SAMENVATTING SPIJSVERTERING 2
INFECTIEZIEKTEN VAN DE LEVER
Virale hepatitis
à Overzicht!!!
- 5 virussen die exclusief de lever infecteren = hepatitis virussen, A tot E
- 2 grote verschillende bronnen à bepaalt de manier waarop je geïnfecteerd geraakt
o Voedsel, faeces via orale transmissie à A en E
o Bloed en bloedproducten via percutane of permucosale transmissieà B-D
- Ander groot verschil is neiging tot chroniciteit
o A nooit chronisch
o B, C en D = chronische infectie
§ D = subvirus, altijd samen met B
o E: lijkt klinische op A, maar in sommige omstandigheden kan het chronisch worden
(immuungecompromitteerde status)
- Preventie volgt dezelfde redenering van hoe het overgedragen wordt
o Voedsel derived virussen: hygiëne, immunisatie na blootstelling
o Bloed derived virussen: screenen van bloeddonoren + modificatie van risicogedrag
(IV-drugs, naalden, ..)
1
, Hepatitis A
à Klinisch patroon
- Viremie + virussen aanwezig in faeces die de symptomen
voorafgaat à zorgt voor een epidemiologisch gedrag: mensen
kunnen het virus uitscheiden via faeces voordat ze symptomen
hebben
o Aanwezigheid in faeces > in bloed, blijft er zelfs in als
de symptomen beginnen
- Symptomen: asthenie (algemene lichaamszwakte), vermoeidheid, ALT-stijging
o Het is 1 van de 2 cholestatische virussen (ook HBV) à meer bilirubine dan ALT (ALT
kan ook hoog worden, maar bilirubine is veel hoger in vergelijking met andere
virussen)
o Bifasisch patroon = typisch voor hepatitis A (<> E)
§ Eerst fase van symptomen en ALT-stijging met lag fase waarin herstel komt
§ Dan fase met bilirubine stijging
- Diagnose:
o Kliniek van icterus: viraal syndroom, asthenie
o Samen met serologie: IgM voor hepatitis A altijd, PCR niet
- Histopathologische veranderingen gaan lang door, tot 90d na infectie kan je nog
veranderingen vinden à geen herhaaldelijke leverbiopsies in deze patiënten tenzij er
genetische indicatie voor is
à Eigenschappen van het virus
- RNA-virus zonder een enveloppe à stabieler in de omgeving (zelfde voor E)
o Het virus wordt gesecreteerd via hepatocyten in de biliaire pool à gal klieft de
enveloppe af
§ Al de virussen die in galwegen blijven hebben geen enveloppe
§ Gevolg: partikels zijn heel stabiel in de omgeving, ze zijn zelfs infectieus in
de uitgescheiden faeces (zelfs als ze in schaaldieren opgenomen zijn) à zo
geraak je geïnfecteerd
o Andere virussen zijn gesecreteerd in sinusoïden à ze stulpen uit hepatocyten en
hebben dan een stuk celmembraan = enveloppe
§ Al de virussen die in bloed blijven hebben enveloppe
§ Voor deze virussen: als je ethanol gebruikt voor te ontsmetten dan maak je
de enveloppe kapot en is het niet meer infectieus (<> A en E)
- Incubatietijd: gemiddeld 30d
o Het duurt lang voor je symptomen ontwikkelt, maar voordat je symptomen hebt (2-
3w) ben je al besmettelijk tot 2w na start van symptomen (risico op virale
transmissie)
2
, - Faeco-orale transmissie
o Persoon tot persoon
§ Het is stabiel in de omgeving + uitgescheiden voordat je symptomen
ontwikkelt à in bepaalde omstandigheden kan het zijn dat bij preparatie
van voeding besmetting overgedragen wordt
§ Seksuele contacten, vooral bij mannen die seks hebben met mannen à
moeten gevaccineerd worden
§ Bij kinderopvang, gesloten instellingen, …
o Besmet voedsel en/of water
§ Rauwe groenten en fruit, zeevruchten
§ Besmet keukenpersoneel à nu veel minder door handen wassen
o Zeldzaam overdracht via bloedtransfusie als er een viremische perdiode is
§ IV-drug gebruik, bloedtransfusie
- Kliniek hangt af van de leeftijd
o Hoe ouder, hoe meer symptomen je krijgt, hoe meer pro-inflammatoir uw respons
is
o Kinderen < 6j ontwikkelen klassiek geen symptomen na blootstelling
o 6-14j: de helft wordt ziek, asthenie
o Volwassen (> 14j): fulminante hepatitis à kan soms fataal zijn
§ In zeldzame gevallen moet je een levertransplantatie doen (er is alleen
supportieve behandeling!)
