1.1. Inleiding
Voedsel = brandstof voor lichaam
Energie opnemen
Energie in vorm van voedsel
In voedingsleer:
- Energieleverende voedingsstoffen in het lichaam door omzetting energie leveren
Energie voor normaal functioneren + uitoefenen van spierarbeid
Voedingsmiddelen bevatten verschillende voedingsstoffen
Bepaalde voedingsmiddelen hebben geen voedingsstoffen
Bv: mineralen zoals calcium calcium is een bouwstof
Voedingsstoffen voedingsmiddelen voeding (maaltijd)
- Voedingsstoffen zitten in voedingsmiddelen deze zitten in voeding
Maaltijd samenstellen van verschillende voedingsmiddelen
1.1.1 Essentiële voedingsstoffen
Levensnoodzakelijk voor groei + instandhouding + functies lichaam in stand te houden
Lichaam is altijd in opbouw en afbraak
1.1.2 Niet essentiële voedingsstoffen
Kleurstoffen
Bewaarmiddelen
E-nummers
Meestal nadelige functie op gezondheid
1.2 Voedingsstoffen en hun functies
1.2.1 Inleidende begrippen: voedingsstof en voedingsmiddel
Voedingsstoffen of nutriënten genoemd
- Essentieel voor groei en instandhouding van lichaam
- Voor alle inwendige en uitwendige activiteiten van lichaam + energie
Voedingsmiddel
- Alles wat we normaal eten
- Zijn opgebouwde voedingsstoffen
- Voedingsmiddelen kunnen andere stoffen bevatten die geen echte voedingswaarde
bevatten zoals additieven en contaminanten
Dagelijks voedingspakket bestaat uit:
- Groot aantal ≠ voedingsmiddelen: brood, aardappelen, vlees, vis, groenten, melk,…
Deze bevatten ≠ stoffen die essentieel zijn voor menselijk lichaam
1
,Voeding en mondgezondheid
Onderscheiden we
Onderscheiden we
- Energieleverende stoffen: Kh, vetten en eiwitten
- Bouwstoffen: eiwitten, water, mineralen
- Beschermende stoffen: water, mineralen, vitamines, bioactieve stoffen
- voedingsvezels
1.2.1.1 Indeling voedingsstoffen
1. Grootte/behoefte
- Macronutriënten
- Micronutriënten
o Levert geen energie
- Bioactieve stoffen en voedingsvezels
2. Functies
- Energieleverende stoffen
- Bouwstoffen
- Beschermende stoffen
- Voedingsvezels
- Water levert geen energie maar toch essentieel
o Micro: levensnoodzakelijk, brengen geen energie aan
- Spoorelementen: in mindere hoeveelheden nodig bv chroom
- Bioactieve stoffen:
o Belangrijk dat voedingsvezels 1/3 categorie is
o Kan perfect overleven zonder voedingsvezels, maar gunstig effect op lichaam
o Voedingsvezels niet noodzakelijk
1.2.2 Energie en energieleverende stoffen
Elk individu andere energie/voedsel nodig
Energie-inname moet gelijk zijn aan energieverbruik
Behoefte in kJ of kcal/dag
Energie via voeding geleverd door vetten, Kh en eiwitten
Vetten 2X zoveel energie als eiwitten en Kh
Hoeveel energie iemand nodig heeft afhankelijk van
Geslacht
Lengte en lichaamsgewicht
Leeftijd
Lichamelijke activiteit
Fysiologische factoren: groei, zwangerschap, herstel na ziekte
Vrij komen warmte + energie wnr deze stoffen wrdn afgebroken en vrijkomen in lichaam
Westerse voeding te veel vet- en eiwitenergie en te weinig koolhydraatenergie
1.2.2.2 Energiebalans
Positieve energie
- Meer innemen dan we verbruiken dan gaan we aankomen
Negatieve energie
- Minder innemen dan we verbruiken dan gaan we afvallen
Wat verbruikt wordt hangt af van:
- Rustmetabolisme = basaal metabolisme energie die nodig is om te overleven
Voedingsvertering vraagt energie
Lichamelijke activiteit vraagt energie
Dieet geïnduceerde thermogenese (DIT): verbranding die gebeurt door onze voeding
Mannen hebben hoger rustmetabolisme dan vrouwen hoe komt dit?
Spiermassa vraagt meer energie dan vetmassa mannen er meer nodig
Vrouwen hebben meer vet dan spieren
1.2.23basisregels van een evenwichtige voeding
1) Voeding moet dagelijks alle energie + voedingsstoffen aanbrengen
2) Voeding moet energiebalans in evenwicht houden
3) Voeding moet goede verhouding macronutriënten bevatten
- 50-55% van energie koolhydraten
- 30-35% (1/3) van energie vetten
- 10-10% van energie eiwitten (meer als bouwstoffen)
= normale aanbeveling
1.2.3 Bouwstoffen
Groei + aanmaak van nieuwe cellen + weefsels
Opbouw skelet + gebit Eiwitten + bepaalde mineralen + water
Herstel en wederopbouw van cellen en weefsels
3
, Voeding en mondgezondheid
1.2.4 Beschermende stoffen
Versterken weerstand tegen ziektes
Goed verloop vitamines + mineralen nodig als hulpstof
Stofwisselingsprocessen niet optimaal verlopen weerstand van organisme ↓
Vitamines + mineralen beschermende stoffen
1.2.6.1 Voedingsvezels
Complexe verbindingen van Kh
Belangrijk gunstig effect en functies in/op maagdarmstelsel
1.2.6.2 Besluit
Voeding en gezondheid nauw verbonden met elkaar
Gevolg van langdurig of ernstig tekort aan 1 of > voedingsstoffen
deficiëntieverschijnselen en -ziekten als gevolg
Overmaat van bepaalde voedingsstoffen gezondheid ernstig in gedrang brengen
Voedingsgerelateerde aandoening
Het ene sluit het andere niet uit
Voedingsdeficiëntieziekten (tekort)
Anemie = te weinig ijzer kan er te weinig zuurstof getransporteerd worden
Magerzucht te kort van alles
Voedingsgerelateerde ziekten (te veel)
Obesitas te veel aan alles
Te veel verzadigde vetten verhoogde kans op H&V ziektes
1.3 Spijsvertering
Om macronutriënten efficiënt te gebruiken moeten ze worden verteerd
Gebeurt in spijsverteringskanaal
Macronutriënten Kh, vetten + eiwitten afgebroken tot kleinere moleculen uit darm in
bloedcirculatie opgenomen
Micronutriënten vitamines, mineralen en water geen afbraak nodig
Verteren betekent in brede zin van het woord
1) Afbraak van voedingsstoffen (vernietigen)
2) Opname van voedingsstoffen (absorptie)
3) Verwerkt (gebruiken)
4) Uitscheiding van afvalstoffen (excretie)
Voedingsmiddel afbreken in voedingsstoffen enzymen breken deze af tot kleine deeltjes
Overschot wordt uitgescheiden
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur MOZ2122. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €18,29. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
