LIPIDEN
INLEIDING: DEFINITIE, INDELING EN EIG. VAN LIPIDEN
EIGEN INBRENG
Belangrijk essentiële voedingsstof
Ze hebben vaak een negatieve klank
o ‘je wordt er vet van’
We hebben de vetten wel echt nodig
o Bevatten essentiële voedingsstoffen
Vetoplosbare vitaminen
Essentiele vetzuren
Enige manier van inname is via de voeding
Wel goed bijhouden hoeveel je inneemt
o 9 kcal/g is veel
o Kan lijden tot overgewicht/obesitas
Als we de slechte kwaliteit van de vetten opnemen
o = verzadigde vetten en transvetten
o Brengt gezondheidsrisico’s met zich mee
DEFINITIE LIPIDEN
Overkoepelende term voor substanties die oplosbaar zijn in organische solventen maar meestal niet in
water
Groep 1= oliën (vloeibaar)
Groep 2: vet (vast bij kamertemperatuur)
In voeding voornamelijk triglyceriden
, Andere lipiden
o Cholesterol
Essentiële vetstof die het lichaam gebruikt om cellen, hormonen, vitamine D en galzuren
te maken
o Fosforlipiden
Bouwstenen en celmembranen
o Fytosterolen
In celmembranen van planten
o Vetoplosbare vitamines
A,D,E,K
o Hormonen
Vetten zijn bouwstoffen voor hormonen
o Coenzyme Q10
Vetoplosbare, vitamine-achtige stof die in alle menselijke en dierlijke cellen voor komt,
belangrijke rol in de energieproductie van de cellen
INDELING EN EIGENSCHAPPEN
Indeling op basis van
o Oorsprong
o Fysische kenmerken
o Chemische samenstelling
o Rol
GLYCERIDEN EN VETZUREN
Hoe ziet een glyceride er uit?
Glycerol: C H 2 OH −CHOH −C H 2 OH
Acylglycerolen = esters van glycerol met vetzuur/vetzuren
o 1 vetzuur: monoglyceride
o 2 vetzuren: diglyceriden
o 3 vetzuren: triglyceriden (=TG)
In voeding (meestal C12-C18) en vetweefsel: meestal TG
,TRIGLYCERIDEN
De meeste TG1 zijn gemengde glyceriden, bijvoorbeeld
o C1 van glycerol veresterd met verzadigd vetzuur
o C2 met een enkelvoudig onverzadigd (1 dubbele binding)
o C3 met meervoudig onverzadigd (meerdere dubbele bindingen)
STRUCTUUR VETZUUR
C, H, O
Onvertakte koolwaterstofketens met meestal een even aantal C-atomen
Brutoformule:
INDELING VETZUREN VOLGENS KETENLENGTE
Vetzuren met korte keten: C2-4 (=KKT)
o Short chain fatty acids (ScFA)
Vetzuren met midden lange keten: C6-12 (MKT)
o Medium chain triglyceriden (MCT)
Vetzuren met een lange keten: C14-18 (LKT)
o Long chain triglyceryden (LCT)
Vetzuren met een zeer lange keten: C20-22
1
Triglyceriden
, Vetzuren met een korte keten: C2-4 (=KKT)
o Komen beperkt voor in onze voeding ‘melkvet)
Bv; azijnzuur (C2:0) en boterzuur (C4:0)
o Productie door fermentatie van voedingsvezels
o Zorgen voor gezonde darmwand, positief effect en bloeddruk en immuunsysteem
Vetzuren met een midden lange keten: C6-12 (=MKT of MCT)
o In kokosvet
o Minder complexe vertering, opname en transport dan LKT
o Dieetproducten op basis van MCT voor mensen met bepaalde zeldzame
stofwisselingsziekten of problemen met de verwerking van lange-ketenvetzuren
Vetzuren met een lange keten: C14-18 (LKT of LCT)
o Meeste vetzuren in onze voeding
o VZ met een ketenlengte > 12
o Effect op onze gezondheid wordt bepaald door de graad van verzadiging en de plaats van de
dubbele binding
INDELING VETZUREN VOLGENS GRAAD VAN VERZADIGING
Verzadigde vetzuren (VV of SFA)
o = verzadigd met waterstof
Onverzadigde vetzuren
o Enkelvoudig onverzadigde vetzuren (EOV of MUFA)
1 dubbele binding
Meervoudig onverzadigde vetzuren (MOV of PUFA)
o Meer dan 1 dubbele binding
NAAMGEVING
Opgelet: scheikundigen geven de plaats aan van de dubbele bindingen door te tellen vanaf de
carboxygroep (=functionele groep)
Voedingsdeskundigen beginnen te tellen vanaf de methylgroep
(= nutritionele nomenclatuur)
De termen omega-3-vetzuren, omega-6-vetzuren en omga-9-vetzuren zijn ingevoerd door
voedingsdeskundigen (1e dubbele binding op plaats 3, 6 en 9 vanaf methyluiteinde)
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur MijkeJoos. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.