Omdat persoonlijkheidspsychologie een moeilijk vak is met enorm veel concepten en theorieën die op elkaar lijken maakte ik er een duidelijke samenvatting van.
De samenvatting is onderverdeeld per les, zodat je tijdens het studeren in kleine hoopjes kan werken en je zo de structuur beter meeheb...
LES 11: EEN ONTWIKKELINGSPERSPECTIEF OP
PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN
EVOLUTIE VAN PERSOONLIJKHEIDSPATHOLOGIE DOORHEEN DE TIJD
2000: persoonlijkheidspathologie voor de leeftijd van 18 bestaat niet
2020: vroege detectie van persoonlijkheidsstoornissen moeten al kunnen opgemerkt worden voor de
adolescentie
→terrein is afgelopen twintig jaar enorm geëvolueerd: vanuit wetenschappelijk en klinische blik anders
kijken naar persoonlijkheidspathologieën
HISTORISCH KADER
kinderstoornissen werden binnen dsm tot voor kort nog afgescheiden van volwassen stoornissen
psychiaters en psychologen
deelden zich op in twee
groepen met elk hun
specialisatie
kinderen/volwassenen →
groepen ontwikkelden zich
los van elkaar/weinig studie
naar verloop van
ontwikkeling
vanaf DSM-IV: integratief ontwikkelingsgericht perspectief op psychopathologie hanteren door veel meer te
vertrekken vanuit dezelfde trekken/diagnoses voor kinderen en volwassenen zodat je ze op dezelfde manier
over tijd kan gaan meten en evolutie kan zien
the same disorder can be present across the lifespan but varies in its expression or manifestation due to
differences in developmental context (angst op de leeftijd van acht jaar is anders dan angst op vijfentwintig
jaar maar het onderliggende construct is hetzelfde)
→ men hanteerde deze visie voor alles behalve persoonlijkheidsstoornissen
→heel lang de overtuiging dat voor persoonlijkheidsstoornissen geen ontwikkelingsperspectief mogelijk was:
voorlopers van persoonlijkheidsstoornissen in de kindertijd niet nader gedefinieerd, behalve voor
gedragsstoornis op kindertijd (→ antisociale persoonlijkheidsstoornis op volwassen leeftijd)
→ alle volwassenen met een antisociale stoornis hebben al in de kindertijd een gedragsstoornis gehad
(must/diagnostische voorwaarde) maar niet elke gedragsstoornis op kinderleeftijd evolueert naar een
antisociale persoonlijkheidsstoornis op volwassen leeftijd
, → met uitzondering van de voorloper van antisociale stoornis staat DSM-IV weigerachtig tav de diagnose
persoonlijkheidsstoornis op jonge leeftijd, en waarschuwt clinici om deze diagnose toe te kennen, behalve:
“in those relatively unusual instances in which the individual’s particular maladaptive personality traits
appear to be pervasive, persistent, and unlikely to be limited to a particular developmental stage or an
episode of an Axis I disorder”(heel uitzonderlijke gevallen)
alle andere psychopathologische stoornissen werden in DSM-IV wel vanuit een ontwikkelingsperspectief
bekeken behalve persoonlijkheidsstoornissen
WAAROM GEEN ONTWIKKELINGSGERICHTE VISIE VOOR PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN
- tijdens constructie van DSM-iv weinig empirische gegevens over pd op jonge leeftijd (nog niet veel
onderzoek verricht) overtuiging dat pathologie van persoonlijkheid op jonge leeftijd niet kon gescheiden
worden van algemene psychopathologie
- overtuiging dat persoonlijkheid op jonge leeftijd nog volop in constructie is en dus nog te onstabiel om op
lange termijn van belang te zijn
- stigmatiserende effecten van pd diagnose, statisch en onveranderbaar (klassieke overtuigingen waardoor
men voorzichtiger is bij kinderen)
→ deze assumpties werden ontkracht door groeiende empirische evidentie de afgelopen 20 jaar (ph op
jonge leeftijd heeft al een zekere stabiele kern, uit onderzoek bij volwassenen weten we dat het niet zo
statisch is)
→toch belangrijke historische implicaties van deze assumpties voor het terrein van pd ontwikkeling mbt
vroegdetectie en behandeling (lang gewacht tot we het konden bestuderen)
Implicaties: (vraagtekenvakje) we weten niet hoe we persoonlijkheidspathologie (maladaptief) op jonge
leeftijd moeten conceptualiseren
→ we weten al dat er correlaties
bestaan tussen big five en little five
→we weten al dat er correlaties
bestaan tussen big five en
persoonlijkheidsstoornisdiagnoses
, ONTWIKKELINGSANTECEDENTEN VAN PE RSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN: BRONNEN VAN
EVIDENTIE
ontstaan van een hele reeks onderzoeken om het vraagteken in te vullen vanuit verschillende
wetenschappelijke terreinen
a) evidentie vanuit het terrein ontwikkelingspsychologie en -psychiatrie
- psychopathologie in de kindertijd is predictief voor latere persoonlijkheidsproblemen (we kunnen al
effectieve voorspellers zien op jonge leeftijd)
- hoge comorbiditeit (meer problemen tegelijk) op jonge leeftijd is sterk indicatief voor latere pd
- een vroege start is geassocieerd met een groter genetisch effect ( hoge evidentie dat er al heel vroeg
in de ontwikkeling/aangeboren iets mis kan zijn)
- belangrijke risico-groep: multiplex developmental disorder/multipele ontwikkelingsstoornis
- multipele ontwikkelingsstoornis = en stemmingsproblemen, en impulsiviteit, en cognitieve defecten
(organisatie, geheugenproblemen..) = meer kans op maladaptieve outcomes
- als je naar levensloopinfo kijkt in klinische dossiers (bij volwassenen) dan zie je dat omgeving
aangeeft dat het al vanop jonge leeftijd begonnen is (lower manageability)
INHOUDELIJK: GEREPLICEERDE ASSOCIATIES PSYCHOPATHOLOGIE KINDEREN EN
PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS VOLWASSENHEID:
… op jonge leeftijd leidt tot …. op volwassenleeftijd
nuance belangrijk:
- geen één op één als- dan relatie, meerdere uitkomsten mogelijk
- associaties over de tijd heen reflecteren verschillende fenotypes van eenzelfde onderliggende
kwetsbaarheid (binnen het brede internaliserende of externaliserende spectrum) (sociale fobie op de
leeftijd van acht jaar is anders dan angst op vijfentwintig jaar maar het onderliggende construct is
hetzelfde)
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ambervercruysse. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
