Resume
Samenvatting Economie H3
- Cours
- Établissement
Dit is een samenvatting van Eco H3, leerjaar 2 Integrale Veiligheidskunde. Op het eind zitten nog eventuele oefenvragen voor het tentamen.
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
bentelooy
Avis reçus
Aperçu du contenu
Week 1, marktwerking en collectieve goederenHoe werkt de markt?
Monopolies van de overheid en de consequenties daarvan.
- De overheid heeft specifieke bevoegdheden, zoals geweldsmonopolie. Dat geeft de overheid
het recht om geweld te gebruiken als middel om de veiligheid van burgers te waarborgen
- Tegenover dat recht staan ook verplichtingen om de werkzaamheden publiek te
verantwoorden, zowel inhoudelijk als financieel
- Bovendien betekent dit iets voor de economie omdat de overheid geen onderneming is.
- Economie gaat over ‘vraag en aanbod’ en de plaats van ‘de markt’ hierbinnen: het
marktmechanisme
De overheid grijpt in op onze economie
- Wat is economie?
- Wat is marktmechanisme?
- Waarom grijpt de overheid in?
Voorbeeld:
- Vraaglijn
- Aanbodlijn
- Evenwichtslijn
Doelen overheidsingrijpen:
- Beïnvloeden allocatie toewijzing, de koppeling van vraag en aanbod
- Redelijke inkomstenverdeling draagt bij aan bijv. zorgverzekering
- Bevordering van stabiele economische ontwikkeling op zijn minst iedereen een bepaald
minimum inkomen.
,Bedrijfstilstand heeft in de regel een ‘grote financiële impact’ op een onderneming.
- COVID-19 pandemie steunpakketten
Marktmechanisme
Marktwerking aanbod en prijs worden op de markt bepaald
Over de werking van de markt zijn enkele kanttekeningen te plaatsen.
- Marktwerking is afhankelijk van kennis van aanbieders en klanten;
- Is er sprake van 1 aanbieder (monopolie), een beperkt aantal aanbieders (oligopolie) of veel
aanbieders (volledige mededinging);
- Zijn er goederen bestemd als eerste levensbehoeften of betreft het luxegoederen?
Marktwerking bij veiligheidsvraagstukken heeft 3 kenmerken
1. Publieke partijen hebben een monopolie op diverse ‘diensten’
2. De allocatie van middelen door de overheid is problematisch
3. Veiligheid is een collectief goed
Vb.
Monopolie op diensten
- Door monopolie op dienstverlening wordt werking van ‘vraag en aanbod’ verstoord: 1
aanbieder
- De aanbieder is de overheid; heeft rechten krachtens wetten
Voorbeelden
1. Geweldsmonopolie (blauw en groen)
2. Bevoegdheden in het kader van Gemeentewet (Gemw) en Wet veiligheidsregio’s (Wvr)
3. Afgifte van documenten (paspoorten, identiteitsbewijzen, vergunningen)
Vb.
Problematische allocatie van middelen door overheid
Stelling: (Productie) middelen worden toegewezen aan productie van goederen en diensten die de
hoogste opbrengen genereren.
Hoe bepaal je die?
Vb. met behulp van BCG-matrix
,Als voor diensten niet direct betaald hoeft te worden, is economische benadering op basis van
financiële gegevens onmogelijk;
- Want wat is de kostprijs?
- Want Wat is de verkoopprijs?
Vb. schoonmaken van straten
Vb. 3 Veiligheid is een collectief goed
Collectieven goederen hebben de volgende kenmerken
- Non exclusiviteit niet op te splitsen
- Non rivaliserend gebruik van de een gaat niet ten koste van het gebruik van de andere.
Er zijn ook quasicollectieve goederen
Kenmerkt: uitsluiting van potentiële gebruikers door betaling.
2 vormen;
1. Merit goederen overheid wil gebruik diensten en goederen stimuleren (musea-
theaterbezoek)
2. Demerit goederen overheid wil gebruik diensten en goederen afremmen d.m.v.
belastingen en accijnzen (roken, alcohol)
Budgetmechanisme: allocatie door overheid
Economisch gevolg van collectieve goederen:
Verstoring van vraag en aanbod
Door:
- Sturing vanuit politieke motieven
- Overheid is geen profit-organisatie
- Wisselwerking tussen overheidsinitiatieven en particuliere initiatieven
Alleen: de markt zorgt voor allocatieve en productieve efficiency
(dat ze op de beste manier zorgen dat de juiste middelen op de juiste manier worden aangewend en
zo productief mogelijk)
Dilemma overheid:
Band ‘beslissen, genieten en betalen’ doorbroken:
Voorkeuren niet bekend want overheid bepaalt eigenlijk die voorkeuren voor de burgers
Vb. u heeft een ID kaart nodig, die kunt u bij ons kopen,
Prijs die men wil betalen is niet bekend
Vb. Hoeveel defensie, tegen welke prijs?
Budgetmechanisme: bepaalt omvang, samenstelling en bekostiging collectieve voorzieningen. De
overheid bepaalt middels politieke besluitvoering hoeveel budget er wordt toegekend aan een
bepaalt doel.
, Bevolking gaat stemmen parlement bepaalt budget ambtelijk apparaat (bestedingen juiste
manier worden doorgevoerd)
Beperkingen budgetmechanisme
- Band ‘beslissen, genieten, betalen’ blijft doorbroken
- Rol politiek
- Rol ambtenaren, pressiegroepen etc.
- Inefficiënt door gebrek concurrentie
Conclusie:
- Markt en overheid niet perfect
- Mate van ingrijpen = politieke keuze
Doelen overheidsingrijpen zijn:
- Beïnvloeding allocatie
- Redelijke inkomstenverdeling
- Bevordering van stabiele economische ontwikkeling
Bestuurlijke motieven
- Inkomstenpolitiek
- Stimulering innovatie en werkgelegenheid (structuurpolitiek)
- Voorkoming monopolieposities
- Stimulering van merit-goederen
- Afremmen van demerit-goederen
- Kostenmotief
Consequenties democratische controle
Democratische controle is noodzakelijk:
- Individuele burgers moeten inspraak en zeggenschap hebben in processen waarop overheid
monopolie heeft
- Het gaat om veiligheidsvraagstukken die iedereen aangaan
Democratische controle leidt tot:
- Kostenverhoging
- Vertraging in besluitvormingsprocessen
- Andere concurrentieverhoudingen:
Openbare aanbestedingen
Inzicht in ‘strategie’
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur bentelooy. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,35. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
69052 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans