Samenvatting Biologie Nectar5 havo, hoofdstuk 13 Gaswisseling en uitscheiding
6 vues 1 fois vendu
Cours
Biologie
Type
HAVO
Book
Nectar 3e editie
Dit is een goede, beknopte samenvatting van hoofdstuk 13 uit het biologieboek van Nectar 5 havo. Het gaat over Gaswisseling en uitscheiding. Alle vijf de paragrafen worden kort maar krachtig besproken, namelijk;
13.1 Ademen
13.2 Gaswisseling
13.3 Uitscheiding van water en andere planten
13.4 N...
Biologie
H13 Gaswisseling en uitscheiding
13.1 Ademen
Dankzij je neus zijn je longen beter beschermt tegen kou en uitdroging:
- Bloedvaatjes in je neusholte warmen de koude lucht
op,
- In de opgewarmde lucht zit meer waterdamp.
Door een toegenomen verbranding in de spieren neemt de
vraag naar zuurstof toe:
- Je gaat sneller en dieper ademen
- Je gaat ook door je mondholte ademen
Via de luchtpijp(open gehouden door stevige
kraakbeenringen) stroomt de ingeademde lucht naar de
longen.
Bij de longen vertakt de luchtpijp in twee grote zijtakken: de
hoofdbronchiën. Deze vertakt in de bronchiolen met
kraakbeenringen en kleine bronchiën zonder
kraakbeenringen, leiden de lucht dieper de longen in.
Het slijmvlies in de luchtwegen bevat slijmbekercellen en
trilhaarcellen. In het slijm blijven stofdeeltjes en bacteriën plakken.
Witte bloedcellen in de slijmlaag doden gevangen
ziekteverwekkers waarna trilharen bewegen het slijm naar de
keelholte, dan gaat het via de slokdarm naar de maag waar de
overlevende bacteriën dood gaan door het maagsap.
Trilharen en maagsap zijn onderdeel van de niet-specifieke
afweer.
Voor een rustige, ondiepe inademing gaat het middenrif omlaag en trekken de buitenste
tussenribspieren de borstkas omhoog.
- Een vergroot volume van de borstkas betekent een vergroot longvolume.
De luchtdruk in de longen daalt en de lucht stroomt naar binnen.
Voor een extra diepe inademing gebruik je ook de kleine borstspier en de nekspieren
(deze trekken je borstkas maximaal omhoog).
Bij het uitademen ontspan je de middenrifspieren en het middenrif veert naar boven en de
borstkas zakt door de zwaartekracht naar beneden.
- Dit verkleint het volume van de borstkas en automatisch ook van de longen
Door de verhoogde druk in de longen, blaas je de lucht uit.
Voor een snelle, krachtige of extra diepe uitademing trek je de binnenste tussenribspieren en
buikspieren ook samen (de binnenste tussenribspieren duwen de borstkas versneld omlaag
en de buikspieren duwen het middenrif extra omhoog.
, Je longen volgen de beweging van de borstkas door vliezen in de borstholte. Rond de
longen zit het longvlies. Aan de binnenkant van de borstkas zit het borstvlies. Tussen de
vliezen zit een dunne laag weefselvloeistof, die ervoor zorgt dat de vliezen tegen elkaar aan
blijven plakken en dat ze vliezen soepel langs elkaar glijden. Anders krijg je gaten.
- Als er ruimte tussen het borstvlies en longvlies komt heb je een klaplong. De long
ademt niet meer mee omdat het vacuüm is weggevallen.
- Als er vocht tussen het borstvlies en longvlies zit belemmerd dit de gaswisseling,
want de longen bewegen niet meer gemakkelijk mee met de borstkas. Hierdoor raak
je vermoeid/kortademig.
Longvolumes:
Vt = ademvolume in rust (de hoeveelheid die je per normale inademing inademt)
Vcv = vitale capaciteit (lucht die je na een maximale inademing maximaal kunt uitademen)
Vrest = restvolume (de lucht die na een maximale uitademing achter blijft in je longen)
Vtc = totale longcapaciteit (Vcv + Vrest)
● De ademfrequentie = het aantal ademhalingen per minuut
Insecten(mieren) hoeven soms maar één keer per minuut te ademen omdat ze lucht bazen
hebben waarin zich veel O2 bevindt.
13.2 Gaswisseling
Aan het uiteinde van luchtpijpvertakkingen zitten de longblaasjes. Dit zijn zakjes
dekweefsels die met elkaar zijn verbonden (door een soort grottenstelsel).
Het bloed vervoert CO2 uit de weefsels aan via de holle aders, hart, longslagaders en long
vaten. Daar gaat het door diffusie (willekeurige beweging van deeltjes) de longblaasjes in.
O2 gaat door diffusie vanuit de lucht in de longblaasjes naar het bloed in de haarvaten. Dit
heet gaswisseling. De O2 bindt aan hemoglobine en komt zo terecht bij de weefsels.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lotuskamer. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
