Resume

Samenvatting Eigentijdse Geschiedenis - Syllabus - Maarten van Ginderachter

0 fois vendu

Cours
Eigentijdse Geschiedenis

Établissement
Universiteit Antwerpen (UA)

Samenvatting van de syllabus Eigentijdse Geschiedenis uit het jaar 2021, gegeven door Maarten van Ginderachter. 15/20 gehaald

[Montrer plus]

Aperçu 4 sur 58 pages

Voir l'exemple

Publié le 18 avril 2023
Nombre de pages 58
Écrit en 2021/2022
Type Resume

laureput Membre depuis 1 année 12 documents vendus

€6,98

Egalement disponible en groupe à partir de €8,98

Ajouter au panier

Enregistrer

Garantie de satisfaction à 100%
Disponible immédiatement après paiement
En ligne et en PDF
Tu n'es attaché à rien

Document également disponible en groupe (1)

Eigentijdse Geschiedenis

€ 10,47 € 8,98

2x vendu

2 éléments

1. Resume - Eigentijdse geschiedenis - chronologisch overzicht - maarten van ginderachter
2. Resume - Eigentijdse geschiedenis - syllabus - maarten van ginderachter
Montrer plus

EIGENTIJDSE
GESCHIEDENIS
Maarten Van Ginderachter

Laure Put

Uantwerpen, faculteit letteren en wijsbegeerte, departement geschiedenis

Academiejaar 2021-2022
1

,INHOUD

1 Inleiding ................................................................................................................................................................ 3
1.1 Wat is eigentijdse geschiedenis .................................................................................................................... 3
1.2 De geschiedenis van het vakdomein ‘eigentijdse geschiedenis’ ................................................................... 4
1.3 Globale samenhangen en de spanning tussen globalisering en fragmentering ........................................... 4
2 Ecologie: biosfeer onder druk .............................................................................................................................. 6
2.1 Bodem ........................................................................................................................................................... 6
2.2 Lucht .............................................................................................................................................................. 8
2.3 Water ............................................................................................................................................................ 9
3 Demografie en energie: oorzaken van de menselijke druk op het milieu ......................................................... 10
3.1 Bevolkingsgroei en urbanisering ................................................................................................................. 10
3.1.1 Mortaliteitstransitie: ziektebestrijding en voedselvoorziening ........................................................... 10
3.1.2 Fertiliteitstransitie: urbanisering en industrialisering .......................................................................... 14
3.2 Energiebehoeften, industrialisering en massaconsumptie ......................................................................... 14
4 Economie en maatschappij: de wereld als markt .............................................................................................. 15
4.1 Economische globalisering .......................................................................................................................... 15
4.1.1 Keynesiaanse tijdperk: gemengde economie (1945-1973) .................................................................. 16
4.1.2 Tijdperk van deregulering: neoliberale markt (1973-heden) ............................................................... 18
4.2 Armoede en ongelijkheid ............................................................................................................................ 20
5 Internationale politiek: orde en wanorde .......................................................................................................... 22
5.1 VS en USSR: van koude vrede naar koude oorlog (1945-1950) .................................................................. 22
5.1.1 Onmiddellijke naoorlog ........................................................................................................................ 22
5.1.2 Blokvorming en containment ............................................................................................................... 28
5.2 Dekolonisatie Azië en globalisering Koude Oorlog (1945-1953) ................................................................. 30
Ontwikkelingen Azië ...................................................................................................................................... 31
5.3 Tussen koude oorlog en confrontatie (1950-1962)..................................................................................... 33
5.4 De non-aligned movement en de ‘derde wereld’ ....................................................................................... 37
5.5 Het einde van de bipolaire wereldorde (1962-1991) .................................................................................. 41
5.5.1 Detente en het bipolarisme onder druk (1962-1979) .......................................................................... 41
5.5.2 Ineenstorting tweede wereld (1979-1991) .......................................................................................... 44
Belangrijke gebeurtenissen ................................................................................................................................... 50
Belangrijke leiders ................................................................................................................................................. 57