- Mortaliteit: 0,02-2,5%
à Geografische verspreiding + link met socio-economische status
- Vooral in gebieden met lage socio-economische situatie
o Hoogste incidentie in Sub-Sahara Afrika en India,
gradiënt naar Europa, Noord-Amerika
- Hygiëne, zeker rioleringen die proper zijn + gereinigd voor
drinkwater, heeft grote impact op endemiciteit
(voorkomen van infectieziekte) van hepatitis A à shift
gezien in verschillende landen met andere socio-economische status:
o Lager socio-economie: vroege blootstelling tijdens kinderjaren en tegen volwassen
leeftijd is de prevalentie al maximaal
o Als de status verbetert: shift komt pas later
o Lage endemiciteit: alleen blootstelling op latere leeftijd
- Als de socio-economische status en de hygiëne verbeteren, verandert de
seroprevalentie
o In 1979: 30% van de 20-jarigen was seropositief tegen HAV, 40-
50j 70%
o De shift verandert bij hygiënischer gedrag à 20 jaar later:
mensen geraken niet blootgesteld tot 35j
3
, Þ Hepatitis A paradox: je verbetert de socio-economische status à …
o Blootstelling op kinderleeftijd daalt, maar op die leeftijd wordt je er net niet heel ziek
van + je ontwikkelt seroprotectie
o Aantal volwassenen die gevoelig zijn neemt toe,
maar je bent zieker op volwassen leeftijd DUS
hoger risico op klinische ziekte en significante
outbreaks
§ In Kenia niet veel uitbraken omdat daar de
besmetting op kinderleeftijd plaatsvindt
à Uitbraken:
- Opgelet voor: transmissie door asymptomatische personen, viremie vanaf 2w voor
symptomen
- Meestal transmissie door voedsel
o Kan gecontamineerd zijn door besmet water waarmee velden en groenten gesprayd
worden
o Klassiek voedselbereiders
- Andere manier van uitbraak gezien in Nederland: kleinere epidemies in scholen, opvang à
seizoenspatroon te zien!! (niet bij HEV)
o Preventie: vaccinatie aan risicogroepen + kinderen van ethnische minderheden
o Waarom? (grafiek): zwart = lijn waar de infectie
verworven was, stippellijn = land waar ziekte
ontwikkelde à mensen gaan tijdens de zomer
naar Turkije bv, komen terug en is er een 2e piek
in Nederland à DUS vakantiegangers besmetten
hun vrienden en familieleden
§ Het duurde 6mnd voordat we terug naar
baseline incidenties gaan
- Na instellen van vaccinatiebeleid à pieken daalden, < 20 gevallen per maand
o Klinische incidentie is hoogste bij mensen zonder Westerse achtergrond, want kans
is groot dat eerstegeneratie migranten blootgesteld zijn tijdens kinderleeftijd in hun
land van afkomst
à Preventie in België
- Hygiene! Handen wassen
- Vaccinatie: preventieve en post-exposure
o We hebben geen passieve immunisatie (voor HBV wel)
o Vaccin is zo krachtig dat je nog steeds in staat bent om jezelf te beschermen van de
ziekte tot 14d na exposure
§ Goed want incubatietijd = 30d, we hebben dan nog altijd tijd om de hele
familie te vaccineren en beschermen tegen de ziekte
4
