Politieke 2014-
structuren
Europa
2015
Alle antwoorden op de vragen die vooraan aan ieder hoofdstuk staan. Werner
Deze vragen zijn ook de vragen die op het examen worden gesteld.
Goossens
,Content
Politieke structuren – Europa .................................................................................. 2
Organisatie en integratie........................................................................................ 2
Instituties ............................................................................................................ 3
Europa voor de toekomst ....................................................................................... 5
Economie............................................................................................................. 7
Solidariteit ..........................................................................................................10
Projecten ............................................................................................................11
,Politieke structuren – Europa
Organisatie en integratie
Welke twee Franse politici stonden als ‘founding fathers’ aan de wieg van het
Europese project?
Jean Monnet & Robert Schuman. Monnet was de architect van de EGKS en Schuman was
de Franse minister van buitenlandse zaken. Zijn toespraak, de Schumanverklaring was
de eerste aanzet tot de oprichting van het EGKS (Europese Gemeenschap voor Kolen en
Staal).
Wat wilde men bereiken met het EGKS, de voorloper van de EU?
Men wilde een derde wereldoorlog vermijden. Dit door de productie en prijs van kolen en
staal niet meer afzonderlijk te regelen maar over te dragen aan een supranationaal
orgaan. Op deze manier kon geen enkel lid zich herbewapenen, zonder dat de andere
leden er weet van hadden. De landen die het verdrag van Parijs (= ontstaan van de
EGKS) ondertekenden waren: België, Nederland, Duitsland, Luxemburg, Frankrijk en
Italië.
Welk EU-verdrag legde het fundament voor de EU & voorzag de oprichting van
de EMU (Economische Monetaire Unie) en een douane-unie?
Het verdrag van Maastricht (1992) breidde de opdracht van de EG (Europese
Gemeenschap) uit, waardoor de EG omgevormd werd tot EU. Het verdrag ligt aan de
basis van de oprichting van de EMU. Het verdrag zorgde er ook voor dat de EU, die
eerste een gemeenschappelijke markt was, omgevormd werd tot een eengemaakte
markt = douane-unie.
Welk EU verdrag voorzag verdere uitbreiding en nieuwe spelregels in de Raad
van Ministers?
Het verdrag van Nice (2001) voorzag een verdere Europese integratie, alsook nieuwe
spelregels voor de Raad van Ministers.
Hoeveel lidstaten verwelkomde de EU bij haar grootste uitbreiding in 2004?
De EU verwelkomde 10 lidstaten.
1. Cyprus
2. Estland
3. Letland
4. Litouwen
5. Hongarije
6. Malta
7. Polen
8. Slovenië
9. Slowakije
10. Tsjechië
Welke drie landen traden na 2006 nog toe?
Roemenië, Bulgarije en Kroatië.
Hoeveel lidstaten telt de EU in het najaar van 2014?
28
In welke internationale organisatie spreekt de EU met één stem?
In het WTO (World Trade Organisation) spreekt de EU met één stem, hier wordt het niet
vertegenwoordigt door haar lidstaten maar wel door de Europese Commissie.
,Instituties
Hoe werkt de politieke besluitvorming?
De Europese Commissie stelt wetsvoorstellen op/voor.
Het Europees Parlement beslist samen met de Raad van Ministers over goedkeuring of
afkeuring van deze wetsvoorstellen (co-beslissing).
De Europese Commissie voort de wetten uit.
Het Europees Parlement checkt.
Wat is de rol en de macht van deze grote 4?
De Europese Raad
De Europese toppen van deze raad gaan door in Brussel.
Het hoofdkwartier van de Europese Raad is in het Justus Lipsius gebouw in Brussel.
De 28 regeringsleiders van de EU-lidstaten, een voorzitter en de commissievoorzitter
zetelen hier in.
Het is het machtigste politieke orgaan ‘Powerhouse van de EU’.
Het bepaalt de politieke richtlijnen, het buitlandsbeleid en veiligheidsbeleid. Het
interfereert met de wetgeving.
Een voorzitter wordt gekozen voor 2,5 jaar. Nu is de voorzitter Donald Tusk (ervoor
Van Rompuy).
De Europese Commissie
Motor van de EU.
Stelt wetsvoorstellen op.
Uitvoerende orgaan: voert de wetten uit.
Zetelt in het Berlaymontgebouw in Brussel.
De Europese Raad stemt met een kwalificeerde meerderheid over de post van EC-
kandidaat- voorzitter, rekening houdend met de laatste verkiezingen. Het Europees
Parlement keurt deze kandidaat-voorzitter goed of af.
De commissieleden worden niet gekozen, maar benoemd door de lidstaten.
Het Europees Parlement houdt hoorzittingen, hierna worden de commissieleden goed
of afgekeurd.
De commissievoorzitter deelt de portfolio’s uit.
Het is de hoeder van de verdragen. Het behartigt de belangen van de EU.
Een commissie wordt vernoemd naar zijn voorzitter. De voorzitter zetelt voor 5 jaar
en is nu Jean-Claude Juncker.
De Raad van Ministers
Zetelt in het Justus Lipsius gebouw in Brussel
Deelt de wetgevende macht en het financiële luik met het Europees Parlement.
28 nationale ministers van de lidstaten per beleidsdomein.
Keurt de EU-begroting goed/af
Coördineert de samenwerking tussen de politie en rechtbanken
Staat in voor de ontwikkeling van het gemeenschappelijk buitenlands-en
veiligheidsbeleid, alsook het Europees buitenlands-en defensiebeleid.
Het lidmaatschap ligt per toerbeurt van 6 maanden in handen van een lidstaat.
Het Europees Parlement
Mini-sessies gaan door in Brussel en maandelijks een voltallige sessie in Straatsburg.
Voor deze dure maandelijkse verhuis, zijn al verschillende petities opgestart.
Het parlement wordt rechtstreeks verkozen door het volk.
Het telt 751 leden van de 28 lidstaten (hoe groter je bevolking, hoe meer leden).
De voorzitter van het parlement zetelt voor 5 jaar. Martin Schulz is de huidige
voorzitter.
,Hebben lidstaten nog vetorecht?
Men wou het vetorecht volledig afschaffen met het Verdrag van Maastricht maar er is nog
steeds sprake van vetorecht op enkele gevoelige beleidsdomeinen. Zoals:
Taxen
Gemeenschappelijk Buitenland- en Veiligheidsbeleid (immigratie)
Sociale zekerheid
EU-lidmaatschap (toegang)
Landbouw
Familierecht
Europese financiën
Wat wordt bedoeld met dubbele meerderheid in de Raad van de EU?
55% van de lidstaten moet ja stemmen en deze 55% moet 65% van de EU-bevolking
vertegenwoordigen.
Welke instelling(en) hebben wetgevende/uitvoerende macht?
De Europese commissie heeft de uitvoerende macht.
De wetgevende macht wordt gedeeld door het Europees Parlement & de Raad van
Ministers.
Wie zijn de grote figuren?
Donald Tusk = voorzitter Europese Raad (2,5)
Jean-Claude Juncker = voorzitter Europese Commissie (5)
Raad van Ministers = voorzitterschap ligt per toerbeurt van 6 maanden in handen van
een lidstaat
Martin Schulz = voorzitter van het Europees Parlement (5)
Wat zijn de 4 grootste fracties in het EP?
EPP= Europese Volkspartij CD&V, CdH, CSP
S&D= Progressieve alliantie van socialisten en democraten PS, SP.A
ECR= Europese conservatieven en hervormers NV-A
ALDE = Alliantie van liberalen en democraten voor Europa MR, Open VLD
Wat is de Sakharovprijs?
De Sakharovprijs voor de vrijheid van denken is een onderscheiding dat elke jaar door
het Europees Parlement wordt uitgereikt aan persoonlijkheden of organisaties die de
mensrechten of de fundamentele vrijheden van de mens verdedigen.
3 argumenten om het democratisch deficit te illustreren.
De vergadering van de Raad van Ministers gebeurt achter gesloten deuren.
De EU is een bureaucratie, er zijn te veel goed betaalde ambtenaren.
Enkel het Europees Parlement wordt rechtstreeks verkozen.
Wat is de rol van OLAF? (Europees Bureau voor fraudebestrijding/ Office de
Lutte Anti-Fraude)
Het OLAF is opgericht na het schandaal van de Commissie-Santer. Het wil de financiële
belangen van de EU/van de Europese belastingbetalers beschermen tegen
- interne fraude – corruptie - andere onregelmatigheden
Kritiek op het OLAF: het richt zich te veel op externe fraude (smokkelen) en de
professionaliteit wordt in twijfel getrokken.
