Arbeid en gezondheid 1, 2 & 3 Annick Mahieu
Arbeid en gezondheid 1
INLEIDING
OORSPRONG VAN ARBEIDSPSYCHOLOGIE
- Relatie tussen mens en werk
o Fitting the man to the job door trainingen, opleidingen
o Fitting the job to the job door hulpmiddelen aanpassingen
- Sociale factoren (HR)
o Hawtorne-effect
Gedragsbeïnvloeding door interpretatie
Verandering van condities
- Bij 9% (bij ambtenaren) heft werk een aandeel in ons geluk
o Bij zelfstandigen is dit meer
o Meer dan 50% is genetisch bepaald
VERANDERINGEN VAN ARBEID
- Type belasting
o Agrarische sector, steeds minder mensen werken in de landbouw
o Diensten sector
o Zwaar werk, veel meer stress: werk is zowel fysiek, emotioneel als mentaal belastend
- Technologie
o Veranderd snel: niet iedereen kan deze snelheid volgen
ARBEID
Wat is arbeid: ° doelgericht
° betekenisvol
° diensten leveren
° passende verloning
Valkenburg (1996): doelgerichte menselijk activiteit
- Leven als individu in de samenleving
o Producten en diensten
o Doelgericht: eindproduct
- Sociale aspecten
o Arbeidsdeling en arbeidsverdeling + sociale relaties en verhoudingen
o Waardering (geld, status, macht)
o Vaak identificeren mensen zich door hun werk
PEO-model toegepast op
arbeid:
Persoonlijk: leeftijd, gezondheidsstatus, geslacht,
Persoon
educatie uit ervaring
Context Taak
, Omgeving: sociale steun, collega’s, stress,
afstand tot werk
Occupatie: wat vraagt je job emotioneel, fysiek
van jou, beslissingen nemen, job type c
DIVERSITEIT OP DE WERKVLOER
- Personeel bestaat uit een diverse populatie (+)
- Gebruik maken van deze verschillen levert een productieve werkomgeving op
- Iedereen voelt zich gewaardeerd
- Ieders talenten worden ten volle benut
- De organisatiedoelstellingen moeten worden behaald (-, hierdoor kan je enkel door jee achtergrond
worden aangenomen, bedrijf moet aan zijn quota voldoen)
- Belang van eerlijkheid bij selectie en andere organisatorische procedures:
o Geslacht
o Etnische minderheden
o Religie
o Seksuele geaardheid
o Fysieke beperking
o Leeftijd
- Diversiteit is gunstig
o Beste WN
o Diverser klantenbestand
o Variatie aan kennis en vaardigheden
Positie van vrouwen, etnische minderheidsgroepen en mensen met een beperking
- Vooroordelen of discriminatie
- Identiteitsgevoel
- Verschillen in kwalificatie en ervaring
ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN
- 5A’s
o Arbeidsinhoud
Taken, activiteiten, handelingen
Complexiteit en variatie
Hoeveelheid taken
Duidelijkheid
Autonomie
o Arbeidsomstandigheden
Fysieke omgeving (inrichting werkplek, bescherming)
Fysische factoren (licht, geluid, klimaat)
Gevaren
Hygiëne
Sociale omgang
Psychologische klimaat (mentale belasting)
, o Arbeidsvoorwaarden
Overeenkomst
Werkrooster
Opleidingsmogelijkheden
Loopbaanbeheer
Evaluatieprocedures
Ondersteunende maatregelen
o Arbeidsverhoudingen
Werknemers & hiërarchie
Mogelijkheden tot contact
Inspraakmogelijkheden
Communicatie
Kwaliteit van de relaties
o Arbeidsorganisatie
Autoriteitsrelaties
Organisatiestructuur
Taakverdeling
Werkprocedures
Communicatiepatronen
Algemeen beleid
Managementstijl
- Precaire arbeid
o Onzekerheid
o Weinig invloed
o Geringe bescherming
o Lage verdiensten
WERKBAAR WERK
- Boeiend en motiverend
- Opleidingsmogelijkheden
- Balans gezin en privé
- Gezondheid
DUURZAAM WERK
= arbeider blijft bij je werken, anciënniteit
- Gezondheid, motivatie, werkvermogen
- 5A’s: veilig, gezond en ontwikkelingsgericht
- Organisatie en cultuur: richting gezondheid en veiligheid op het werk
HET BELANG VAN WERKEN
- Intrinsieke betekenis
o = latente functies
o Zich ontplooien, zelfrespect, waardering
o Bron van zingeving
o Identificatie en status
o Structuur
o Sociale contacten