HOOFDSTUK 1
1.1 soorten, aantal en algemene bouw van de “typische wervels”
• 7 halswervels: Vertebrae Cervicales (C)
• 12 borstwervels: Vertebrae Thoracicae (Th)
• 5 lendewervels: Vertebrae Lumbales (L)
• 1 sacrum uit 5 vergroeide sacraal wervels (S)
• 1 Os Coccygis uit 3-4 of meer vergroeide rudimentaire staartwervels
Om een wervel te oriënteren in de ruimte volstaat een beschrijving in twee assen, er is geen
symmetrische tegen hanger.
Algemene bouw wervel:
CERVICAAL
,LUMBAAL
THORACAAL
- Ventraal: cilindrisch gevormd corpus (= wervellichaam)
- De arcus vormt het geheel tot een ring en is achteraan ingeplant
- De arci hebben een grote inkeping onderaan (= incisurae vertebrales inferiores) en een
kleinere bovenaan (= incisurae vertebrales superiores). Wervels oriënteren in
craniocaudale richting
- Gewrichtsvlak naar boven toe (=processi articulares superior), gewrichtvlak naar onder toe (=
processi articulares inferior) dienen als schakels tussen twee wervels
- Links en rechts zijn er uitsteeksels (= processi transversi) bevestiging van ribben en
vervangen van ribben
- Processus spinosus = uitsteeksel naar achter
Oppeenstapeling van wervels
➢ Verschillende corpora = kolom
, ➢ Verschillende foramen vertebrale (ringen) = canalis vertebralis
➢ Aan laterale zijden (links en rechts), incisurae = foramina intervertebrales, hierlangs
verlaten zenuwen het ruggenwervelkanaal (=)
➢ Vlakjes op processi articulares = facetgewrichtjes
Variaties kernmerken per niveau
Van cervicaal (nek) naar lumbaal (regio wervelkolom net boven heup)
• Corpora (moeten meer dragen)
• Thoracale corporea vertronen gewrichtsvlakjes ?
• Vertebraal kanaal (er treden meer een meer zenuwen uit)
• Implanting arci minder naar buiten ?
Wisseling van oriëntatie van processi spinosi en articulares
• Cercicaal te kort om te palperen
• Thoracaal als dakpannen over elkaar
• Lumbaal processi spinosi naar achter = laten een ruimte vrij, wordt gebruikt bij
lumbaal punctie.
Oriëntatie = wisselende beweging wervelzuil, varieert per niveau
• Cervicaal: wervels kunnen dorsoventraal glijden
• Thoracaal: bewegelijkheid tussen wervels is sterk beperkt o.a. door de ribben
• Lumbaal: facetgewrichtjes = deel van een staande cilinder ?
Processi transversi
- Cervicaal: ontdubbeld en bestaan deels uit ribben die volledig ingecorporeert zijn in de
wervels. ?
- Thoracaal: bestaan zuiver uit wervel materiaal, vertonen gewrichtsvlakje voor de verbinding
van corresponderende rip
- Lumbaal: bestaan uit geïncorporeerd ribmateriaal = PROCESSI COSTARII ?
1.2. gespecialiseerde wervels
Os occipitale
= achterhoofdsbeen
- Buitenzijde: 2 convexe gewrichtsvlakjes, passen op gewrichtsvlakjes van altas
- Iets daar achter: aan beide kanten 3 lineae nucheae, lijnen veldjes af waarop nekspieren
aanhechten
, - Foramen magnum, hierlangs verlaat het ruggenmerg de schedelholte
Atlas
= de eerste halswervel
Draagt de schedel
- geen corpus te onderscheiden
- 2 massae laterales, vooraan verboden (door korte arcus anterior) achteraan verbonden (door
langere arcus posterior.
- Mediale zijde van massae lateralis, ruwheid voor ligamentum transversum atlantis.
- Bovenop en onderaan massae lateralis, gewrichtsvakjes voor contact met resp. De schedel
en tweede halswervel (axis)
Axis
= 2de halswervel
Corpus met daarboven 1 uitsteeksel, naar boven gericht
- 1 gewrichtsvlak vooraan en achteraan
- Dens ? past in opening tussen massae laterales v.d. atlas
- Link, rechts van de dens, bovenop het corpus is er een gewrichtsvlak waarop de massae
laterales rusten. ?
- Onderzijde heeft alle kenmerken van gwn harswervel = sluit goed aan op 3de halswervel
Overganswervels moet je NIET kennen
Os Sacrum
= heiligbeen
Bestaat uit 5 samengesmolten wervels
- Bovenzijde: vlak waarop corpus van onderste wervel past
- Vlak daarachter is een opening, verderzetting canalis vertebralis = canalis sacralis
- Voorzijde: concaaf (=hol), 4 fusielijnen van 5 wervels ?
- Laterale zijde: links en rechts 4 openingen (foramina sacralia pelvina) voor zenuwen
- Achterzijde: 1 mediane kam, 2 intermediaire kammen en 2 laterale kammen (overblijfsels
van processi spinosi, transversi en ribben.
- Intermediaire kammen bevatten aan laterale zijde 4 openingen (foramina dorsalia sacralia)
voor zenuwen