Notes de cours
Filosofie colleges + aantekeningen
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Het document bestaat uit de colleges van filosofie + zelfgemaakt aantekeningen.
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
College 1: Wat is filosofie?Belangrijke thema’s
1. Wetenschap
- Mechanisering en doelgerichtheid
- Lichaam en geest, lijden en dood
- Wetenschap en kennis
2. Zorg
- Ziekte en medicalisering
- Verbetering en handicap
- Seksualiteit
Viervoudig nut van filosofie:
1. Verheldering van wetenschappelijke concepten
2. Kritische evaluatie van wetenschappelijke aannames en methoden
3. Formulering van nieuwe concepten en theorieën
4. Bevordering van dialoog tussen zowel verschillende wetenschappen onderling als wetenschap
en maatschappij
Wat is filosofie?
Filosofie = wijsbegeerte
=> geen eenduidige definitie
Verschillende betekenissen: (opzoeken)
- Mening of denkwijze
- Levens- of wereldbeschouwing
- Een manier om naar iets te kijken
- Studie van algemene beginselen
- Meest aansluitend: filosofie gaat over de meest fundamentele aspecten → reflectie
over
Griekse (etymologie van een woord gaan bekijken) philosophia
- Philein: houden van, verlangen naar
- Sophia: wijsheid, inzicht
=> Breed kenmerkend: kritische reflectie over iets anders, eender welk domein in de werkelijkheid
=> uiteenlopende antwoorden zonder een finaal antwoord te geven
Ambrose Beirce: filosofie als “stelsel van vele wegen die van nergens naar niets leiden.”
= brengt niets bij aan de moeilijke abstracte theorieën die weinig zeggen over de werkelijkheid
1
,Wat is filosofie?
G.W.F. Hegel: “De uil van Minerva begint haar vlucht pas bij het aanbreken van de
avondschemering.”
=> beeld geschapen wat filosofie is
=> Minerva = Romeinse godin van wijsheid = kritische reflectie (reflectie over iets ander:
de dag, kan eender wat zijn)
=> kritisch kijken naar zijn eigen discipline
=> Is deze metafoor wel goed om een kijk te bieden op filosofie?
=> steenuilen: kenmerken gele ogen → ook overdag actief (beeld van Hegel: minder
standvastig om de filosofie te interpreteren dan dat de geschiedenis van filosofie doet
vermoeden)
IS DE UIL VAN MINERVA EEN GOED BEELD VOOR DE FILOSOFIE?
Drie aspecten:
- Attitude
- Kritisch denken
- Methodologie
- Intuïties
- Conceptuele analyse
- Gedachte-experiment
- Domein
- Abstracte en eigenaardige vragen
Attitude
- Kritisch denken: Bv. Eigen zintuigen
Richard Feynman: “Een van de kwaliteiten van de wetenschap is dat ze ons de waarde
van rationeel denken bijbrengt en het belang van vrijheid van denken; ze leert ons dat
het loont om te twijfelen aan de waarheid van wat ons wordt verteld.” (DOL, p. 17)
René Descartes: vader van de moderne filosofie
Methodologie
- Intuïties: doorheen de geschiedenis heeft het woord verschillende interpretaties gehad.
Descartes was iets vanzelfsprekend ‘Ik denk, dus ik ben.’ → zodra je weet dat je aan het denken
bent, besta je. Ze staan niet los van elkaar maar het toont aan dat het is veranderd doorheen
de tijd.
- vanzelfsprekend vs. spontaan
- Conceptuele analyse: –
- noodzakelijk en voldoende voorwaarde
- Gedachte-experimenten:
2
,Brain in a vat: in de filosofie is hersenen in een vat een gedachte-experiment om na te denken over de
realiteit, kennis, waarheid en bewustzijn. Hoe weet ik dat ik hier sta als mens? Sceptisch zijn over eigen
bestaan. Sommige filosofen beweren van niet.
Trolley problem: beeld je in dat er een trein afstormt naar een spoor waar 6 personen staan. Er is een
handel die de trein kan afleiden naar een spoor waar 1 persoon staat. Zou je de handel overhalen?
Beeld je in dat je op een brug staat en in de plaats van een handel is er nu een dikke persoon. Als je
deze persoon op de sporen duwt stopt de trein en red je de 5 personen die op het spoor staan. Duw je
de persoon?
→ morele plicht: hoe komt het dat we in situatie 1 sneller de handel zouden overhalen dan de persoon
op de sporen te duwen?
Domein
Abstracte en eigenaardige vragen
- Bv. ‘Vertellen de wetenschappen ons hoe de wereld is?’
- Bv. ‘Zijn wij meer dan onze hersenen?’
- Bv. ‘Heeft de natuur een doel?’
Thomas Nagel: Wat betekent het allemaal? “We zouden niet ver komen in het leven als we de ideeën
tijd, getal, kennis, taal, goed en slecht niet meestal als vanzelfsprekend beschouwden, maar in de
filosofie onderzoeken we die dingen zelf” (DOL, p. 21)
→ we kunnen niet alles voortdurend in vraag stellen
Wetenschap – Filosofie
A centipede was happy – quite! Until a toad in fun Said, ‘Pray, which leg moves after which?’ This raised
her doubts to such a pitch, She fell exhausted in the ditch Not knowing how to run.
→ filosofie doet wat de pad doet
3
, Filosofie en vooruitgang?
Ook in wetenschappen niet evident –
- Thomas Kuhn: incommensurabiliteit (= verschillende paradigma’s zijn
onvergelijkbaar)
- Incommensurabiliteit = Kuhn in de wetenschapstheorie geïntroduceerd als
aanduiding voor het ontbreken van gemeenschappelijke, dat wil zeggen
paradigmaneutrale, objectieve of onpartijdige maatstaven voor de evaluatie
van de cognitieve en praktische merites van rivaliserende paradigma’s.
Soms ook (oorspronkelijk) vanuit filosofie
- Isaac Newton (1685)
- Philosophiae Naturalis Principia Mathematica (filosofische inslag de basis om verder
zaken op te baseren)
- John Dalton (1810) – A New System of Chemical Philosophy
- studie over kleurenblindheid en atomische theorie
Vier deeldomeinen:
- Metafysica: zijnsleer
- Wat betekent het dat iets bestaat?
- Ook moeilijk te definiëren
- Logica: redeneerkunde
- Wat zijn geldige redeneringen?
- Epistemologie: kennisleer (episteine = kennis of wetenschap)
- Wat is (wetenschappelijke) kennis?
- Ethiek: zedenleer
- Wat is goed of juist handelen?
Wetenschapsfilosofie:
- Algemene wetenschapsfilosofie
- Vragen: wetenschap vs. niet-wetenschap? Fundamentele wetenschap?
- Intrinsieke interesse in wetenschap (= fundamentele interesse)
- Toegepaste wetenschapsfilosofie
- Vragen: menselijke natuur (biologie)? Aanpassen menselijk genbertrand russeloom
(gentechnologie)?
- (Vaak) instrumentele interesse in wetenschap
Historische evolutie:
- Oudheid:
- Filosofie vs. mythologie
- Middeleeuwen
- Filosofie vs. religie
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jadehulsman. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
53340 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans