1069FBDBMW
Embryologie en
teratologie:
Inleiding +
Spijsverteringstelsel
2021-2022
DIERGENEEKSUNDE
, Geboorteafwijkingen
- Zijn stops in de embryonale ontwikkeling
- We zijn oorspronkelijk gestart met gespleten gehemelte en lip, als we verder
gaan ontwikkelen in de baarmoeder moet de lip en gehemelte normaal gaan
sluiten bij een normale ontwikkeling.
- Kan zowel bij dier en mens, de ontwikkeling heeft zich niet verder gezet en op
een bepaald moment gestopt.
Embryonale ontwikkeling of embryo foetale ontwikkeling
- Is van belang voor functionaliteit van bepaald orgaansysteem te gaan begrijpen.
- Voorbeeld:
Het hart gaat zich op een specifieke manier gaan ontwikkelen, als we het
hebben over interartiele septa of interventriculaire septa ( septa zit tussen je
linker en rechter voorkamer en linker kamer), moet op een specifieke manier
ontstaan, sommige worden geboren met een interventriculaire septum defect.
Dus het septum tussen het linker en rechter ventrikel is niet volledig dicht,
wat maakt dat bloed van de ene kant naar de ander kant kan gaan. Bij zo’n
individuen gaan ze blauwachtig uitzien, omdat ze mengbloed hebben. Ze
hebben geen volledige circulatie van zuurstof. Ze hebben een minder
uithoudingsvermogen, ze zijn sneller vermoeid. We gaan hartruis horen, de
stromen komen bij elkaar in tegengestelde richting waardoor je turbulentie
krijgt.
Voortplanting
- Er is eerst een dekking of een copulatie nodig voor we een fertilisatie krijgen.
- Bij een fertilisatie krijg je een vroege embryonale ontwikkeling, deze loopt tot
het moment dat organise plaatsvindt.
- De start van organise is er gastrulatie
Fertilisatie
- Bevruchting
Gastrulatie
- Het moment waar bij het embryo uit de 2 kiembladen, een derde laag bij komt
waardoor je een 3-lagig embryo krijgt. Bestaande uit ectoderm, mesoderm en
endoderm.
- Vanaf we de 3 lagen krijgen, start de organese.
Organese
- Het is de start waar de orgaanstelsels zich gaan aanleggen
- Het is een belangrijke periode, individuen zijn hier gevoelig voor
geboorteafwijkingen
- De meeste geboorteafwijkingen treden hier op.
Ademhaling stelsel
, - Is oorspronkelijk afkomstig van het spijsverteringstelsel. De trachea en
slokdarm zijn divertikels (uitstulpingen), die uit de oerdarm kwamen.
- Sommige individuen worden geboren met fistels.
Fistels
- Dit zijn verbindingsstukken tussen de slokdarm en trachea.
- Deze komt terug door het feit dat de trachea zich onvoldoende heeft
afgezonderd van de slokdarm. Er zijn dus nog verbindingen blijven bestaan.
- De verbindingen kunnen heel gevaarlijk zijn, dit wil zeggen als een individu
water of voedsel opneemt, dat deze vanuit de slokdarm in de trachea terecht
kan komen. Het water of voedsel kan zich zo naar de longen begeven. Dit kan
leiden tot een ontstekingsreactie verslikkingspneumonie.
Lymfestelsel
- Gaat zich postnataal beginnen ontwikkelen
- Het lichaam heeft lichaamsvreemde stoffen nodig om het lymfestelsel te
activeren
- Het lichaam legt al lymfeknopen aan, maar deze zijn nog niet geactiveerd.
Urogenitaal stelsel
- Urinair
- Voortplanting
- Er zijn verbindingen tussen het urinair stelsel en het geslachtstelsel
- Voorbeeld:
De zaadleider is oorspronkelijk afkomstig van het urinair stelsel.
- Het mannelijk geslachtstelsel gaat delen van het urinair stelsel gaan overnemen
- Het vrouwelijk geslachtstelsel blijver er weinig stukken van over
- Iedereen start op een hermafrodiete manier.
Hermafrodiete
- Dit wil zeggen dat we op een bepaald embryonaal stadium, we het verschil
tussen het mannelijk en vrouwelijk individu op basis van de morfologie NIET
kunnen maken. Wel op basis van de genetische informatie.
Differentiatie
- Als deze verder loopt, gaan we kunnen zien of het een mannelijk of een
vrouwelijk individu zich verder gaat ontwikkelen.
Geslachtsafwijkingen
- Vinden zich veel plaats
- Op de dag van vandaag is er een mogelijkheid om een vrouwelijk individu om te
zetten naar een mannelijk individu.
- Op de dag van vandaag is er een mogelijkheid om een mannelijk individu om te
zetten naar een vrouwelijk individu.
- Ook bij dieren kunnen we een ander geslacht gaan induceren.
Voorbeeld:
FUS katers, dit zijn katers met het Feline urologisch syndroom. Dit zijn katers
die veel last hebben van nier-blaastenen. Omdat de penis een omslag moet gaan
, maken, kunnen de steentjes blijven zitten in de urethra. Als deze problemen
blijven terug komen, dan kan je van een kater een kattin gaan maken door in het
perineum een opening te gaan maken, waardoor we een vulva opening krijgen.
Integument
- Bepaalde afwijkingen
Voorbeeld: albinisme
- Ernstige aandoeningen
Voorbeeld: ichtyose
Ichtyose
- Een individu wordt precies geboren met schubben
- Het is een overdreven verhoorning van de huid, waardoor je verhoornde platen
krijgt in de huid.
Kleurcode ( voor tekeningen)
- Blauw = ectoderm
- Geel/groen= endoderm
- Rood= mesoderm
Embryologie
- Studie van het zich ontwikkelde, nieuwe organisme vanaf bevruchting tot
geboorte
- Bevruchte eicel is een embryo
Starkapitaal voor de morfologie stapsgewijs inzicht in:
1) Bouw van een organisme
2) Basispatroon van zeer ingewikkelde structuren
3) Interrelaties tussen structuren
4) Resultaten van een verkeerde stap in de ontwikkeling.
Teratologie
- Studie van de geboorteafwijkingen
Thalidomide
- Dit komt door softenon.
- Het is een slecht ontwikkelde armen
- Het was een epidemie in Europa, waarbij ze zagen dat kinderen werden geboren
met korte armpjes en volledig misontwikkelde armen. Waarbij ze eigelijk (bijna)
de embryonale ontwikkeling behouden.
- Als embryo heeft iedereen thv benen en schouders flapjes, geleidelijk aan gaan
de flapjes distaal uitgroeien en krijg je de aanmaak van verschillende opperarm
en onderarm, pols, middenhandsbeen en de vingers. Bij de thalidomide is het
fout gegaan.
- Het organisme dat dit juist veroorzaakt is nog niet gekend, ze weten wel dat je
geen distale uitgroei krijgt, omdat de bloedvaten niet verder uitgroeien. Als je
bloedvaten niet mee groeien krijg je onvoldoende zuurstof en voedingstoffen
waardoor de arm zich niet verder gaat ontwikkelen.
Softenon
