minstens 2 aspecten (fysiologisch en/of psychologisch) kunnen opsommen, die het belang van licht voor de
mens weergeven, en in eigen bewoording kunnen uitleggen (de formule van fotosynthese moet hierbij niet
kunnen worden gereproduceerd, wel moet de betekenis ervan en het belang ervan voor de mens en zijn
omgeving kunnen worden geduid. Zo ook moeten de kwantitatieve gegevens over hoeveelheid CO2 omgezet
door bomen niet uit het hoofd gekend zijn.)
Onder invloed van licht, en met behulp van water, kunnen planten koolstofdioxide (CO2) omzetten in
koolhydraten (bijvoorbeeld glucose). Op die manier kunnen planten zelfvoorzienend zijn op het vlak van hun
voedingsstoffen; zijn ze dus niet afhankelijk van andere organismen voor hun bestaan (=autotroof). Dit proces
waarbij CO2 wordt omgezet in koolhydraten, kennen we als fotosynthese. Ook de mens heeft hier nut aan; de
met CO2 vervuilde lucht wordt gefilterd.
fotosynthese algengevel in het BIQ-House (Bio Intelligent Quotient, Arup, Colt International & SSC Ltd.,
Hamburg) holle glaspanelen gevuld met algen, op zuid-west en zuid-oost gevel; de algen leveren biomassa die
wordt omgezet in warmte en elektriciteit
De mens is een visueel ingesteld wezen. Onder invloed van licht zijn we in staat ons te oriënteren in tijd en
ruimte (3D perceptie). Op die manier kunnen we ons bijvoorbeeld veilig, op een bewuste manier bewegen door
het verkeer
circadiaan ritme (dag/nacht) “circa diem” Lat. foto: rtmassociates Licht is de regulator van ons bioritme. Een
onderdeel daarvan is het slaapwaak-ritme (circadiaan ritme). < Latijn: ‘circa’ wat ongeveer betekent en ‘diem’
wat staat voor één dag. Dit dag-nacht-ritme is een gevolg van de omwenteling van de aarde om haar as in bijna
24 uren.
fotobiologische processen onder invloed van (blauw) licht wordt in de bijnierschors cortisol (‘stresshormoon’)
geproduceerd, waardoor onze concentratie op peil blijft. Cortisol staat o.m. in voor de afbraak van eiwitten
waarbij glucose vrijkomt (=weerstandsmiddel).
fotobiologische processen - productie van melatonine (‘slaaphormoon’) afhankelijk van de hoeveelheid licht, de
duur van blootstelling en de spectrale samenstelling van licht - productie van vitamine D , o.i.v. UV-straling in
zonlicht, om calcium uit voedsel te kunnen opnemen voor de groei en het beendergestel
psychologische effecten; SAD Seasonal Affective Disorder, 1984, Norman E. Rosenthal, National Institute of
Mental Health (Z-Afr.) lichttherapie helder wit licht (volledige spectrum) 10 000lx blauw licht 480nm 2500lx
groen licht 500nm 350lx
met eigen bewoording het belang van groene planten en bomen in de gebouwde omgeving kunnen beschrijven
(zie zuiverend effect, reflecterend effect – albedo – vermijden van het creëren van een microklimaat)
groene oppervlakken = minder verharde oppervlakken (beton e.d.) waardoor zonnewarmte minder wordt
geabsorbeerd in de oppervlakken en het ontstaan van een microklimaat (plaatselijke opwarming) wordt
tegengegaan (de door oppervlakken geabsorbeerde warmte wordt bij afkoeling afgegeven door die
oppervlakken en zorgt ervoor dat de omgevingstemperatuur niet daalt)
het begrip zichtbaar spectrum kunnen omschrijven en daarbij de getalwaarden en eenheid van de golflengte
van de uiterste spectrale kleuren kunnen noteren (de golflengtes van de overige spectrale kleuren moeten
daarbij niet uit het hoofd gekend zijn)
het gebied 380nm (violet, kortgolvig) - 780nm (rood, langgolvig) van het EM spectrum is zichtbaar voor het
menselijk oog
, het verschil tussen zonnespectrum en zichtbaar spectrum kunnen omschrijven
zichtbaar spectrum = het gebied 380nm (violet, kortgolvig) – 780nm (rood, langgolvig) van het EM spectrum is
zichtbaar voor het menselijk oog zichtbaar licht is een energiestroom (zie eerder) die uniek gedefinieerd wordt
door de gevoeligheid van het menselijk oog. Het zichtbaar spectrum is onderdeel van het zonnespectrum. En
het zonnespectrum zelf is een veel breder spectrum.
het begrip kleurenspectrum of regenboogkleuren kunnen omschrijven met eigen bewoording
kleurenspectrum (regenboogkleuren) – breking van licht, Dit is hoe de breking van licht werkt
(regenboogkleuren).
'Spectrum' staat in het Latijn voor een reeks aan kleuren. En het gaat hier over het kleurenspectrum, dan
bedoelen we een kleurenreeks. Geen willekeurige reeks, maar zeven specifieke kleuren: rood, oranje, geel,
groen, blauw, indigo en violet. Dit zijn de kleuren die weergegeven worden achter het breken van licht.
, Het continue kleurspectrum van een halogeenlamp.
een toepassing van refractie of reflectie in architectuur kunnen herkennen (+ bedenk ook eigen voorbeelden)
kunnen verklaren waarom een laserstraal na breking niet uiteenvalt in regenboogkleuren
monochromatisch licht (smalle band van golflengte), er wordt maar een monochrome golf uitgestraald. Deze
zou kunnen beschreven worden als een straal die bestaat uit één kleur.
op een gegeven grafische voorstelling van de spectrale samenstelling van een lichtbron kunnen aantonen of een
spectrum continu is of niet en kunnen verklaren hoe dat erop kan worden afgelezen
Een spectrum kan een continu spectrum (een doorlopend spectrum) zijn, dat wil zeggen dat alle golflengtes in
een bepaald gebied voorkomen. Bijvoorbeeld een gloeilamp heeft een continu spectrum waarin alle golflengtes
van (infra)rood tot violet voorkomen.
met eigen bewoording kunnen verduidelijken hoe de mens fysisch kleur kan waarnemen (zie RGB-kegeltjes;
principe van kleurgevoelige kegeltjes en lichtgevoelige staafjes in het netvlies van het menselijk oog)
Je ogen krijgen lichtgolven binnen. En de kegeltjes die reageren op die lichtgolven. Kegeltjes bestaan in 3
verschillende soorten: S-kegeltjes, L-kegeltjes en M-kegeltjes. S-kegeltjes zijn gevoelig voor de korte lichtgolven,
L-kegeltjes zijn gevoelig voor de lange lichtgolven en M-kegeltjes zijn gevoelig voor het gebied tussen de lange
en de korte lichtgolven in. De kegels nemen geen kleur waar maar reageren wel op een bepaalde kleur. Ze
nemen de kleurtinten waar. Bij een overheersende massa van L-kegeltjes ervaren we een rood, als de L- en M-
kegeltjes een even grote massa hebben ervaren we geel, als de M-kegeltjes overheersen dan ervaren we groen,
als de M- en S-massa even groot is ervaren we paars en als de S-kegels overheersen dan ervaren we blauw.
kunnen verwoorden hoe kleur van licht mathematisch kan worden omschreven
De kleur van het licht wordt bepaald door de intensiteit van de verschillende golflengten. Een regenboog toont
een spectrum dat alle kleuren bevat die uit een enkele golflengte van zichtbaar licht bestaan, het pure spectrum
of de monochromatische kleuren.
