VEROUDERINGSEPIDEMIOLOGIE
INLEIDING
Op de kaart zie je dat er in Europa heel wat 65+ ers zijn
- Je ziet dun bevolkte landen met verouderde bevolking
- In België zie je een lichte stip waar er procentueel minder 65+ ers zijn → hoogste conc ouderen
wonen aan de kust
- Samenstelling vd bevolking moet regelmatig bijgesteld worden
o Afh van geboortes en sterftes
- Vanaf 2018 is dit bijgesteld
o We zien dat er procentueel een toename zal zijn van 67+
o Dit aandeel zal gaan stijgen terwijl dit niet zo is voor de andere groepen
- Gemiddelde leeftijd bevolking
o Alle leeftijden optellen / alle inwoners → gemiddelde leeftijd evolutie
o Geleidelijke stijging leeftijd in nederland naar iets maar dan 42 jaar
- In België verwachten we naar 2060 een sterke stijging van ouderen
o Meer inwoners met 17%, maar factor 1,6% stijging bij 65+
- 6x zoveel 100 plussers tegen 2060
o In jaren 50 bedroeg het aantal 60 plussers 8% vd wereldbevolking
▪ In 2009 was dat 11%
▪ In 2050 gaat dit 22% zijn → door snellere toename van deze bevolkingsgroep en
dus ook van de veroudering id ontwikkelingslanden
▪ In rijkere landen gaat de toename trager verlopen → aandeel oudste ouderen
groter zijn
1
, o Als je begint te rekenen, zie je dat in 1970 een cohorte van mensen in de jaren 60, 70
geboren zijn, de golden “sixties”
o Economische heropleving waarbij er meer kids gemaakt zijn
- Niet alleen ouderen, maar ook de extreem ouden zullen in grotere aantalen aanwezig zijn
o Dubbele vergrijzing omdat net die oudtste ouderen in groot aantal gaan zijn
EPIDEMIOLOGIE
2015 2060
Aantal inwoners 11,209,044 13,098,781
Aantal ≥ 65j 2,030,588 3,217,655
Aantal ≥ 80j 607,504 1,281,852
Aantal ≥ 100j 2,001 12,054
L0 mannen 78,6j 86,2j
L0 vrouwen 83,5j 88,5j
L65 mannen 17,7j 23,3j
L65 vrouwen 20,9j 25,1j
Bevolkingsvooruitzichten België
- Vorm en evolutie in de tijd van een
bevolkingspiramide wordt
hoofdzakelijk bepaal door het aantal geboorten en overlijdens
o Zal ook de gemiddelde levensverwachting bepalen
o Je kan bv goed de invloed zien van WO II op het aantal geboorten en de naoorlogse
babyboom
▪ Populatie 50 jarigen zijn het sterkst vertegenwoordigd nu
▪ Maar tegen 2060 zal de babyboom geen invloed meer hebben op de
bevolkingspiramide
o Er worden meer mannen dan vrouwen geboren
▪ Maar geslachtsoverwicht gaat verloren vanaf 65 jaar
• Sterfterisico ligt lager bij vrouwen
- Bevolkingssamenstelling België (per 5jaar en per 10.000 inwoners)
o Vroeger brede basis en spitse top (hoge kindersterfte)
▪ Piramide met veel actieve jonge mensen die financiëel kunnen instaan voor de
ouderen
o Piramide evolueert doorheen de tijd naar een paddenstoel vorm
▪ Brede basis is verdwenen, er zijn minder jongeren in onze bevolking
2
, ▪ De hoed van de paddenstoel is golden sixties generaties
- Je kan ook gaan kijken naar verhouding jong vs oud, actief vs gepensioneerd
o Aantal ouderen gaan evolueren naar de toekomst toe maar stijging zal vanaf 2040
verminderen
o Generatie uit golden sixties zijn uitgestorven
o Vergrijzing zal minder gaan toenemen Tussen nu en 2040 gaan we met vergrijzingsgolf
te maken hebben
▪ Stabilisatie zal dus optreden rond 2040
- In de bevolkingspiramide vh Vlaams gewest kan je ook het aantal overlijdens aflezen
o Gedurende het 1e levensjaar hoge sterfte
▪ Door aangeboren afwijkingen en zwangerschapsverwikkelingen bij de moeder
▪ Mortaliteit bereikt een dal tussen leeftijd van 5 en 15 jaar
• Daarna continue stijging
o Vanaf leeftijd van 85 jaar bij mannen en 88 jaar bij vrouwen sterft jaarlijks 10% of meer
van deze bevolkingsgroep
LEVENSVERWACHTING
Levensverwachting bij de geboorte: L0
- In België in 2019: 79,6 jaar voor mannen, 84 bij vrouwen
o Kloof tussen mannen en vrouwen verkleint geleidelijk
- Levensverwachting is iets hoger in Vlaanderen (82,7)
o Brussel 81,6
o Wallonië 80,3
o Significant lager bij mannen en vrouwen uit de lagere sociale klasse
- Gemiddelde globale levensverwachting is tussen 1996 en 2019 met 4 jaar toegenomen van 77,2
naar 81,8
3
, o Toename van gemiddeld 2 maand per jaar gedurende 24 jaar
o Er was een lichte daling, maar sinds 2016 weer een lichte stijging met 0,1 jaar voor beide
geslachten samen
- WHO heeft levensverwachting berekend voor het jaar 2100 voor de high income landen
o 85 voor mannen
o 92 jaar voor vrouwen
- We zien dat in 2019 voor een vrouw een gem levensverwachting had van 84 jaar en voor de man
slechts 79 jaar → Mannen hadden dus minder jaren dan vrouwen
- Je ziet onderaan dat er geleidelijk aan ingelopen wordt en de mannen sneller jaren bij aan het
winnen zijn dan vrouwen en de gap in levensverwachting verkleint
- Door de verhoogde mortaliteit door covid is de gem levensverwachting gedaald in 2020
o De levensverwachting stijgt meer en meer en we verwachten dat de daling zich eens
corona weg is, zich zal herstellen
o De gap tussen mannen en vrouwen verkleint, totale levensverwachting zal in 2070 toch
naar 90 jaar zijn
- Op 25 jarige leeftijd zien we ook al verschil in levensverwachting tussen mensen met een hogere
opleiding en een lagere
o → betere levensverwachting bij de eerste
o Verschil al opgemerkt op relatief jonge leeftijd.
Je kan ook op elke leeftijd een levensverwachting gaan zetten
- Op 65 bv, wat verwacht je hier qua extra jaren
Levensverwachting is niet altijd hoog geweest
4