Wie is de voorzitter van de ECB?
Mario Draghi is de voorzitter van de Europese Centrale Bank
Wat zijn Eurocraten?
Eurocraten zijn alle mensen die de EU leiden tot en met de ambtenaren. Er zijn zo’n
500.000 Eurocraten met hoge salarissen waarvan er 40.000 in Brussel wonen. Zij
vormen een club apart (eigen winkels, Europese scholen) & voeren druk uit op de
woningmarkt.
,Europa voor de toekomst
Wat is het motto van de EU?
United in diversity. In verscheidenheid verenigd.
Geef drie belangrijke politieke implicaties van het verdrag van Lissabon?
1. Meer bevoegdheden voor het Europees Parlement.
2. Grote rol voor nationale parlementen.
3. Meer transparantie & een efficiëntere stemmingsprocedure in de Raad van Ministers.
Wat zijn de implicaties voor de stemming in de raad van de EU?
Men wou met het verdrag van Lissabon het vetorecht volledig afschaffen maar het geldt
nog op enkele gevoelige terreinen : buitenlands beleid, belastingen en defensie.
Waarom was dit verdrag zo controversieel? Focus op Ierland, Polen en Tsjechië.
In Ierland is het bij wet verplicht dat er een referendum is, wanneer er een verdrag
soevereiniteit overdraagt. De uitslag van het eerste referendum was nee, van het tweede
was ja. De Ieren waren bezorgt over:
Ierse Neutraliteit
Het verlies van hun laag nationaal vennootschapsbelasting
Het aanvaarden van alien morele normen.
Polen: het aanvaarden van het verdrag zou betekenen dat ze het homohuwelijk
accepteren. Dit zou de diepgelovige katholieke bevolking in Polen erg kwetsen.
Tsjechië: Vroeger leefde er veel Duitsers op het grensgebied tussen Tsjechië en
Duitsland. Na WOI werden deze mensen inwoners van Tsjecho-Slowakije (tegen hun wil),
na WOII werden ze verdreven uit het grondgebied(uit hun huizen gezet). Het aanvaarden
van het verdrag zou betekenen dat deze mensen via Europese rechtbanken hun
eigendommen opnieuw kunnen opeisen.
De landen hebben een opt-out verkregen zodat het verdrag kan goedgekeurd worden.
Ierland voor abortuswet, Polen voor homohuwelijk en Tsjechië voor het niet kunnen
opeisen van vroegere eigendommen.
Wat is het ECI? Geef een voorbeeld.
Het European Citizen Initiative of Europees burgerinitiatief. Hierdoor kan je samen met 1
miljoen andere mensen rechtsreeks invloed uitoefenen op het Europees beleid door de
Europese Commissie op te roepen een wetsvoorstel te doen. Het moet wel gaan over
serieuze zaken.
1/3 van de lidstaten moet het goedkeuren
Per lidstaat moet je 750x het aantal parlementsleden stemmen hebben
Na de eerste 100.000 stemmen kijkt de Commissie of het binnen haar bevoegdheid
valt
Het moet gaan over wetgevende zaken (niet over toetreding Turkije of verhuis naar
Straatsburg)
Je moet 1 miljoen stemmen verzamelen binnen het jaar.
Een voorbeeld: “Mama en papa behoren tot ons op zondag” ->Zondag als werkvrije dag
in Europa. Dit initiatief kwam van Martin Kassler.
Hoeveel landen maken deel uit van de Eurozone? 18 landen.
, Wat zijn de 4 toetredingscriteria van Kopenhagen?
1. Het moet een Europees land zijn -> geografisch of cultureel (Marokko)
2. Politieke criteria: het moet stabiliteit van zijn instellingen hebben verworven
alsook democratie, rechtsstaat en rechten van de mens garanderen.
3. Economische criteria: het moet een goed functionerende economische markt
hebben die bestand is tegen de concurrentie op de EU interne markt.
4. Adoptie van het acquis communautaire/gemeenschapsrecht. Wettelijk kader van
35 hoofdstukken waar het toetredende land zich moet aan houden. Het gaat over
politiek, economie en monetair.
Welk land werd in 2013 lid van de EU?
Kroatië
Geef twee actieterreinen van Euromed?
Economie en financiën (Short Sea)
Maatschappij en cultuur
Politiek en veiligheid.
