ntroductie
De cursus Stedenbouw. De vroegmoderne stad in de Nederlanden gaat eerst en vooral over het leren 'lezen' van historische kaarten. U zult de geschiedenis van een groot aantal Nederlandse en Vlaamse steden leren kennen aan de hand van dergelijke historische tweedimensionale voorstellingen....
Stedenbouw. De vroegmoderne stad in de Nederlanden
- De vroegmoderne tijd: van 1500 tot 1900
- startpunt: de eerste theorievorming over stedenbouw en de stedenbouwkundige praktijk die moest
uitgaan van het in de late middeleeuwen ingerichte (stads)landschap
→ eerste breuken met de historisch gegroeide situatie
- eindpunt: het negeren van de historisch gegroeide situatie (het in de middeleeuwen ingerichte
stadslandschap) bij het creëren van een nieuwe stedenbouw omstreeks 1900
→ trend ingezet om de samenhang tussen ondergrond en ingreep definitief te verlaten (geheel
nieuwe inrichting van de ondergrond, in plaats van zich aan de bestaande verkaveling te houden)
- Vooral aandacht voor de historische binnensteden
- Grondgebied: de Nederlanden (Nederland en Vlaanderen)
Stedengeschiedenis: een inleiding
Het begrip ‘stedenbouw’ nader verklaard aan de hand van 3 publicaties, met de stedenbouwkundige
ontwikkeling van Amsterdam en Brussel als illustratie.
1. Thomas Hall – Planning Europe’s capital cities. Aspects of 19th century urban development
(1999)
→ nadruk op de planmatige stedenbouw van 19de eeuwse Europese hoofdsteden als grondlegger voor
‘de’ moderne stad, met als hoofdrol: vormprincipes
- Stedenbouw = town planning ; het planmatig creëren van hele steden, wijken of andere gebouwde
gehelen
→ opgevat als het begrip dat de activiteiten dekt van Haussmann die vanaf juni 1853 Parijs
vernieuwde en vergrootte in opdracht van Napoleon (afb. 5)
- Hij onderscheidt 4 ‘typological systems for systematizing and analysing earlier planning’ (kunnen niet
strikt worden toegepast, vaak sprake van een wisselwerking)
● grid planning: de planmatige aanleg van vooral rechthoekige bouwblokken en rechte straten,
waarbij een plein op de plaats van een open gelaten blok is gesitueerd
→ kenmerkend: praktische invalshoek; het stedelijk gebied op een zo passende wijze in blokken en
straten te verdelen, waarbij esthetische ambities van weinig of geen belang waren
→ Hall beschouwt Hippodamus van Milete als uitvinder van het rechthoekige stadsplan
→ voorbeelden: plattegrond Milete (afb. 6), plattegrond van Manhatten, New York (afb. 7)
● ideal city planning: modelmatige projecten gerealiseerd als illustratie van theoretische concepten
over de vorm en functie van een stad of steden (ideaalsteden)
● local design planning: biedt ruimte voor individuele plaatsgebonden oplossingen waarbij
monumentale accenten (als pleinen of straten) in een bestaand stedelijk weefsel zijn ingebracht, als
architectonische omgeving van een specifiek gebouw of een groep gebouwen
→ bij uitstek van toepassing bij ceremoniële functies, als passende omgeving voor vorstelijke,
kerkelijke of wereldlijke instellingen, of gebouwen van de stedelijke overheid zelf (esthetische
overwegingen waren dan cruciaal)
● unplanned of spontaneous urban development: biedt nog meer ruimte, doet recht aan historische,
plaatsgebonden ontwikkelingen
→ spontaan gegroeide steden waar factoren als lokale topografie, bestaande paden of gebouwen,
verkeersstromen enz een doorslaggevende rol speelden; bijvoorbeeld ‘vroegere’ steden en wijken met
een bochtig stratenpatroon en onregelmatige percelen, volgens Hall met ‘gebrekkige’ functionaliteit
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Lze. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
