulatie (HF + huidskleur), bewustzijnsniveau
3. Arteriële bloedgasanalyse: toont type ARF en dus ook oorzaak
4. Sputumonderzoek: cellen en ziektekiemen identificeren
5. Bronchoscopie: luchtwegen inspecteren, er kan aspiraat genomen worden
voor cytologisch of microscopisch onderzoek, biopsie, brushing, punctie
6. Echografie: onderzoek van pleura + opsporen vochtcollectie
7. Standaard röntgenfoto: info over diafragma, hart, mediastinum, longen,
pleuraholte, ribben, clavicula
8. CT-thorax: afwijkingen opsporen
9. Longfunctietest: functionele beperkingen in longen in kaart brengen: meten
longvolume, verandering longvolume, meten diffusiecapaciteit, kracht AH-
spieren, uithoudingsvermogen, mechanische eigenschappen longen
,Behandeling 1. Onderliggende oorzaak aanpakken
2. Gasuitwisseling verbeteren (afwijkende bloedgaswaarden corrigeren)
- Verbeteren oxygenatie: verzadiging met O2
- Verbeteren ventilatie: verversing van lucht in AH-wegen
- Hoe:
AH-weg moet vrij zijn
Dan pas zuurstof- en/of ventilatietherapie
3. Farmacologische behandeling
- B2-agonisten (vb. Ventolin) en anticholinergica (vb. Atrovent)
= bronchodilatatie door relaxerend effect op gladde spieren van LW
- Combo van beide producten = vb. Duovent
- Steroïden: anti-inflammatoir effect
- Sedatie:
Ademarbeid verminderen – rustigere AH – minder krachten
verbruiken AH verbetert
Laat mechanische ventilatie toe
- Analgetica: eventuele pijn behandelen
- Antibiotica bij infectie
4. Vocht en nutritionele therapie
- Beademde pt malnutritie verlies spierkracht minder kracht om
te ademen
- Enterale (of parenterale) voeding opstarten bij pt’en met kritieke pt met
ARF is een must
- Bij opname in goede toestand wordt aanbevolen toch op 3 de
ventilatiedag nutritie op te starten (bij bestaande ondervoeding wordt
nutritie al opgestart na 24u mechanisch ventileren)
5. Emotionele en educatieve ondersteuning
- In alle gevallen emotionele ondersteuning maar vooral bij pt op IZ
(familie)
- Educatie: rookstopbegeleiding, O2-therapie in thuissituatie,
revalidatieondersteuning bij tracheocanule,…
, Verpleegkundige zorg aan de patiënt met Acuut Respiratoir
Distress Syndrome
Acute Respiratory = Een systemisch inflammatoir proces dat gezien wordt als de pulmonale uiting van
Distress multiple orgaan falen (MOF)
Syndrome (ARDS) Andere definitie: Een acute diffuse longaandoening die leidt tot
toegenomen pulmonaire vasculaire permeabiliteit, toename van het
longgewicht en verlies van geventileerd longweefsel
Gekenmerkt door: hypoxemie, bilaterale diffuse longinfiltraten op medische
beeldvorming, toegenomen fysiologische dode ruimte, verminderde
longcompliance
3 categorieën Mild PaO2/FiO2 =< 300
afhankelijk van Matig PaO2/FiO2 =< 200
ernst Ernstig PaO2/FiO2 =< 100
4 criteria voor 1. PaO2 / FiO2
ARDS 2. Acuut binnen 1 week na gekend klinisch insult
3. Bilaterale longinfiltraten op medische beeldvorming (niet volledig te
verklaren door nodulen, effusie of atelectase)
4. Longoedeem dat zich ontwikkelt bij ARDS is niet op basis van
decompensatio cordis of overvulling
Pathofysiologie Inflammatoire immuunrespons op basis van:
- Directe uitlokkende factoren – directe schade aan longepitheel
Aspiratie, bijna-verdrinking, toxische inhalatie, pneumonie,
longcontusie
- Indirecte uitlokkende factoren – indirecte longbeschadiging door
transport van mediatoren via het bloed naar de longen
Sepsis, polytransfusie (TRALI), ernstige pancreatitis, shock, embolie,
niet-thoracaal trauma
Diagnose Symptomen afhankelijk van onderliggende oorzaak, symp worden specifieker
naargelang fase waarin pt zich bevindt:
1. Exsudatieve fase (binnen eerste 72u)
- Tachypnoe
- Onrust en angst
- Matig gebruik van AH-spieren
2. Fibroproliferatie fase
- Dyspnoe
- Agitatie en vermoeidheid
- Excessief gebruik van AH-spieren
Resultaten bloedgasanalyse:
- Dalende PaO2, ondanks verhoogde toediening O2 (=refractaire
hypoxemie)
- PaCO2 is aanvankelijk laag door hyperventilatie zal toenemen door
uitputting (acidose)
RX-thorax
- Kan normaal zijn: afwijkingen in de longen worden soms pas zichtbaar
tot 24u na start van de aandoening
- Naarmate longoedeem toeneemt: meer interstitiële en alveolaire
infiltraten op RX multifocale consolidatie van de long: dens = wit