Dit is een samenvatting van het leerboek oncologieverpleegkunde met daarbij de informatie uit de lessen tijdens de minor oncologie. Alle vragen uit het tentamen kwamen overeen met de informatie uit deze samenvatting.
Minor oncologieverpleegkunde
Verschillen tussen goedaardige (benigne) en kwaadaardige (maligne) tumoren.
Benigne Maligne
Geen snelle celgroei. Regulatie van celvermeerdering (proliferatie) en
celdifferentiatie zijn verstoord.
Goed ingekapseld. Veranderde celstructuur en veelvormigheid
(polymorfie) van de celkernen.
Respecteert anatomische begrenzingen. Stoort zich niet aan anatomische begrenzingen
en groeit infiltratief door weefsels.
Goed gedifferentieerd (structuur van weefsel Slecht gedifferentieerd.
van herkomst duidelijk te herkennen).
Normale celdifferentiatie maar behouden te Algemene verschijnselen: anemie,
groot vermogen tot delen. vermoeidheid, slechte eetlust en
gewichtsverlies.
Nauwelijks recidief en meestal niet dodelijk. Geen behandeling leidt altijd tot dood.
Metastase (uitzaaiingen): het losraken van tumorcellen uit de tumor, die zich vervolgend door het
lichaam verspreiden, zich elders innestelen en ter plaatse een nieuwe tumor vormen van hetzelfde
weefseltype als van de oorspronkelijke tumor (=secundaire tumor).
TNM-classificatie (tumor-node-metastase)
T: de grootte van de tumor (T1-4).
N: aantal/plaats van lymfeklieruitzaaiingen (N0-2).
M: metastasen via de bloedbaan (op afstand) (M0-1).
World Health Organization (WHO)
Fédération Internationale de Gynaecologie et d’obstétrie (FIGO) voor gynaecologische
maligniteiten.
Breslowdiktemeting bij melanomen.
WHO-performance status wordt gebruikt om niveau van functioneren van een patiënt met kanker
aan te duiden.
1
,Exogene- en endogene factoren voor het risico op kanker
Exogene factoren Endogene factoren
Roken Hormonale invloeden (bijv. oestrogeen bij
mammaca en testosteron bij prostaatca)
Ongezonde voeding Genetische factoren (bijv. HNPCC-syndroom,
BRCA 1 en BRCA 2 gen)
Onvoldoende bewegen: Gevolg van andere ziekten
Meer bewegen verhoogt kwaliteit van leven en - Na hepatitis of bij levercirrose (kans op
vermindert de kans op terugkeer van kanker. hepatocellulair carcinoom (HCC)).
- Met ziekte van Crohn of colitis ulcerosa
(kans op ontstaan van een tumor in het
colon).
Alcohol drinken
Zonlicht *BRCA 1&2 zijn reparatiegenen. Een mutatie in
Overgewicht deze genen vergroot de kans op ontstaan
Ioniserende straling borstkanker en eierstokkanker.
Beroepsrisico (asbest of radioactieve stoffen)
Geneesmiddelen (bijv. tamoxifen)
Infecties (bijv. Humane papillomavirus)
Milieu (bijv. verontreinigde lucht, bodem,
water)
Kanker is een ziekte van de genen. De regelgenen zijn ontregeld. Regelgenen zijn die genen van de
cel die betrokken zijn bij de groei en deling van de cel. Een cel heeft ong. 100 regelgenen. Wanneer
deze regelgenen door een mutatie ontregeld worden kunnen ze van een gewone cel een kankercel
maken. Er zijn twee groepen regelgenen in de cel: proto-oncogenen (stimuleren groei) en
tumorsuppressorgenen (haalt rem van celgroei waardoor tumor ongecontroleerd gaat delen).
Een normale cel wordt beïnvloed door veel factoren uit de omgeving. Dit heeft invloed op de celgroei
en functie. Door veranderingen in DNA (genen) (5 à 6 fouten in het DNA) wordt een normale cel een
kankercel.
Primaire preventie is gericht op het voorkomen van het ontstaan van kanker.
Secundaire preventie is gericht op het zo vroeg mogelijk ontdekken van kanker en het geven van een
adequate behandeling.
Tertiaire preventie is erop gericht om de gevolgen van de aandoening zo veel mogelijk te beperken
en een eventuele tweede tumor te voorkomen.
IKNL: databank voor registratie van kankerpatiënten.
Een tumor heeft er net zo lang voor nodig om van 0,5cm te groeien naar 1 cm als van 1 naar 2cm en
vervolgens van 2 naar 4cm. Een tumor toont hiermee exponentiële groei.
Een carcinoom is een tumor die ontstaat uit epitheelcellen. Deze epitheelcelen zijn te vinden in de
huid maar ook bijvoorbeeld als bekleding van de binnenzijde van de darmen de luchtwegen.