2

,1 INLEIDING

Syllabus: 5-14

1.1 WAT IS EIGENTIJDSE GESCHIEDENIS

• Beginpunt: drie soorten afbakeningscriteria
o Methodologisch (/heuristisch)
▪ Bronnen en artefacten
• Standaard: overheidsdocumenten, verhalende bronnen, prenten,
onuitgegeven archiefstukken en gebruiksvoorwerpen uit het dagelijkse
leven
• Nieuw: radio, film, televisie en internet (audiovisueel en digitaal)
o Begin eigentijdse periode gekoppeld aan doorbraak media
▪ Orale bronnen: levende getuigen (nieuwe bronnen creëren)
• Vlottende begindatum
o Inhoudelijk
▪ Periode met meest recente fundamentele verschuiving
• Barraclough: "Contemporary history begins when the problems which are
actual in the world today first take visible shape."
o Vlottende begindatum
▪ 1890: revolutionaire verandering en crisis (Barraclough)
▪ 1870: Frans-Duitse oorlog (patroon Brits-Franse rivaliteit
doorbroken)
▪ 1917: intrede VS in WOII en Oktoberrevolutie in Rusland
zijn aanzet tot bipolaire wereld (Zeitgeschichte Duitsland,
herzien na val communisme)
▪ 1789: Franse revolutie (histoire contemporaine Frankrijk)
o Problemen veranderen
o Problemen zijn regionaal verschillend
▪ Zelfs binnen West-Europa geen eensgezindheid over
beginpunt
o Causaliteit: hoe ver terug om wortels hedendaagse problemen
bloot te leggen
o Arbitrair
▪ Willekeurig
▪ Begindatum koppelen aan uitvinding
▪ 1838: eerste daguerreotype (foto’s)
▪ 1857: eerste geluidsopnames
• 1945
o Arbitrair: vooroorlogse evoluties blijven doorlopen
o Inhoudelijk: kwalitatieve en kwantitatieve verschuivingen, versnelling historische processen
▪ Sociaal: omkering internationale migratiepatroon
• 1870-1940: uittocht migranten uit West-Europa
• Plaats gemaakt voor immigratiegolf
▪ Economisch
• Eind 18e eeuw: Oosten > Westen
• 19e eeuw: verschuiving zwaartepunt (Azië => Europa en Noord-Amerika)
• 2e helft 20e eeuw: beweging stil, omgekeerde evolutie
• Handelsruimte verschoven: Atlantische => Stille Oceaan

3

, o Import-exportstromen: Noord-Amerika – Oost-Azië > Noord-
Amerika – Europa
o Versnellingen
▪ Wereldbevolking
▪ Economie: stijging BBP
• 1500-1820: 0.3% (0.3% per capita)
• 1820-1950: 1.6% (0.9% per capita)
• 1950-1998: 3.9% (2.1 % per capita)
▪ Globale energieverbruik
• 1850: 40x minder
• 1900: 15x minder
• 1945: 5 à 8x minder
•

1.2 DE GESCHIEDENIS VAN HET VAKDOMEIN ‘EIGENTIJDSE GESCHIEDENIS’

• Geschiedschrijving: steeds meer geassocieerd met verre verleden
o Recente geschiedenis beschrijven: ‘onwetenschappelijk’
▪ Te dichte betrokkenheid
▪ Schaarste onuitgegeven archiefmateriaal
▪ Historici schreven als publicist/journalist, niet academicus
o Grote oorlog: eerste doorbraak studie eigentijdse geschiedenis
▪ Veelheid aan werken over Eerste Wereldoorlog
▪ Overheidsarchieven openbaar gemaakt in jaren 20-30
▪ Pas in 1945 academische erkenning
• Ook recente geschiedenis bestuderen
• Duitsland: ‘onthechte’ geschiedschrijving = mislukking
o Zeitgeschichte: academische erkenning
• Post-structuralisme: inzicht dat elke vorm van geschiedschrijving subjectief
is
o Verdwijnen harde onderscheid ‘objectieve verre verleden’ en
‘subjectieve dichte verleden’

1.3 GLOBALE SAMENHANGEN EN DE SPANNING TUSSEN GLOBALISERING EN
FRAGMENTERING

• Rode draad
o Globale samenhang
▪ Geografisch: verschillende delen wereld
▪ Ecologisch: mens – milieu
▪ Sociaal – economisch – politiek – cultureel – demografisch
▪ vb. nauwe interactie tussen bevolkingsdruk, ecologische uitputting, de economische
integratie van de wereldvoedselmarkt en de volksgezondheid
o Spanning
▪ Globale integratie – lokale fragmentatie
• Globalisering:
o Over een steeds groter geografisch gebied worden de
verbindingen tussen gemeenschappen steeds talrijker, intenser,
sneller en invloedrijker
o Vier dimensies:

4

Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:

Qualité garantie par les avis des clients

Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.

L’achat facile et rapide

Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.

Focus sur l’essentiel

Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.

Foire aux questions

Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?

Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.

Garantie de remboursement : comment ça marche ?

Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.

Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?

Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur laureput. Stuvia facilite les paiements au vendeur.