Hoofdstuk 8: Regeling van Genexpressie
8.0: Inleiding
- Hoe verklaar je dat een zenuwcel en een spiercel binnen één organisme totaal andere functies d
dkunnen vervullen?
à Elk celtype bevat hetzelfde DNA, maar het DNA wordt op een andere manier gebruikt, zodat
de er unieke celfuncties ontstaan
- Genexpressie en Differentiatie
Er gaat nooit een cel zijn die alle genen gebruikt (tussen de 30% - 60%)
Functies : - Regeling genexpressie
- Aan-/uitzetten van genen
- Genexpressie coördineren
- Differentiatie
- Celgeheugen
8.1 De begrippen genexpressie en differentiatie
- Celtypes van een multicellulair organisme bevatten hetzelfde DNA, maar gebruiken het anders
Differentiële genexpressie (omvat RNA + eiwit)
(Terminale) differentiatie ((on)omkeerbaar)
Zygote à Differentiatie à 200 celtypes (vb. epitheelcel, zenuwcel,…)
DNA transfer uit een gedifferentieerde cel naar een eicel, of vanuit een gedifferentieerde cel:
hieruit is ontwikkeling van een volledig organisme mogelijk à geen genen verloren gegaan
- Verschillende cellen exprimeren verschillende genen
Selectieve expressie van 19.000 eiwit coderende genen*
à Een typische cel exprimeert 30-60% van de eiwit coderende genen (= 6.000/12.00 genen)
-> ‘Huishoudeiwitten’* vertonen constitutieve expressie = alle cellen moeten deze de
functie vervullen (DNA polymerase, RNA polymerase, ribosoom eiwitten,…)
-> Gespecialiseerde celtypes exprimeren bovendien specifieke proteïnen typisch voor een
d speciale celfunctie (vb. hemoglobine in rode bloedcellen, insuline in β-cellen pancreas,…)
Selectieve expressie van 5.000 RNA coderende genen
1
, * Eiwit coderende genen = eiwitten die afgeschreven worden in mRNA à omgevormd tot eiwitten
* Huishoudeiwitten = eiwitten die instaan voor het ‘huishouden’ à zijn in elke cel aanwezig
* Constitutieve expressie = worden niet geregeld of aan en uit gezet à staan altijd aan
Voor elk gen geldt: ° Lage tot heel hoge expressie is mogelijk
° De combinatie van genen die tot expressie komen, bepaalt het de
celtype en de celfunctie.
- Een cel kan zijn expressiepatroon aanpassen onder invloed van externe stimuli
Tijdens inspanning/vasten worden er suikers gewonnen uit aminozuren geregeld door
cortisol
Respons hangt af van het celtype à
- Meerdere stappen die genexpressie kunnen controleren
Elke stap van DNA à eiwit kan geregeld worden: synthese ↔ afbraak
1) Transcriptieregeling à wanneer + hoe vaak gentranscriptie?
à sterke of zwakke promotor
2 + 3) Post-transcriptionele regeling à Wordt het pre mRNA alternatief
d gespliced/gepolyadenlyleerd/getransporteerd?
4 + 5) Post-translationele regeling à Welke mRNAs worden afgebroken, vertaald,
d gemodificeerd?
Transcriptieregeling is de meest efficiënte stap/manier
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur maxim5. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