Een sarcoom ontstaat uit het steun- en bindweefsel van het lichaam.
Hematologische maligniteiten zijn de maligniteiten van de bloed bereidende organen en de
lymfeklieren.
2
,Diagnostische onderzoeken
Pathologie:
- Cytologisch onderzoek: microscopisch onderzoek van losse cellen.
- Histologisch onderzoek van biopten.
Radiologische diagnostiek:
- Röntgenfoto
- Röntgenfoto na het inbrengen van contrast
- Computerized tomograpy (CT-scan): maakt gebruik van röntgenstraling om de
dwarsdoorsneden te creëren. Duurt kort.
- Magnetic resonance imaging (MRI): sterk magnetisch veld met radiogolven. Duurt lang.
- Echografie: geluidsgolven worden afgegeven via echoknop.
Nucleair geneeskundig onderzoek: een onderzoek die gebruik maakt van radioactieve stoffen. Met
deze stoffen kunnen de werking van het lichaam, een orgaan of orgaansystemen worden afgebeeld.
- Skeletscintigrafie of botscan: opsporing van botmetastasen, ophoping van radioactieve stof
in het botweefsel kan duiden op botmetastasen.
- Sentinel node-procedure: Het schildwachtklieronderzoek maakt het mogelijk de eerste
lymfeklier op te sporen, die via een lymfevat rechtstreeks in verbinding staat met de tumor
en waarnaar het lymfvocht wordt afgevoerd. Deze eerste lymfeklier wordt ook wel de
schildwachtklier of sentinel node genoemd.
- Positronemissietomografie (PET): stofwisselingsprocessen in het lichaam kunnen zichtbaar
gemaakt worden door een radioactieve stof in het lichaam te spuiten.
Klinisch-chemisch onderzoek: analyse van bloed of serum (minder frequent: urine of andere
lichaamsvloeistoffen).
- Bekendste zijn analyse van samenstelling van bloed: hoeveelheid erytrocyten/leukocyten en
differentiatie van leukocyten. Ook onderzoek naar elektrolyten (na/ka).
- Tumormarkers: zijn enzymen, eiwitten, (anti)genen en ectopische hormonen die worden
geproduceerd door de tumor of door normaal weefsel als reactie op de tumor. Markers zijn
oa te vinden in serum, lichaamsvloeistoffen en weefsels.
Primaire preventie: voorlichting met als doel huidkanker te voorkomen.
Secundaire preventie: als doel de diagnose huidkanker in een zo vroeg mogelijk stadium te stellen.
- Rode rasperig aanvoelende plekjes met korstvorming
- Langzaam groeiende, wratachtige knobbeltjes
- Verandering van moedervlekken
Alertheid is geboden bij moedervlekken als:
- Deze groter en dikker worden
- Deze van kleur veranderen
- Deze van vorm veranderen, asymmetrisch en onregelmatig begrensd worden
- Deze gaan jeuken, steken of pijn doen
- Deze korstjes vertonen of gaan bloeden
Basaalcelcarcinoom (BCC)
BCC is de meest voorkomende vorm van kanker in NL. komt het meest voor op de aan zonlicht
blootgestelde lichaamsdelen.
Symptomen:
- Glanzend bolletje met een gelobde rand met ulceratie
- Verlittekenende, vlakke plaque
- Rode, vaak wat schilferende, bijna vlakke plek
Diagnostiek: incisie of excisiebiopsie
Behandelmogelijkheden:
- Chirurgie: chirurgische excisie is eerste keuze.
- Mohs’ micrografische chirurgie (MMC): op plaatsen waar anatomische marges klein zijn (H-
zone, afb.). Bij MMC wordt van een uitgesneden huidlaesie het gehele snijvlak tijdens de
operatie histologisch onderzocht. Indien snijranden niet vrij zijn van tumor, wordt er nog een
marge huid verwijderd en opnieuw onderzocht.
- Chemo: crème dat alleen wordt toegepast bij superficieel groeiende basaalcelcarcinomen.
- Cryotherapie: tumor wordt met vloeibare stikstof gesprayd. Nadeel: geen histologisch
onderzoek.
- Fotodynamische therapie (PDT): een vorm van lichttherapie, waarbij de aangedane
huidcellen gevoelig worden gemaakt voor zichtbaar licht door het van tevoren aanbrengen
van een lichtgevoelige stof. De lichtgevoelige cellen zullen na belichting worden aangetast en
daardoor afsterven.
- Radiotherapie: alternatieve behandeling indien chirurgie niet mogelijk is. Nadeel: geen
histologisch onderzoek.
Prognose: zeer gunstig, metastasering is zeldzaam.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur merelmulder12. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
