Dit document omvat alle lessen gerechtelijk recht gedoceerd aan de VUB in het eerste semester (derde bachelor rechten). De lessen werden door mij van begin tot einde helemaal uitgetypt. Ik heb voor het examen enkel deze notities geleerd en was geslaagd met 14/20.
EINDCOMPENTENTIES
- Kennis & inzicht essentiële regels vh gerechtelijk recht/burgerlijk procesrecht
- Procesrechtelijke vraagstukken kunnen analyseren en een begin van oplossing geven
- Kritisch reflecteren over gerechtelijk recht en context waarin dat recht functioneert
EXAMEN
Twee delen: praktische proef werkcolleges (5/20, meerkeuze) & examen (15/20, schriftelijk,
meerkeuze en open vragen)
DEEL 1: ALGEMENE INLEIDING
BEGRIPSOMSCHRIJVING, BESTAANSREDEN EN KENMERKEN VAN HET BURGERLIJK
PROCESRECHT
Gerechtelijk recht: de verzameling van rechtsregels die betrekking hebben op
- Geschillenbeslechting door een (overheids)rechter
- Conflictoplossing
Focus: burgerlijk procesrecht
à Tak vh (ruimere) gerechtelijk recht
à Formele regels tot bindende beslechting van privaatrechtelijke geschillen (dit zijn niet
noodzakelijk particulieren) door de rechterlijke macht
à ‘Gemeen recht’ voor alle rechtsplegingen (art. 2 Ger. W.)
è In beginsel zijn de regels vh Ger. W. ook op die andere procesrechten van
toepassing
è Tenzij die andere rechtsplegingen worden beheerst door fundamentele
regels die daar haaks op staan en er onverenigbaar mee zijn
è HvC heeft bv. verduidelijkt dat het doen wraken vd rechter niet wordt uitgewerkt in het
wetboek van strafprocesrecht en je daarvoor moet daarvoor terugvallen op de regels van
wraking uit het Ger. W.
Bv. Cass. 1 juni 2006 (art 259nonies Ger. W.)
à Werkende beroepsmagistraten (niet lekenrechters) moeten worden geëvalueerd door een
evaluatiecollege
- Zaak over magistraat die geëvalueerd werd, maar ze vond dat dit niet eerlijk door haar
collega’s kon gebeuren, omdat er vooringenomenheid was
à Ze legde een verzoekschrift tot wraking van haar collega’s neer
1
, - Wanneer de rechter die gewraakt wordt, weigert zich terug te trekken en weigert zich
te onthouden van behandeling, dan moet het hogere rechtscollege over die wraking
uitspraak doen
à In dit geval was dit het Hof van Beroep Gent: zegt dat zo’n evaluatie geen
rechtspleging is en dat men hier bijgevolg niet over kan wraken
à Wrakingsverzoek is niet ontvankelijk
- Hier is Cassatieberoep tegen aangetekend
à Hof van Cassatie heeft die beslissing vh Hof van Beroep vernietigd
à “Dat is ook een rechtspleging waarop de regels vh gerechtelijke wetboek, en dus de
regels omtrent wraking, van toepassing zijn”
Voorkomen van eigenrichting = een algemeen rechtsbeginsel
è Er moet dus een functionerend systeem van overheidsrechtspraak ter beschikking
gesteld worden
è Onrechtstreeks: art. 5 Ger. W. ‘rechter mag niet weigeren om recht te spreken’
à Anders begaat hij rechtsweigering en dit is voor de magistraat in kwestie
een misdrijf
à Kan aanleiding geven tot zogenaamde ‘verhaal op de rechter’
? Stel dat de zaak aanhangig is bij het HvB van Brussel en dat de achterstand voor
behandelingen van zaken van dien aard is dat je niet meer op een redelijke termijn een
rechtsdag (en dus ook geen arrest) kan krijgen?
è Wordt soms wel aangevoerd, maar dit is geen vorm van rechtsweigering
- RECHTSZEKERHEID: Formele regels met oog op een behoorlijk, d.i. een voorspelbaar
procesverloop
- LEGALITEIT (gesloten systeem van sanctionering, bv. art 860 Ger. W.)
à Moet op een wettelijke grondslag berusten, rechter kan geen regels uit zijn duim
zuigen
2
, - PROPORTIONALITEIT (bv. art. 861 Ger. W.)
à Sanctie moet in evenredigheid staan met de begane inbreuk op de wet
- DOELMATIG FORMALISME: procesvoorschriften toepassen naar hun finaliteit
à Vroeger: norm-doel bepaling
§4. GEBIEDEND
Gradaties in verhouding tot de aard vh belang dat beschermd wordt:
- Aanvullend (art. 624 Ger. W.)
- Dwingend recht (art. 627 Ger. W.)
- Openbare orde (art. 633 Ger. W.): bv. een territoriale bevoegdheidsregel van
openbare orde
§5. ETHISCH EN SOCIAAL
Gelijkheid van proceskansen voor eenieder, zonder onderscheid des persoons –
rechtvaardigheid
§6. DYNAMISCH
Procesrecht voortdurend in evolutie en onder invloed van maatschappelijke ideeën
- Digitalisering
- Duurzaamheid
CONFLICTEN OPLOSSEN ≠ GESCHILLEN BESLECHTEN
PROCESRECHT
(Verschil van mening vs. gejuridiseerd verschil van mening)
ADR (alternative dispute resolution) – MARC (modes alternatifs de règlement de conflits)
Geschillenbeslechtend:
- Arbitrage
à Vorm van private rechtspraak waarbij partijen overeenkomen dat hun geschil zal
worden beslecht door een derde, een arbiter (1 of 3 arbiters)
- Dading
à Er moeten wederzijdse toegevingen worden gedaan
Met beroep op derden:
- Arbitrage (art. 1677 §2 Ger. W.)
- Bindende derdenbeslissing
- Bemiddeling
3
, à Neutrale derde gaat in overleg met de partijen proberen nagaan waar het schoentje
knelt
è Onderliggend conflict oplossen
Geen beroep op derden:
- Collaboratieve onderhandelingen (art. 1738 Ger. W.)
à Vorm van intensieve onderhandeling waarbij elke partij zich laat bijstaan door een
collaboratief advocaat
è Die collaboratieve advocaten gaan samen met de partij die ze bijstaan en
vertegenwoordigen in onderhandeling met de tegenpartij die ook wordt bijgestaan
door een collaboratief advocaat om zo een onderhandelde oplossing te bereiken
è Als dit niet lukt dan moet de advocaat dat dossier afstaan: manier om de druk nog
eens te verhogen op de partijen en hun raadslieden om echt een onderhandelde
oplossing te bekomen
- Dading
- Partijbeslissing
Met toepassing vh recht:
- Arbitrage (art. 1710 §1 Ger. W. vgl. art. 1710 §3 Ger. W.)
à Privérechtspraak
Geen toepassing vh recht:
- Bemiddeling
à Dejuridiseren
Minnelijke schikking verplicht:
- Art. 734 Ger. W.
à Bij de familierechtbank zal de griffier dat vragen
è Rechter kan de partijen evenwel niet verplichten om bv. te bemiddelen
- Art 1345 Ger. W.
Niet verplicht:
- 1253ter/1 §1 Ger. W.)
SCHEMAKE:
ADR is “the talk of the town” (art. 444 tweede lid, art. 519 §4 & art. 730/1 Ger. W.)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Julietteromi. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €17,19. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
